Ένα ποιητικό έργο, που μιλάει με πικρό χιούμορ για την πνευματική τύφλωση που χαρακτηρίζει την εποχή μας.Ο μέγιστος Γερμανός διαφωτιστής του 18ου αιώνα ταξιδεύει με ένα υπερωκεάνιο προς την Νέα Υόρκη, στη δική μας σύγχρονη εποχή. Πρόκειται να ανακηρυχθεί Επίτιμος Διδάκτορας κι ελπίζει ταυτοχρόνως, πως οι γιατροί της Αμερικής θα θεραπεύσουν το γλαύκωμα από το οποίο πάσχει. Ο Μπέρνχαρντ φαίνεται να λέει πως η φιλοσοφία αρρωσταίνει τους ανθρώπους αντί να τους γιατρεύει, θρηνώντας σαρκαστικά για την αντιπνευματική εποχή μας, που μοιάζει να τελειώνει.Η περίπτωση του τυφλωμένου φιλοσόφου γίνεται η αφορμή για να γελάσουμε με την κατάθλιψή μας, για να αποτρέψουμε τον μαρασμό μας. Ο Γιάννος Περλέγκας πραγματοποιεί το σκηνοθετικό του ντεμπούτο στο Θέατρο Τέχνης με πρωταγωνιστή τον Μάκη Παπαδημητρίου στην ωριμότερη στιγμή της καριέρας του, σε ένα ρεσιτάλ ερμηνείας στο ρόλο του Immanuel Kant.
Πάνω σε ένα υπερωκεάνιο και εμείς ταξιδέψαμε την περασμένη Πέμπτη, με άνεμο Δυτικό Βορειοδυτικό στους κυριότερους σταθμούς της ηθικής θεωρίας του Κάντ, θεμέλιο της οποίας αποτελεί εκείνο που επιτάσσεται από τον Πρακτικό Λόγο και τίθεται κατηγορηματικά ως προσταγή. Κατηγορηματική Προσταγή. Σκοπός της παράστασης δεν είναι τόσο η διείσδυση στις διατυπώσεις αυτής της περίφημης προσταγής, που ούτως ή άλλως ηχεί αρκετά περίπλοκη και δυσνόητη στα αυτιά μας και που μπορεί ίσως να συνοψιστεί στην φράση "πράττε με έναν συγκεκριμένο τρόπο, ανεξάρτητα από τον σκοπό που θέλεις να επιτύχεις". Η παράσταση μοιάζει να χρησιμοποιεί την θεωρεία για να πετύχει ακριβώς την αυτοαναίρεση της. Η κατηγορική προσταγή του Κάντ μοιάζει να χάσκει κι αυτή αμήχανη, όπως τα ομοιώματα του Καρδινάλιου και του Ναύαρχου και οι προσωπογραφίες των μεγαλύτερων ζωγράφων των περασμένων αιώνων. όπως ο Γκόγια και ο Βελάθκεθ ακόμα και ο Ρέμπραντ, με μόνο τον Άντυ Γουόρχολ να διασώζεται, στο ξημέρωμα μιας νέας εποχής, με έντονη την διάθεση της αμφισβήτησης και της κριτικής των πάντων από την τέχνη και την φιλοσοφία, μέχρι την θρησκεία, την πολιτική, και την ηθική.
Στην δύνη όλων αυτών ο καθηγητής Καντ, που γεννήθηκε, έζησε και πέθανε στο Καίνιξμπεργκ της Πρωσίας (σημερινό Καλίνινγκραντ της Ρωσίας), και που δεν την εγκατέλειψε ποτέ, το πρότυπο ακρίβειας, αυτοπειθαρχίας και μέτρου, ταξιδεύει μαζί με την σύζυγο του (αν και από βιογραφικές πηγές αναφέρεται ότι δεν παντρεύτηκε ποτέ) και τον υπηρέτη που φροντίζει τον ίδιο καθώς και τον περίφημο "παπαγάλο" του, προς την Αμερική. Η αρρώστια, η αναπηρία, φυσική και πνευματική, ο πόνος, η οδύνη και η μοναξιά, θεματικό μοτίβο όλων των έργων του Μπέρνχαρντ και φυσικό επακόλουθο αν λάβει κανείς υπόψη του ότι και ο ίδιος έπασχε από ανίατη ασθένεια- τίθενται εξ αρχής στο προσκήνιο αμά τη εμφανίσει του υπηρέτη του σκηνή. αγκαλιά με το "κλουβί" της γνώσης, της θεωρίας, που εγκλωβίζει τελικά τον άνθρωπο μέσα σε άχρηστα πρέπει, απομακρύνοντας τον από την πραγματικότητα και την ζωή. Η αντι-Καθολιστική ρητορική του Μπέρνχαρντ και η Καντιανή Φόρμουλα της Ανθρωπότητας συμπλέουν έστω για λίγο, συνεπιβάτες στο χάος, εκεί στην μέση του πουθενά, όπου όλα είναι δυνατά να συμβούν, εκεί που ο θάνατος του πνεύματος κάνει πάρτι πάνω στα ερείπια της συσσωρευμένης γνώσης και ισορροπεί πάνω στα πτώματα θρησκευτικών θεσμών και παραδόσεων, ενάντια στους οποίους στρέφεται με ιδιαίτερη σφοδρότητα ο συγγραφέας στο πλαίσιο μιας αντι-καθολιστικής ρητορικής που εμφανίζεται συχνά στα έργα του, για να καταλήξει κανείς στο συμπέρασμα πως "τα πάντα μοιάζουν γελοία μπροστά στην σκέψη του θανάτου" (φράση που αποτέλεσε σχόλιο του Μπερνχαρντ για το βραβείο που απέσπασε το 1968).
Σε ένα ρεσιτάλ ερμηνείας ο Μάκης Παπαδημητρίου ενσαρκώνει υπέροχα τον ρόλο του πάσχοντα από γλαύκωμα καθηγητή που ταξιδεύει για πρώτη φορά στην ζωή του μαζί με την σύζυγο, τον υπηρέτη και τον παπαγάλο του (ένα και το αυτό) πάνω στις δυο ρόδες ενός αναπηρικού αμαξιδίου, ξετυλίγοντας όλη την γκάμα των ιδιοτροπιών που συνόδευαν και στην πραγματικότητα τον χαρακτήρα του (θεωρείτο εξάλλου υπόδειγμα παραξενιάς), με την κινησιολογία του να αναδεικνύει άριστα την σωματική αλλά και πνευματική του πια αναπηρία, αφού οι θέσεις του συγκρούονται πια με την λογική, αγγίζοντας τα όρια της τρέλας και τελικά αγκαλιάζοντας τα.
Μολονότι ο συγγραφέας εκφράζει με κάθε ευκαιρία του την αγωνία του για τον θάνατο και ηχεί συχνά ισοπεδωτικός, βλάσφημος και μηδενιστικός, η παράσταση αποφεύγει με κάθε τρόπο την σύνθεση ενός διανοητικού ή διανοουμενίστικου έργου και απλώνει ένα χέρι παρηγοριάς στον θεατή, πως όλα επανέρχονται και όλα περνάνε, κι από όλους αυτούς τους κύκλους που κάνει η ζωή και που κάνουμε και εμείς μαζί της σημασία δεν έχει ο ούτως ή άλλως αναπόφευκτος και τρομακτικός προορισμός αλλά το ταξίδι που είναι "χάρμα οφθαλμόν"!
Μετάφραση: Γιάννος Περλέγκας & Ισμήνη Θεοδωροπούλου
Σκηνοθεσία: Γιάννος Περλέγκας
Σκηνικά–κοστούμια-κούκλες: Χριστίνα Κάλμπαρη
Μουσική: Κορνήλιος Σελαμσής
Φωτισμοί: Νίκος Βλασόπουλος
Παίζουν : Γιάννης Καπελέρης, Σύρμω Κεκέ, Κατερίνα Λυπηρίδου, Χρήστος Μαλάκης, Μάκης Παπαδημητρίου, Γιάννος Περλέγκας, Μιχάλης Τιτόπουλος
Πρεμιέρα Τετάρτη 4 Φεβρουαρίου
Τετάρτη 4 Φεβρουαρίου – Κυριακή 5 Απριλίου 2015
Ημέρες & ώρες παραστάσεων:
Τετάρτη, 8.00 μ.μ., Πέμπτη, 8.30 μ.μ.
Σάββατο-Κυριακή 6.00 μ.μ.
Πέμπτη: Γενική Είσοδος 10 Ευρώ
