«Περιπλάνηση στον απέραντο γαλαξία των νέων θεατρικών ομάδων!»
Μικρές καλλιτεχνικές εκλάμψεις που άλλες φορές εμφανίζονται για να φωτίσουν για λίγο το θεατρικό στερέωμα και άλλοτε αποδεικνύουν ότι ήρθαν για να μείνουν. Αέρας ανανέωσης και πολλά υποσχόμενη αισθητική πολυφωνία , τοπίο στην ομίχλη που πρέπει κάπως και κάποτε να ξεκαθαριστεί, συλλογική καλλιτεχνική ανάγκη ή τρόπος επιβίωσης μέσα στην θεατρική αρένα ; Όπως και να χει οι νέες ομάδες διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην διαμόρφωση και στην εξέλιξη της σύγχρονης θεατρικής πραγματικότητας.
Αυτό αποδεικνύουν άλλωστε και τα μέχρι στιγμής στοιχεία που μας δίνει η θεατρολόγος , κριτικός θεάτρου και υπεύθυνη χαρτογράφησης της Ελληνικής Θεατρικής Πραγματικότητας για το Εθνικό Κέντρο Θεάτρου και Χορού Ειρήνη Μουντράκη, σύμφωνα με τα οποία ο συνολικός αριθμός των σταθερών και των εφήμερων θεατρικών σχημάτων που έχουν παρουσιαστεί τα τελευταία 6 χρόνια στην χώρα μας ξεπερνά τα 900 με το μεγαλύτερο ποσοστό αυτών (70% περίπου ) να συγκεντρώνεται στην Αθήνα, ένα 10% περίπου στην επαρχία και γύρω στο 20% να παρατηρείται στη Θεσσαλονίκη , όπου και παρουσιάζεται εντυπωσιακή άνθιση τα τελευταία τρία χρόνια. Αναλυτικότερα 350-400 φαίνεται να είναι τα σχήματα που διαλύθηκαν έπειτα από μια δουλειά ενώ κοντά στα 500 είναι εκείνα που επιδεικνύουν μια σταθερή παρουσία στα θεατρικά δρώμενα, από τα οποία 350 περίπου αντιστοιχούν σε σταθερά θεατρικά σχήματα και γύρω στα 200 αφορούν σε θεατρικές ομάδες που έχουν έως 2 παραστάσεις στο ενεργητικό τους.
Μέσα σε αυτό τον αχανή και διαρκώς μεταβαλλόμενο θεατρικό χάρτη γνωρίσαμε και σας συστήνουμε τέσσερα θεατρικά σχήματα με διαφορετική διαδρομή αλλά παρόμοιους στόχους και προβληματισμούς για το μέλλον. Άνθρωποι νέοι, μορφωμένοι, με όρεξη για δουλειά, άσβεστη ανάγκη για θεατρική έκφραση και κοινό όνειρο την ένταξη στα επιχορηγούμενα σχήματα και την απόκτηση μόνιμης θεατρικής στέγης οι Λεωνίδας Τσίπης – Σωματείο Τεχνών & Πολιτισμού Σκηνοβάτες, Τόνια Ράλλη – Θεατρική Ομάδα Νοσταλγία, Εύα Σιμάτου – Θεατρική Ομάδα Αρένα και Ιουλία Πύρρου – Θεατρική Ομάδα «Θείες», μας ξεναγούν με αφορμή τις νέες τους παραστάσεις μπροστά αλλά πίσω από τη λάμψη της σκηνής.
«Το Υπερπέραν είναι εδώ»- Σκηνοβάτες: Δημιουργημένοι εκ του μηδενός στο πνεύμα και του μεταφυσικού προβληματισμού του έργου , οι Σκηνοβάτες συγκροτήθηκαν το 2005 , με το σκεπτικό, όπως μας λέει ο Λεωνίδας Τσίπης, ιδρυτικό μέλος , «ότι το νεοελληνικό έργο θα πρέπει να ανανεωθεί κειμενογραφικά, σκηνοθετικά και ερμηνευτικά». Ο ίδιος γεννήθηκε στην Αθήνα, σπούδασε Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης στο Πάντειο και εργάστηκε ως αρθρογράφος σε διάφορες εφημερίδες. Ο χώρος της δημοσιογραφίας όμως σύντομα τον απογοήτευσε και έτσι αποφάσισε να στραφεί στην συγγραφή θεατρικών κειμένων, αποσπώντας το 1995 το Βραβείο του Υπουργείου Πολιτισμού για το έργο του «Τα Κίτρινα Γεράνια». Σήμερα έχει κάθε λόγο να πιστεύει ότι πολλά αξιόλογα και διακεκριμένα νεοελληνικά έργα αφήνονται ανεκμετάλλευτα γι αυτό και η ομάδα είναι πάντοτε ανοιχτή σε νεοελληνικά κείμενα που δεν έχουν εκδοθεί ή δεν έχουν παρουσιαστεί και σε νέους συγγραφείς. Διαθέτοντας ένα σταθερό αριθμό μονίμων συνεργατών (γύρω στα 50 άτομα), που φυσικά εναλλάσσονται ανάλογα με τον αριθμό των ρόλων και τις ανάγκες ενός έργου και εμπλουτίζονται από νέο αίμα, καθώς και ένα κεντρικό όργανο υπό την μορφή του Διοικητικού Συμβουλίου, οι Σκηνοβάτες διαφοροποιούνται από τις θεατρικές ομάδες που έχουν συνήθως μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα αποτελώντας Σωματείο Τέχνης & Πολιτισμού. Μέχρι στιγμής έχουν παρουσιάσει νέα ελληνικά έργα και κλασικά κείμενα σε δικές τους διασκευές ενώ φέτος παρουσιάζουν στο Αντιθέατρο (έως 28 /03) μια μεταφυσική κωμωδία του Λεωνίδα Τσίπη, εμπνευσμένη από τις θεωρίες των Γιούνγκ, Άντλερ και Φρόυντ γύρω από το δισυπόστατο των ανθρώπινων όντων και την καταπίεση της κακής πλευράς του εαυτού μας, γεμάτη γέλιο , μυστήριο και κινηματογραφικούς ρυθμούς. Ο χώρος του Αντιθεάτρου ταίριαζε πολύ , όπως λέει ο Λ. Τσίπης , με την σπούγκι , σκοτεινή ατμόσφαιρα του έργου, το Σωματειο ωστόσο βρίσκεται πολύ κοντά στην αναζήτηση ενός νέου μόνιμου θεατρικού χώρου, που φαίνεται να είναι «το ήμισυ του παντώς» για τις νέες θεατρικές ομάδες παρά τα τεράστια έξοδα συντήρησης που συνεπάγεται μια τέτοια προσπάθεια.
«LOOT»- Ομάδα «Νοσταλγία»: Η Νοσταλγία του Καρυωτάκη και του Ταρκόφσκι συναντά τους προβληματισμούς και την αισθητική της ομάδας, που αποφάσισε να υιοθετήσει αυτό το όνομα λόγω της βαθειάς εκτίμησης στο έργο των δυο μεγάλων δημιουργών. Φέτος σβήνει δέκα κεράκια από την ίδρυσή της και αποφάσισε να τα γιορτάσει στο πολυχώρο Six Dogs με την ανατρεπτική μαύρη κωμωδία “LOOT” του Joe Orton. Η Τόνια Ράλλη , μεταφράστρια και συν σκηνοθέτης μαζί με τον Γιώργο Σίμωνα αυτής της παράστασης μας κάνει τις απαραίτητες συστάσεις όσον αφορά στην ίδια, στην ομάδα και στο έργο. Μιλώντας για την προσωπική της ενασχόληση με το θέατρο, πιστεύει πως οι σπουδές υποκριτικής που έκανε στην Αμερική , την βοήθησαν πολύ αφού εκεί είχε την δυνατότητα ήδη από την σχολή να εξοικειωθεί και με τα υπόλοιπα στάδια της δουλειάς όπως είναι η θεατρική παραγωγή. Έτσι το ξεκίνημα μιας θεατρικής ομάδας στην Ελλάδα δεν την δυσκόλεψε ιδιαίτερα. Η επαγγελματική της συνάντηση με τον Γιώργο το 2000 εξελίχτηκε σε μόνιμη συνεργασία δημιουργώντας μαζί με τον Στάθη Νταφαλιά τον πυρήνα του σχήματος. Ομάδα που ξεκίνησε με πειραματικό ύφος και ιδιαίτερη προτίμηση σε έργα που δεν έχουν παρουσιαστεί τόσο στην Ελλάδα , μετράει μέχρι σήμερα 14 παραγωγές ανάμεσα στις οποίες κλασικά έργα αλλά και performance. Η κύρια ενασχόληση και των δυο είναι η Νοσταλγία και μια από τις μεγαλύτερες δυσκολίες, μαζί με το οικονομικό και την θεατρική στέγη είναι, όπως λέει η Τόνια, ότι δεν έχουν καταφέρει ακόμα να έχουν σταθερό θίασο ως ομάδα, γεγονός που πολλές φορές τους κρατάει πίσω. Μέχρι στιγμή πάντως η Νοσταλγία δείχνει να αντέχει στο χρόνο και να αφουγκράζεται τους κοινωνικούς τριγμούς επιλέγοντας ένα έργο που επιχειρεί ένα ειρωνικό σχόλιο με βιτριολικό χιούμορ πάνω στην υποκρισία του κοινωνικού καθωσπρεπισμού που λειτουργεί ως ηθικό άλλοθι για την περιθωριοποίηση της ευρύτερα μη αποδεκτής συμπεριφοράς.
«Σπασμένη Καρδιά» – Ομάδα Αρένα: Από την αρένα της κοινωνικής και θεατρικής πραγματικότητας εμπνευσμένο και το όνομα της ομάδας μας λέει η Έυα Σιμάτου, ιδρυτικό μέλος της ομάδας μαζί με τον Αλέξανδρο Σωτηρίου που έχει επιμεληθεί την μετάφραση του έργου του κορυφαίου μετά-σαιξπηρικού συγγραφέα Τζών Φόρντ («Κρίμα που είναι Πόρνη») , το οποίο συνεχίζεται για δεύτερη συνεχή χρονιά. Η ομάδα μετράει ήδη 5 χρόνια στο θεατρικό στερέωμα. Απόφοιτοι και οι δυο του Θεάτρου Τέχνης η Εύα και ο Αλέξανδρος δεν αποφάσισαν να συγκροτηθούν ως ομάδα για να επιβιώσουν καλλιτεχνικά στο χώρο, όσο γιατί , όπως μας λέει, «η ομάδα είναι ένας τρόπος για να κάνεις πράγματα που πραγματικά σε αφορούν, ορίζοντας ο ίδιος κατά κάποιο τρόπο τις συνθήκες δουλειάς και επιλέγοντας, έργα που σε ενδιαφέρουν και συνεργάτες στους οποίους ο ίδιος πιστεύεις. «Είναι θα έλεγα ένας τρόπος που σου επιτρέπει να κάνεις πράγματα που πραγματικά σε αφορούν, ορίζοντας ο ίδιος κατά κάποιο τρόπο τις συνθήκες δουλειάς και επιλέγοντας έργα που σε ενδιαφέρουν και συνεργάτες στους οποίους ο ίδιος πιστεύεις.» Μόνιμη συνεργάτες της ομάδας ο φωτιστής Νίκος Σωτηρόπουλος και ο μουσικός Νίκος Διαμαντόπουλος. Στην πορεία τους έως τώρα έχουν ανεβάσει σύγχρονα νεοελληνικά έργα, Ροϊδη, Σαίξπηρ με διάθεση κάθε φορά να παρουσιάζουν όσο το δυνατόν πιο σπάνια έργα που έχουν σημειώσει αξιόλογη πορεία στο εξωτερικό , όπως και το ερωτικό δράμα Ιακωβιανής εποχής που φιλοξενείται στο θέατρο της Άνοιξης με φόντο την σπαρακτική σχέση δυο δίδυμων αδελφών της Πενθαίας και του Ετεοκλή και έμφαση στην δύναμη των γυναικείων χαρακτήρων να αντιστέκονται στα κοινωνικά στεγανά. Έχοντας ήδη ένα πτυχίο Επικοινωνίας και ΜΜΕ από το City του Λονδίνου και μεταπτυχιακό στην Κριτική και Διαχείριση της Τέχνης , η ίδια εργάζεται παράλληλα και ως Theatre Arts Instructor στο Deree ενώ παραδέχεται ότι πράγματα είναι πολύ δύσκολα για την οικονομική βιωσιμότητα των ομάδων, αφού τόσο η Αρένα όπως και παραπάνω ομάδες δεν επιχορηγούνται και η κύρια πηγή εσόδων τους προέρχεται από τα εισιτήρια, μολονότι μέχρι στιγμής έχουν σταθεί τυχεροί λόγω των συμπαραγωγών που έχουν κάνει με άλλα θέατρα όπως το Κεφαλληνίας και το Τέχνης και με το Δήμο Αθηναίων.
«Κεντήματα»- Ομάδα Θείες: Οι «Θείες» είναι μια καινούρια ομάδα. Συγκροτήθηκε την χρονιά που μας πέρασε για να παρουσιάσει την δουλειά της στο ετήσιο ραντεβού του Επί Κολωνώ με νέες θεατρικές ομάδες που ακούει στο όνομα OFF- OFF Athens Festival και πριν καλά – καλά το συνειδητοποιήσουν βρέθηκαν να διαγωνίζονται με το comic της Μαρτζάν Σατραπί «Κεντήματα» αποκτώντας παράλληλα την ανάγκη ενός ονόματος. Έτσι γεννήθηκαν οι «Θείες». Το όνομά τους παραπέμπει σε κάτι πάρα πολύ γλυκό και αγαπημένο που έχει να κάνει με όλη εκείνη την τρυφερότητα, το κουτσομπολιό , τις προκαταλήψεις και την παραμελημένη εμφάνιση τέτοιων γυναικών που όμως δεν τις εμποδίζει να ασχολούνται με τους άλλους. «Είναι αυτό που λέμε «θείτσες. Και τέτοια πρόσωπα είχα πάντοτε γύρω μου στη ζωή μου», μας λέει η Ιουλία Πύρρου , μια εκ των ιδρυτικών μελών της ομάδας μαζί με την Μαργαρίτα Καστρινού και τον Γιάννη Σιούτη (σκηνοθέτη). Η σύνθεσή τους έχει υποστεί κάποιες αλλαγές από τότε έως σήμερα αφού οι δυο κοπέλες που συμμετείχαν σε εκείνη την παράσταση (Στέλλα Αντωνίου και Νίκη Καρέλη) έχουν αντικατασταθεί από τις Τόνια Ζαφείρη και Μαριάννα Παπασάββα. Η ίδια ωστόσο θεωρεί ότι όλες οι κοπέλες που έχουν περάσει μέχρι σήμερα από την παράσταση ανήκουν στην ομάδα.
Απόφοιτες της Δραματικής Σχολής της Νέλλης Καρρά το 2007 , τράβηξαν αρχικά διαφορετικά μονοπάτια όμως τελικά οι δρόμοι τους ξανασυναντήθηκαν το 2008 και έτσι αποφάσισαν να βρουν ένα έργο και να δουλέψουν πάνω σε αυτό. Το έργο της Σατραπί ταίριαζε γάντι εκείνη την χρονική περίοδο λόγω του ότι τύχαινε να είναι όλο κοπέλες και τελικά αποδείχτηκε ιδιαιτέρως γουρλίδικο αφού η ομάδα ξεχώρισε στο φεστιβάλ και προσκλήθηκε στο φουαγιέ του Επί Κολωνώ για να παρουσιάσει την δουλειά της χωρίς την οικονομική επιβάρυνση του ενοικίου. «Αυτό ήταν μεγάλη ευκαιρία για μας», λέει αναφερόμενη και εκείνη στα γνωστά προβλήματα του χώρου που αντιμετωπίζουν οι ομάδες. Πτυχιούχος του Ιστορικού Αρχαιολογικού Τμήματος του Πανεπιστημίου , η ίδια εργάζεται παράλληλα ως καθηγήτρια φιλολογίας με τα μάτια στραμμένα σε κάποιο διαγωνισμό του ΑΣΕΠ. «Όλοι μας κάνουμε και άλλες δουλειές παράλληλα με την ομάδα» παραδέχεται όμως ότι κι αν γίνει και «ό, τι κι αν κάνουμε πιστεύω ότι οι Θείες θα συνεχίσουν να υπάρχουν δίνοντας μας μια καλλιτεχνική διέξοδο».
Δέσποινα Ραμαντάνη
