"Ο ΑΛΗΘΙΝΟΣ" : ΜΙΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΜΕ ΟΔΗΓΟ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ...
 |
| Αργυρώ Χιώτη | Φωτό: Γκέλυ Καλαμπάκα |
 |
| Αντώνης Αντωνόπουλος |
Τρία παραμύθια, τέσσερις κοπέλες, πέντε γράμματα συνθέτουν την παράσταση
ο «Αληθινός» στο θέατρο Πόρτα προκαλώντας μας να σκεφτούμε και να
αμφισβητήσουμε. Συνδυάζοντας διαφορετικά πραγματολογικά στοιχεία, συνθήκες και
γλώσσες, από την ποιητική συμβολική ραπ, ως την παραμυθένια λυρική, την δωρική
ελλειπτικά κ.α. η παράσταση ανοίγει ένα δίαυλο επικοινωνίας με την μνήμη και
την φαντασία σε αναζήτηση της αλήθειας… Το γράμμα στην γιαγιά Αργυρώ γίνεται η
κοινή φωνή, η αλήθεια του οδηγού, ή το σημείο έναρξης για να ακολουθήσει στην
συνέχεια η σύγκρουση, η αντιπαράθεση και η συμφιλίωση με αυτό που φέρει ο
καθένας σαν άνθρωπος. «Η γιαγιά μου ήταν από τα Βουρλά της Μικράς Ασίας, ήξερε
πολλά παραμύθια, έντεκα τον αριθμό, εμείς επικεντρωθήκαμε σε τρία από αυτά, «της
τύχης τα γραμμένα», τον «τσαγκάρη» και τον «αληθινό» απ’ όπου πήραμε ουσιαστικά
τον τίτλο, μου εξηγεί η Αργυρώ Χιώτη, μαζί με τον ηθοποιό και μέλος της ομάδας VASISTAS Αντώνη Αντωνόπουλο που
σκηνοθετούν από κοινού την πιο «πειραγμένη» ηχητικά εκδοχή της αλήθειας…
Α.Χ. Το πρώτο παραμύθι «Της τύχης
τα γραμμένα» υποστηρίζει ότι αυτό που είναι γραφτό να συμβεί, αυτό και θα
συμβεί, οπότε ότι και να κάνεις δεν μπορείς να ξεφύγεις από την μοίρα, το
δεύτερο («ο τσαγκάρης») υποστηρίζει το εντελώς αντίθετο: ότι άνθρωπος μονάχος
του φτιάχνει την μοίρα του. Για μένα,
μελετώντας τώρα τις παλιές ηχογραφήσεις, έχει ενδιαφέρον το γεγονός ότι η
γιαγιά μου υποστήριζε και τα δυο ταυτόχρονα. Αυτή η σύγκρουση ήταν που
ενδιέφερε και εμάς περισσότερο και ασχοληθήκαμε με αυτά τα δυο. Προφανώς η
αλήθεια βρίσκεται κάπου στην μέση.
Θα λέγατε ότι αποτελούν έναν «οδηγό επιβίωσης;»
Α.Χ. Πιστεύω ότι ο άξονας που
διαλέξαμε εμείς είναι καθαρά υπαρξιακός, δηλαδή μιλάμε για το πως υπάρχω εγώ σε
σχέση με τους γύρω μου μέσα σε έναν συγκεκριμένο κοινωνικό – ιστορικό χώρο. Άρα
το που πατάς εσύ και που βρίσκεσαι είναι πέρα από λύσεις πρακτικές. Το πόσο είσαι εσύ κοντά ή
όχι στην καρδιά σου και το πως διαχειρίζεσαι όλο αυτό που φέρεις ή δεν φέρεις,
κατά πόσον δηλαδή έχεις γίνει αυτό που προοριζόσουν να γίνεις ή δεν έχεις γίνει
και η συνειδητοποίηση αυτού, άρα μιλάμε για μια αναρώτηση, αυτό μας δίνουν και
αυτό είναι κάτι πολύ προσωπικό.
"Ζήσε σαν άνθρωπος"
Πρόκειται επομένως για μια παράσταση αφορμή και ερέθισμα για να σκεφτεί
κανείς και όχι τόσο για οδηγό;
Α.Α. Παρόλα αυτά το γεγονός ότι
παρόλο που τα παραμύθια αυτά είναι αντικρουόμενα, αλλά -όπως τα έχουμε δει
εμείς- καταλήγουν στο να είσαι αληθινός τελικά, αποτελεί αυτό που λέμε έναν
οδηγό «επιβίωσης» με την έννοια του να βρεις ποιος είσαι και να είσαι αληθινός.
Α.Χ. ή αυτό το «ζήσε σαν άνθρωπος»,
το οποίο λέει στην παράσταση η Νικολίτσα και επαναλαμβάνεται διαρκώς, που είναι
διφορούμενο και πολύ διαφορετικό για τον καθένα.
Για εσάς τι σημαίνει αυτή φράση: «Ζήσε σαν άνθρωπος»;
Α.Χ. Είναι ένα τεράστιο ζήτημα
αυτό. Για μένα σημαίνει να ζεις σε αρμονία με την φύση σου και με την φύση που
σε περιβάλλει. Σε αρμονία, με τον εαυτό σου, με τους άλλους και με το σύμπαν. Το
οποίο είναι τεράστιο και πολύ απλό ταυτόχρονα.
Α.Α. Δεν πρέπει να επαναπαύεσαι
κάπου και να θεωρείς ότι έχεις βρει την λύση. Δεν υπάρχει λύση. Η λύση είναι
μια συνεχής και καθημερινή μάχη. Δεν υπάρχουν δεδομένα.
"Ακέραιος- Ειλικρινής-Ολόκληρος"
Ποιος είναι για εσάς ο αληθινός άνθρωπος;
Α.Α. Για μένα είναι αυτές οι
τρεις λέξεις: ακέραιος, ειλικρινής, ολόκληρος, που αυτό είναι πάλι πολύ προσωπικό για τον κάθε άνθρωπο, δηλαδή
δεν ξέρω αν σημαίνει ότι οτιδήποτε έχω στο κεφάλι πρέπει να το πετάω στον άλλον κατάμουτρα.
Α.Χ. Να είσαι σύμφωνος με το
κέντρο σου, άρα με την καρδιά σου. Ο τρόπος που αφουγκράζεσαι
τα πράγματα, που αντιλαμβάνεσαι και σχετίζεσαι με τον εαυτό σου, τους άλλους
και τον κόσμο. Και μην ξεχνάμε ότι είμαστε βουλιαγμένοι στις προκαταλήψεις,
στις παρωπίδες, στο αυτόματο, στα δεδομένα.
Α.Α. Πιστεύω ότι δυστυχώς
εκπαιδευόμαστε σταδιακά σε μοντέλα και τρόπους ζωής που είναι πολύ δύσκολο να
βγούμε από αυτά.
Μοντέλα προσποίησης που μας απομακρύνουν από την αλήθεια ενδεχομένως;
Α.Χ. Φυσικά. Δεν πρέπει να
ξεχνάμε ότι το τοποθετούμε όλο αυτό σε ένα θεωρητικό επίπεδο, μακριά από εμάς
ενώ είναι και πολύ πραγματικό. Εννοώ ότι ζούμε στην Ελλάδα η οποία φέρει έναν
τρομερά ισχυρό συντηρητισμό. Φέρει πάρα πολύ αυτό που ονομάζουμε μικροαστισμό
και η γενιά μας είναι βουτηγμένη μέσα σε αυτό, οπότε είτε βρισκόμαστε σε μια
ηλικία που αυτό το συνεχίζουμε και το διαιωνίζουμε ή κάπως προσπαθεί ο καθένας μας να το αμφισβητήσει. Πιστεύω όμως ότι
είναι και πρακτικά πολύ συγκεκριμένο, αυτό το «πατρίδα, θρησκεία, οικογένεια»
στο οποίο έχουμε γαλουχηθεί λίγο ή πολύ όλοι μας. Δεν είναι καθόλου αστείο
αυτό. Από τον Phylax που πετάξανε τώρα μέχρι τον μη διαχωρισμό κράτους εκκλησίας.
Όλα αυτά παίζουν τεράστιο ρόλο στον τρόπο που μας περιορίζουν στην όποια
διαφορετικότητα μας.
Α.Α. Το πρόβλημα είναι ότι επειδή
όλα αυτά έχουν διαπεράσει το συλλογικό μας ασυνείδητο, κάποια στιγμή θεωρούνται
δεδομένα και ξεχνάς ότι πρέπει να τα αμφισβητήσεις.
Τι σας φοβίζει;
Α.Χ. Το βούλιαγμα σε μια
γενικευμένη κατάσταση φόβου. Γι’ αυτό και αυτή η παράσταση από την πλευρά μου
τουλάχιστον είναι μια επιθυμία πράξης ελευθερίας της καρδιάς.
Α.Α. Εμένα με φοβίζει ότι
συνηθίζουμε, στον φόβο, στην ανελευθερία, στον συντηρητισμό και δεν αντιδρούμε.
Όπως σε αυτό που έγινε με τον Phylax για παράδειγμα;
Α.Α. Ναι κάποιοι διαφωνούσαν και
τελικά το έριξαν κάτω. Και δεν αντέδρασε κανείς σε αυτό. Είναι αδιανόητο αυτό
αν το σκεφτεί κανείς, ότι κάποιοι θεωρούν δεδομένο ότι μπορούν να το κάνουν και
από την άλλη εμείς δεν ξέρω τι μπορούμε να κάνουμε.
Αργυρώ Χιώτη: "Δυστυχώς δεν βλέπω
γύρω μου σε καμία μορφή τέχνης
πράγματα που να μου
τσιγκλάνε το ενδιαφέρον..."
Θεωρείτε ότι η τέχνη μπορεί να ταρακουνήσει λίγο τα λιμνάζοντα ύδατα σε
σχέση με αυτά τα ζητήματα;
Α.Χ. Ελπίζω ναι. Αυτό είναι το
ζητούμενο να μπορεί να μας προκαλεί να σκεφτούμε, έστω λίγο. Να θέτει
ερωτήματα, να αμφισβητεί.
Α.Α. Θεωρώ ότι πολλές φορές ο
θεατής έχει ήδη προετοιμαστεί για αυτό που θα πάει να δει και περιμένει αυτό να
γεμίσει το καλούπι που έχει στο μυαλό του.
Από την άλλη μήπως και οι δημιουργοί από την πλευρά τους κρατάνε το
κοινό σε απόσταση στην προσπάθεια τους να μεταφέρουν το όραμα τους επί σκηνής;
Α.Χ. Όχι. Προτιμώ χίλιες φορές να βλέπω ανθρώπους σε όλες τις
μορφές τέχνης που έχουν κάτι πολύ δικό τους, πολύ ιδιαίτερο, προσωπικό,
αυθεντικό να καταθέσουν, ακόμα κι αν αυτό γίνεται άτσαλα και δεν επικοινωνεί,
παρά να βλέπω μια γενικευμένη ομοιομορφία, λογική αγέλης ή αντιγραφής αυτού που
είναι συμβατικό ή κοινώς αποδεκτό. Και δυστυχώς δεν βλέπω γύρω μου σε καμία
μορφή τέχνης αυτή την στιγμή στην Ελλάδα πράγματα που να μου τσιγκλάνε το ενδιαφέρον.
Κάτι σημαίνει αυτό.
Α.Α. Είναι πάλι ένα λεπτό όριο.
Να μην βάζεις τον εαυτό σου, ούτε ως εστέτ απέναντι σε κάποιους που δεν
γνωρίζουν αλλά ούτε και να το κάνεις εύκολο, απλά και μόνο να μπορούν οι άλλοι
να το δέχονται παθητικά.
Κλείνοντας όλη αυτή την κουβέντα σε τι θα λέγατε ότι πιστεύετε και σε
τι αντιστέκεστε, για να δανειστώ πάλι τα λόγια της παράστασης;
Α.Χ. Πιστεύω στον άνθρωπο.
Αντιστέκομαι στην βία και στην προσποίηση πολύ και γενικά στις ευκολίες μας μια
μικρή αντίσταση καλό θα ήτανε…
Α.Α. Κι εγώ το ίδιο και
αντιστέκομαι στην «βλακεία», με την έννοια του φόβου για το ξένο, το
διαφορετικό… Γενικότερα να μάχεσαι για να παραμένεις ανοιχτός σαν άνθρωπο,
γιατί αλλιώς είσαι στον αυτόματο.
ΣΥΝΕΝΤΕΞΗ ΣΤΗΝ
ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΡΑΜΑΝΤΑΝΗ
Πληροφορίες για την παράσταση:
Σκηνοθεσία: Αργυρώ Χιώτη σε συνεργασία με τον Αντώνη Αντωνόπουλο
Δραματουργική επεξεργασία: Ομάδα VASISTAS
Φωτισμοί: Ελίζα Αλεξανδροπούλου
Σκηνικός Χώρος: Μπάμπης Χιώτης
Κοστούμια: Ηρώ Βαγιώτη
Ηχητική επιμέλεια: Jan Van de Engel
Βοηθός Σκηνοθέτη: Ευδοξία Ανδρουλιδάκη
Φωτογραφίες, video: Γκέλυ Καλαμπάκα
Με τις: Θεανώ Μεταξά, Νικολίτσα Ντρίζη, Ματίνα Περγιουδάκη, Τζωρτζίνα Χρυσκιώτη
Φωνή: γιαγιά Αργυρώ Χιώτη
Μέρες και ώρες παραστάσεων:
Σάββατο στις 15.00 και Κυριακή στις 21.15
Διάρκεια: 60'
