Pages

"Η άνοδος και πτώση της πόλης Μαχαγκόννυ: Η λατρεία του χρήματος σε ένα βωμό από σκουπίδια


Χτισμένη πάνω σε μια πνευματική έρημο, η σάπια κοινωνία του Μαχαγκόννυ της δεκαετίας του 30, που απεικονίζεται στην όπερα των Μπέρτολτ Μπρεχτ και Κουρτ Βαιλ,  αναδύεται και πάλι, οχτώ δεκαετίες μετά την δημιουργία της, σαν αιώνιο σύμβολο διαφθοράς, απληστίας, αχρειότητας, εκμετάλλευσης και δίψας για εξουσία από το Teatro  Real της Μαδρίτης σε σκηνοθεσία της Καταναλανικής, ανατρεπτικής θεατρικής ομάδας La Fura Dels Baus, που επιστρέφει για τρίτη φορά στην Αθήνα ( μετά την Μεταμόρφωση- 2005 και την παράσταση Μπορίς Γκοντουνόφ-2009 στο Φεστιβάλ Αθηνών) στις 13, 15 και 17 Μαρτίου στην Σκηνή του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών. 

Το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών εγκαινιάζει την συνεργασία του με το Teatro Real της Μαδρίτης, μέσα από το εμβληματικό έργο των Βάιλ και Μπρέχτ, δοσμένο με αμεσότητα, ευρηματικότητα και συναρπαστική άγριοτητα μέσα από την αντιθεατρική ματιά των La Fura dels Baus, η ιδέα για την οποία ξεκίνησε πριν από δυο περίπου χρόνια, όπως δήλωσε ο Πρόεδρος του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, Ιωάννης Μάνος στο πλαίσιο συνέντευξης τύπου με θέμα τον Κύκλο Μπρέχτ και τις παράλληλες εκδηλώσεις που ξεκίνησαν χθες με τις Μπρεχτικές Νησίδες και θα συνεχιστούν αύριο (Τετάρτη  7 Μαρτίου) με την προβολή δυο βωβών ταινιών συνοδεία soundscaping ambient μουσικής του Μάνου Αλεξιάδη και στις 13 Μαρτίου με μια διάλεξη του Καλλιτεχνικού Διευθυντή του Teatro Real, Ζεράρ Μορτιέ, λίγο πριν την πρεμιέρα της παράστασης πάνω στον ρόλο της τέχνης μέσα στις καπιταλιστικές κοινωνίες, σε εποχές οικονομικής κρίσης. 

Η φιλοσοφία του Κύκλου αυτού είναι ο Μπρέχτ σήμερα. Όπως είπε χαρακτηριστικά η Ελένη Βαροπούλου που έχει επιμεληθεί την μετάφραση του έργου του Μπρέχτ στα Ελληνικά "Το ζητούμενο δεν είναι να κάνουμε μια ιστορική αναφορά στον Μπρέχτ αλλά να δούμε που η σκέψη του και ο προβληματισμός του είναι παρόν στους σύγχρονους δημιουργούς,συγγραφείς και ομάδες διεθνής και ελληνικές. Το έργο αυτό είναι ίσως το δριμύτερο έργο κριτικής του καπιταλισμού στον 20ο αιώνα και για την καταστροφική μανία του κέρδους, την πόλη , η οποία αφήνεται στην ηδονή και τις απολαύσεις και χάνει κάθε ανθρωπιά. "Η άνοδος και η πτώση της πόλης Μαχαγκόννυ" είναι το σημείο , όπου συνοψίζονται όλα τα προβλήματα της λατρείας του χρήματος. Από αυτή την άποψη δεν υπάρχει πιο σύγχρονο έργο για τον 21 αιώνα και για το στάδιο που βρισκόμαστε οικονομικά". 

Όσον αφορά στην μετάφραση του έργου η ίδια τόνισε επίσης , ότι " Το Μαχαγκόννυ δεν είναι μόνο έργο του Μπρεχτ αλλά και του Κουρτ Βάιλ. Αν υπάρχει κάτι που πρέπει να θαυμάσουμε σε αυτή την περίοδο, όπου ο Μπρέχτ συνεργάζεται με συνθέτες όπως ο Βάιλ ή ο Χάνς Άισλερ, είναι αυτή η συνδημιουργία ενός μεγάλου συγγραφέα και πολλών μεγάλων συνθετών που άλλαξαν την μουσική στην Γερμανία, όπως ο Βάιλ που με το μοντάζ, όπως έχει γράψει ο Αντόρνο, καινοτομεί στον τρόπο με τον οποίο ανασυνθέτει την Γερμανική μουσική και βάζει την δική του προσωπική σφραγίδα. Το ίδιο χαρακτηρίζει και την γλώσσα του Μπρεχτ καθώς είναι ένα κείμενο, όπου η παρωδία, το σουρεαλιστικό στοιχείο, το παράλογο, η μουσική γλώσσα, η καθημερινότητα και η ρήμα συνυπάρχουν και πρέπει κανείς να βρει μια γλώσσα να τα αποδώσει χωρίς να παραλείψει ούτε το στίχο ούτε να αφήσει καμία από αυτές τις διαστάσεις να μην αναδειχθούν.

Ο Κουρτ Βάιλ και ο Μπέρτολτ Μπρεχτ έγραψαν το έργο αυτό,όπερα σε τρεις πράξεις και 20 σκηνές, το 1929 βλέποντας και οι δύο να σωριάζεται σε ερείπια η φιλελεύθερη Δημοκρατία της Βαϊμάρης, κατατροπωμένη από τον υπερπληθωρισμό, τις δεξιές και αριστερές πολιτικές ακρότητες, τη δράση των παραστρατιωτικών και την ταπείνωση από τους νικητές του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Το έργο  ολοκληρώθηκε και έκανε πρεμιέρα στην Λειψία το 1930 κι έναν χρόνο αργότερα ανέβηκε στο Βερολίνο. Το 1933 απαγορεύτηκε από τους Ναζί και δεν γνώρισε κάποια σημαντική αναβίωση μέχρι την δεκαετία του 60. Το Teatro Real ,το παρουσίασε πρώτη φορά στις 30 Σεπτεμβρίου του 2010 σε σκηνοθεσία της αντισυμβατικής, θεατρικής ομάδας La Fura dels Baus (Άλεξ Ογιέ και Κάρλους Παντρίσσα), θέλοντας να υπογραμμίσει αλλά και να "συμπληρώσει" το σατιρικό και κριτικό πνεύμα της εναντίον του καπιταλισμού από την μεριά των δημιουργών.

Στην μέση μιας αμερικανικής ερήμου, το αυτοκίνητο των καταζητούμενων Φάττυ, Μωυσή και Μπέγκμπικ χαλάει. Μην έχοντας άλλη επιλογή , οι τρεις φυγάδες αποφασίζουν να μείνουν εκεί. Έτσι χτίζεται η πόλη Μαχαγκόννυ. Η πόλη παγίδα. Η πόλη όπου όλοι ζουν ξοδεύοντας και απολαμβάνοντας. Όπου όλα επιτρέπονται. Όλα εκτός από τους απλήρωτους λογαριασμούς. Γιατί στο Μαχαγκόννυ δεν υπάρχει χειρότερο έγκλημα από το να μην έχει κανείς χρήματα...

Οι La Fura dels Baus στήνουν την δική τους Μαχαγκόννυ πάνω σε ένα σωρό απορριμάτων. Τεράστιοι όγκοι σκουπιδιών καλύπτουν τη σκηνή, μια έρημος, η έρημος της ψυχής. Από τα σκουπίδια ξετρυπώνουν φιγούρες παραμορφωμένες και οικείες σε μας σήμερα, αφού σε όλο τον κόσμο οι χωματερές είναι η επικράτεια των εξαθλιωμένων, εκεί που όσοι δεν έχουν τίποτα προσπαθούν να ζήσουν από αυτά που πετάνε όσοι έχουν πολλά. Ο Μπρεχτ δεν θα μπορούσε να φανταστεί μια καλύτερη μεταφορά για το Τέλος του Καπιταλισμού. Η ασκήμια καλύπτεται από μια πράσινη τσόχα και οι εγκληματίες γίνονται οι προστάτες του νόμου. Κάτι είναι ανησυχητικά αφύσικο σε αυτό το σκηνικό και παρά το φτηνό ποτό και το άφθονο σεξ, οι άνθρωποι θέλουν να εγκαταλείψουν αυτή την πόλη. Ακόμα και οι πιο απλοϊκοί καταλαβαίνουν ότι κάτι δεν πάει καλά όταν όλα είναι τόσο εύκολα και κρύβουν κάτι τόσο σάπιο.
Ο Μπρεχτ υποστήριζε, ότι το έργο του "χτυπούσε μια κοινωνία που είχε ανάγκη από συμβατικές όπερες, πομπώδεις και στερημένες από ουσία. Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και η μουσική του Βάιλ, μια πρωτοποριακή συρραφή από θέματα, ήχους και τεχνοτροπίες, στην οποία συνυπάρχουν στοιχεία τζαζ, σύγχρονη μουσική , καμπαρέ και μελωδικά τραγούδια, που έχουν κάνει ανεξάρτητες διαδρομές από τους Doors, τον David Bowie κ.ά.

"Το σημαντικό στο έργο είναι  που τοποθετεί κανείς την αξία..."
Μιλώντας για την παράσταση ο σκηνοθέτης Άλεξ Ογιέ είπε " Πριν από 2 χρόνια δημοσιεύτηκε στην Ισπανία μια έρευνα που είχε γίνει σε παιδιά με θέμα "τι θα ήθελαν να γίνουν όταν μεγαλώσουν" . Εκείνα απάντησαν μόνο ότι θέλουν να βγάλουν λεφτά... Το Μαχαγκόννυ είναι ένας υπερρεαλισμός, μια οπτασία που ωθεί τον κόσμο να ξοδέψει λεφτά, στο αλκόολ , στο σέξ... Είναι κάτι που δεν είναι πραγματικό, όπως και όσα υποφέρουμε σήμερα προέρχονται από πράγματα που δεν είναι πραγματικά. Το σημαντικό για μας είναι ο κόσμος να δει και να καταλάβει αυτά που γίνονται σήμερα.
Συμπληρώντας η συν-σκηνοθέτης Βαλεντίνα Καράσκο μίλησε για την δική τους Μαχαγκόννυ. " Στην δική μας παραγωγή η Μαχαγκόννυ είναι χτισμένη σε μια χωματερή, όχι μόνο με υλικά αλλά και με ανθρώπινα σκουπίδια. Για πολλούς από μας ο τρόπος ζωής μας είναι εφικτός ακριβώς επειδή υπάρχουν ανθρώπινα σκουπίδια.   Δώσαμε αυτή την παράσταση στην Ισπανία μετά την πρώτη μεγάλη απεργεία και πήγαμε και στην Μόσχα με τις ακραίες διαφορές μεταξύ πλούσιων και φτωχών. Τώρα ερχόμαστε στην Αθήνα στο μέσο μιας κρίσης που επηρεάζει ολόκληρη την Ευρώπη. Το σημαντικό στο Μαχαγκόννυ είναι ότι είμαστε όλοι μέρος του προβλήματος. Το κεντρικό ζήτημα του έργου είναι  που τοποθετεί κανείς την αξία. Στον άνθρωπο ή στο χρήμα...

Ελζμπιέτα Ζμύτκα ( ως Τζέννυ Χιλλ)- "Δεν υπάρχουν καλοί και κακοί στο Μαχαγκόνυ"
Στην αρχή υπήρχε ένα χάος γύρω από αυτό που μου ζητείτο σε αυτη την παραγωγή αλλά έπειτα το χάος αυτό ξεκαθάρισε και βρήκα τελικά τον εαυτό  μου , οπότε δεν θα μπορούσα να φανταστώ τώρα αυτό το ρόλο με διαφορετικό τρόπο. Για μένα δεν υπάρχουν καλοί και κακοί χαρακτήρες γιατί όλοι τους είναι στην βάση τους άνθρωποι και στον καθένα από μας υπάρχει ένας άγγελος και ένας διάβολος και ποτέ κανείς δεν ξέρει ποιος θα επικρατήσει. Η Τζένυ είναι ένας απλός άνθρωπος που από μικρή έχει μάθει ότι στην ζωή δεν υπάρχει πισωγύρισμα. Πρόκειται για ένα έργο γύρω από το χρήμα και τον έρωτα και κανείς αντιμετωπίζει σε μια κρίσιμη καμπή ότι δεν μπορεί να χαρίσει , ότι έχει ζήσει σε αυτή την ζωή για τα χρήματα και ότι κάποια στιγμή αντιμετωπίζει κανείς την ανάγκη να πάει παρακάτω αφήνοντας πίσω του τα πάντα, ακόμα και τον έρωτα. Είμαι πολύ περήφανη που είμαι στην χώρα που γεννήθηκε ο πολιτισμός με αφορμή μια παράσταση ενδεικτική της δομής που επικρατεί αυτή την στιγμή στην Ευρώπη σε μια εποχή που δυστυχώς ο πολιτισμός με την γενικότερη έννοια πλήττεται. 

Ιnfo:
Η όπερα ανεβαίνει στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, ενταγμένη στον Κύκλο Μπρεχτ, με τις υπογραφές των συντελεστών της παραγωγής του Τεάτρο Ρεάλ: σκηνοθεσία Λα Φούρα ντελς Μπάους (Αλεξ Ογέ – Κάρλους Παντρίσσα), σκηνικά Αλφονς Φλόρες, κοστούμια Γιούκ Καστέλ, προσαρμογή φωτισμών παράστασης Γκέοργκ Φάιτ, Βαλεντίνα Καράσκο συνεργάτις-σκηνοθέτις.
Η μετάφραση είναι της Ελένης Βαροπούλου. Συμμετέχει η Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα και Χορωδία της ΕΡΤ. Η μουσική διεύθυνση είναι του Νίκου Τσούχλου και τη διεύθυνση χορωδίας έχει ο Δημήτρης Μπουζάνης. Τη μουσική προετοιμασία έχουν αναλάβει ο Δημήτρης Γιάκας, η Μάτα Κατσούλη και ο Θάνος Μαργέτης (χορωδία).

Μια πολυεθνική ομάδα τραγουδιστών αναλαμβάνει τους ρόλους σε αυτή την όπερα που γράφτηκε για να σατιρίσει το παράλογο της όπερας, τις υπερβολές των τελετουργικών της, το στόμφο και την ισχνή ουσία της: Η αμερικανίδα σοπράνο, Τζέην Χένσελ ως Λεοκάντια Μπέγκμπικ, ο αμερικανός τενόρος, Ντόναλντ Κάας, ως Φάττυ ο Πληρεξούσιος, ο ολλανδός τενόρος Χουμπ Κλάσσενς ως Μωυσής Τριάδας, η πολωνέζα σοπράνο, Ελζμπιέτα Ζμύτκα, ως Τζέννυ Χιλλ, ο Ιταλός τενόρος, Franco Farina, ως Τζίμυ Μαχόνυ, ο βρετανός τενόρος Φίλιπ Σέφιλντ ως Τζακ Ο’Μπράιαν και Τόμπυ Χίγκινς, ο Έλληνας τενόρος, Χάρης Ανδριανός ως Μπίλ ο Κουμπαράς και ο επίσης Έλληνας τενόρος, Τάσος Αποστόλου, ως Λύκος της Αλάσκας Τζο.

Εισιτήρια:  14,00 (Φοιτητικά) - 26,00 – 45,00 – 65,00 και 90,00 € (Διακεκριμένη Ζώνη).
Πληροφορίες : 210 72.82.333 και στην ιστοσελίδα του ΜΜΑ: www.megaron.gr