“Οι ελεγκτές γίνονται ελεγχόμενοι, οι ερευνητές πειραματόζωα και η ενστικτώδης πλευρά των ανθρώπων θέαμα και μέσο χειραγώγησης.” Αυτό είναι το Spectacle μας λέει η Αργυρώ Χιώτη της ομάδας Vasistas, η οποία μετά το περσινό Phobia στο Hostel του Εθνικού Θεάτρου, επιστρέφει 11-13 Ιουλιόυ στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης με αυτό που «αποτελεί καθαρά την συνέχεια» περνώντας «από την αναδίπλωση και αποτύπωση μιας κρίσης, σε κάτι πιο ειδικό και εσωτερικό που έχει πια να κάνει καθαρά με το άτομο και τη σύγκρουση που αυτό βιώνει σε σχέση με το μέσα και το έξω» και με τους τεράστιους πίνακες της έκθεσης ζωγραφικής του Απόστολου Γεωργίου να πλαισιώνουν την δράση της ομάδας!
Τι είναι το Spectacle?
Το spectacle είναι η δημιουργία ενός παράλογου αυθύπαρκτου δικτύου δράσης όπου οι εισερχόμενοι πραγματοποιούν συγκεκριμένες ασκήσεις εκπαίδευσης των ατόμων. Οι ελεγκτές γίνονται ελεγχόμενοι, οι ερευνητές πειραματόζωα και η ενστικτώδης πλευρά των ανθρώπων θέαμα και μέσο χειραγώγησης. Ένας παράλογος κόσμος που λειτουργεί σαν παραμορφωτικός καθρέφτης μιας πραγματικότητας και που συνδιαλέγεται με την αστεία πλευρά του ανθρώπου που αναζητά να υπάρξει συγκρουόμενος διαρκώς στη δίνη της αλληλεξάρτησης και της αποδοτικής παραγωγικότητας. Μπορεί να ιδωθεί απλώς και σαν ένα αθώο και αστείο παιχνίδι. Είναι μια παράσταση έντονης δράσης με στοιχεία μουσικότητας, συγκεκριμένη κινησιολογία και ισχυρό εικαστικό περιβάλλον.
Πάνω σε ποια επιστημονικά πειράματα και φιλοσοφικά κείμενα βασιστήκατε ;
Βασιστήκαμε σε έργα του Henri Laborit, σε πειράματα όπως αυτό του Milgram του Pavlof ή του John B. Watson, σε κείμενα του Δανιήλ Χαρμς, του Περέκ ή του Τσόμσκι, σε ντοκιμαντέρ με συμπεριφορά ζώων και σε κινηματογραφικές ταινίες. Δημιουργήσαμε και ένα blog όπου υπάρχουν ορισμένα από τα υλικά που χρησιμοποιήσαμε και τις πηγές της δραματουργίας μας. http://vasistas-spectacle.blogspot.com
Γιατί επιλέξατε τον χώρο του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης;
Ο χώρος του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης επιλέχθηκε για τον όγκο, την αρχιτεκτονική του ιδιαιτερότητα, το χαρακτήρα, την αισθητική και την πολιτική του δράση μέσω της τέχνης. Πρόκειται για ένα δείγμα Bauhaus και μοντερνισμού. Αυστηρή λιτότητα, επιβλητικά πρώτα υλικά όπως το μάρμαρο, δυσανάλογοι όγκοι σε σχέση με την ανθρώπινη δράση μέσα σ τους χώρους. Όλα αυτά τα στοιχεία έχουν άμεση σχέση με την έρευνα και τη δουλειά μας στο spectacle.
Από το λαβύρινθο του φόβου, στο λαβύρινθο του εγκεφάλου. Δεδομένου ότι οι κοινωνικές σχέσεις και οι ψυχολογικές παράμετροι αποτελούν ένα θεατρικό στίγμα της ομάδας, θα μπορούσε κανείς να θεωρήσει αυτό το έργο μια συνέχεια του Phobia?Το spectacle αποτελεί καθαρά συνέχεια του phobia. Περάσαμε από την αναδίπλωση και αποτύπωση μιας κρίσης, σε κάτι πιο ειδικό και εσωτερικό που έχει πια να κάνει καθαρά με το άτομο και τη σύγκρουση που αυτό βιώνει σε σχέση με το μέσα και το έξω, δηλαδή τη ζωώδη ή ενστικτώδη πλευρά του και τους κοινωνικούς κώδικες που του υπαγορεύει το περιβάλλον, την εκπαίδευσή του, τον έλεγχο της σκέψης και της συμπεριφοράς του. Παρόλο που οι κοινωνικές σχέσεις και η έννοια της ταυτότητας συνδέονται ως ένα βαθμό με αυτό που ονομάζουμε ψυχολογία, στο spectacle έχουμε μείνει σαφώς μακριά από οποιουδήποτε είδους ψυχολογία. Δεν μας ενδιαφέρει δηλαδή το γιατί, ούτε προσπαθούμε να εξηγήσουμε τα πράγματα, αλλά να καταγράψουμε μηχανισμούς και λειτουργίες που έχουν πιο πολύ να κάνουν με την επιστήμη και τη φυσική και όχι την ψυχολογία. Δράση - αντίδραση δηλαδή, και ευαίσθητη σχέση αλληλεπίδρασης των πραγμάτων.
Ο σύγχρονος κοινωνικός ιστός, η λεωφόρος του διαδικτύου και η κοινωνία των πληροφοριών όπου ζούμε συνθέτουν τελικά αυτό το αόρατο δίκτυο που ορίζει την συμπεριφορά μας;
Δίκτυα υπάρχουν πολλά και σε πραγματικό κα σε μεταφορικό επίπεδο, είτε πρόκειται για κοινωνικό ιστό, είτε για δίκτυο πληροφορικής, ή μεταφοράς ή κοινωνικών σχέσεων, ή πληροφοριών και ούτω καθεξής. Εμείς δημιουργήσαμε ένα δικό μας δίκτυο, που ορίσαμε χωροταξικά και που διαθέτει τους δικούς του κανόνες, εμπόδια, δυνατότητες και λειτουργίες. Το δίκτυο αυτό δεν ορίζει μόνο τη συμπεριφορά αλλά και συνολικότερα τον τρόπο σκέψης και ύπαρξης. Σε τέτοιο απόλυτο και παράλογο βαθμό, που αναπόφευκτα φτάνει σε ρωγμές και δυσλειτουργίες. Το δίκτυο μας δεν λειτουργεί παρά σαν ένας παραμορφωτικός καθρέφτης της πραγματικότητας, για να δείξει πόσο καθορισμένοι αλλά και πόσο αστείοι είμαστε στην προσπάθειά μας να είμαστε καλά.
Ποια είναι η αφηγηματική δομή της παράστασης;
Μαθήματα συμπεριφοράς σε μορφή πειράματος και διαφόρων ειδών εξετάσεις γνώσης και αποτελεσματικότητας.
Θα ήθελες να μου περιγράψεις το σκηνικό περιβάλλον της παράστασης;
Το σκηνικό περιβάλλον το ορίζει ο χώρος του Μουσείου και οι τεράστιοι πίνακες του Απόστολου Γεωργίου που πλαισιώνουν τη δράση μας. Νομίζω πως το σύνολο δίνει την εντύπωση ενός εργαστηρίου πειραμάτων ή μιας μακέτας αρχιτεκτονικής με μικρά ανθρωπάκια στη μέση ή ενός παγερού γιγαντιαίου χώρου όπου κάτι ανθρωπάκια πάνε πέρα δώθε και κάνουν θόρυβο.
Η έκθεση ζωγραφικής του Απόστολου Γεωργίου αποτέλεσε ένα ερέθισμα και πως συνδέεται αφηγηματικά με την παράσταση;
Η έκθεση του Απόστολου Γεωργίου ήρθε να συνομιλήσει ουσιαστικά με τη δράση μας επί σκηνής και να μας εμπνεύσει ώστε οι φιγούρες επί σκηνής να δίνουν την εντύπωση ότι βγαίνουν από τους πίνακες που τις πλαισιώνουν, ή το ανάποδο. Φιγούρες χωρίς πρόσωπα σε ιδιωτικά ιδιαίτερα στιγμιότυπα σε ακαθόριστο χώρο και χρόνο.
