Οι βασιλιάδες είναι μόνο προσωρινοί!
Η βραβευμένη παράσταση του έργου του Ουίλιαμ Σαίξπηρ "Βασιλιάς Ληρ" με τον Νικήτα Τσακίρογλου στον ομώνυμο ρόλο σε σκηνοθεσία Στάθη Λιβαθινού, μετά την μεγάλη επιτυχία της στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, έρχεται στην Αθήνα, στο Παλλάς, την Κυριακή 7 Νοεμβρίου του 2010 στις 21.00 για λίγες παραστάσεις. "Ο Βασιλιάς Ληρ, λέει ο σκηνοθέτης Στάθης Λιβαθινός, είναι μια εμπνευσμένη θεατρική ιστορία πάνω στο αιώνιο θέμα της πάλης των γενεών, αλλά και η μεγάλη τραγωδία δυο πατεράδων που αρνούνται να υποχωρήσουν ή να αμφισβητηθούν. Αυτάρκεις, κυρίαρχοι, δεσποτικοί αλλά και ματαιόδοξοι γέροι, ο τρομερός Βασιλιάς Ληρ και ο υπηκόος του Κόμης Γκλόστερ δεν βλέπουν και δεν ακουν. Αφήνονται μακάριοι στον εφησυχασμό και την κολακεία. Ο Ληρ εξορίζει άδικα την αγαπημένη του κόρη. Ο Γκλόστερ αποκληρώνει τον ανύποπτο γιό του. Και οι δυο τους θα βρεθούν αντιμέτωποι με την πιο απάνθρωποι ίντριγκα, τη σκληρότητα και την εγκατάλειψη. Έτσι ο καθένας τους θα κατέβει σιγά σιγά όλα τα σκαλοπάτια της ζωής και θα ανακαλύψει για τον εαυτό του τα μεγάλα μυστικά της μέσα από την απόγνωση, την τρέλα και τον πόνο. Η απώλεια και η μοναξιά θα οδηγήσουν τον άλλοτε κραταιό Βασιλά Ληρ στα άκρα και θα φανερώσουν όλη την ευαισθησία και το μεγαλείο του. Ο Ληρ θα δοκιμαστεί και θα πονέσει όσο δεν έχει πονέσει άνθρωπος ως τώρα.Στο κορυφαίο αυτό έργο, ο Σαίξπηρ δείχνει πως οι βασιλιάδες είναι μόνο προσωρινοί. Ατρόμητοι στην αρχή, απειλητικοί, αμείλικτοι τιμωροί , ώσπου ο χρόνος και η ιστορία να τους μετατρέψουν σε ανήμπορα τραγικά γεροντάκια. Την ίδια στιγμή που οι νέοι βιάζονται, δεν συγχωρούν και δεν περιμένουν, οι γέροι μαθημένοι στην εξουσία δεν ξέρουν πως ήρθε η ώρα να φύγουν και πως είναι αργά.."
Μιλώντας για την παράσταση σε χθεσινή συνέντευξη τύπου στο φουαγιέ του Θεάτρου Παλλάς ο Στάθης Λιβαθινός μίλησε για μια παράσταση που γεννήθηκε σε δυο πόλεις αλλά και για ένα έργο βασισμένο σε πράξεις και όχι λόγια: " Η παράσταση γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος με τον τότε καλλιτεχνικό διευθυντή Νικήτα Τσακίρογλου, που μας έδωσε την ευκαιρία να παλέψουμε με αυτό το υπέροχο έργο του Σαίξπηρ, να πειραματιστούμε πάνω σε αυτό χωρίς εκπτώσεις στην ενέργεια, στη σκέψη και στη δουλειά και στην Αθήνα με την υποστήριξη της Ελληνικής θεαμάτων που μας βοήθησε να πραγματοποιήσουμε αυτή την παράσταση κάτω από εξαιρετικές συνθήκες. Το έργο είναι πράξεις και όχι λόγια, γι αυτό και ελπίζω η παράστασή μας να είναι ανοιχτή σε πολλές αναγνώσεις. Σίγουρα έχουμε μπει σε μία εποχή όπου το θέατρο ξαναβρίσκει την ομαδική του ταυτότητα, δεν είναι μόνο θέατρο πρωταγωνιστών αλλά είναι ένα θέατρο στο οποίο οι άνθρωποι δουλεύουν ως σύνολο".
Ο Σαίξπηρ , το Μνημόνιο και η Σύγκρουση των Γενεών
"Οι σκηνοθετικές προκλήσεις δεν διαφέρουν από οποιουδήποτε άλλου έργου, να δημιουργήσεις δηλαδή μία τέτοια πραγματικότητα που να αφορά τον σύγχρονο θεατή γιατί για μένα όλα τα είδη θεάτρου είναι επιθυμητά εκτός από το βαρετό θέατρο. Όταν έχεις ένα τέτοιο δημιούργημα, υπάρχουν βεβαίως θέματα επικοινωνίας του κοινού σε πολλά επίπεδα με το έργο όπως με τη φιλοσοφία του, με τις υποκριτικές δυνατότητες που δίνουν αυτοί οι ρόλοι στους ηθοποιούς, όπως η αντιστοιχία του με τα γεγονότα που συμβαίνουν μια και ο Σαίξπηρ δεν εξαντλείται σε κανένα επίπεδο, είναι ένα μιλφέιγ ατελείωτο και κάθε στρώση μπορεί να μιλήσει σε πάρα πολλά διαφορετικά θέματα της εποχής του. Η αντιστοιχία του έργου με τα γεγονότα του Δεκεμβρίου φοβάμαι ότι είναι πάρα πολύ έντονη αλλά δεν είναι η μόνη. Το μνημόνιο της σύγκρουσης των γενεών είναι πολύ πιο έντονο από οποιοδήποτε άλλο γεγονός. Η κρίση της εξουσίας όπως και η σύγκρουση των γενεών είναι κάτι το οποίο το ζούμε καθημερινά είτε σπάνε βιτρίνες είτε όχι. Αυτό είναι κάτι που ο Σαίξπηρ και η εποχή του καταλάβαινε πάρα πολύ καλά. Όταν οι νέοι βιάζονται να ρθουν στα πράγματα και οι γέροι δεν βιάζονται καθόλου να φύγουν.
Πάθος, οργή και συγγνώμη το μήνυμα του έργου
"Ο Σαίξπηρ είναι μία κινητοποίηση των αισθήσεων και του μυαλού γενικότερα, είναι μία φιλοσοφική, μία αισθητική πράξη το να τον αντιμετωπίσεις και απευθύνεται σ ένα κοινό το οποίο στην εποχή του στεκόταν όρθιο. Εκείνο που πραγματικά πρέπει να συμβεί είναι ν ακούσει κανείς με τα αυτιά του μυαλού και της ψυχής τα βαθύτερα νοήματα που υπάρχουν σε αυτό το έργο με αποκορύφωμα τις τελευταίες του φράσεις. «Εμείς πρέπει να αντέξουμε τη θλίψη του άρρωστου καιρού μας». Αυτό είναι μία πράξη που την κάνει ένα θεατρικό έργο έτσι κι αλλίως. Είναι μία πράξη προσέγγισης, παρηγοριάς, εξομολόγησης και ανάμνησης του ότι είμαστε άνθρωποι και ότι δεν πρέπει να το ξεχνάμε. Αυτό είναι η μία πλευρά. Η άλλη έχει να κάνει με το συγκεκριμένο μήνυμα που θέλουμε σήμερα να φτάσει στην πλατεία. Θέλουμε ο θεατής που θα φύγει από τη παράσταση έχοντας εισπράξει το πάθος και την οργή όλων αυτών των ανθρώπων γηραιότερων και νεότερων, αλλά έχοντας εισπράξει και τη συγγνώμη τους γιατί υπάρχει μεγάλη πράξη μετάνοιας μέσα σε αυτό το έργο. Οι γέροι μετανιώνουν και ξαναγίνονται παιδιά και τα παιδιά βλέποντας τα πάθη των γέρων εξανθρωπίζονται. Βλέποντας όλη αυτή την ιστορία που έχει να κάνει με την αρχαία τραγωδία , έχουμε τη ελπίδα ότι το κοινό θα φύγει από την αίθουσα και θα έχει πάρει κάτι. Θέλουμε ο άνθρωπος που θα φύγει από την αίθουσα να μην θέλει να πεθάνει, να θέλει να ζήσει ακόμα μια μέρα. Αυτό είναι το μυστικό των μεγάλων συγγραφέων και των μεγάλων έργων."
Νικήτας Τσακίρογλου: " Η παράσταση γεννήθηκε στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, πήγε στο Βελιγράδι και εκεί τελείωσε μαζί με την θητεία μου σαν καλλιτεχνικός διευθυντής. Δουλέψαμε δημιουργικά 4 μήνες για να δημιουργηθεί αυτή η παράσταση, καθημερινά. Με την εμπειρία που έχω πενήντα χρόνια στο θέατρο, πρόκειται για μία διαφορετική παράσταση, την οποία δεν μπορώ να την εντάξω στις παραστάσεις αυτές τις συμβατικές που δημιουργούνται απλά για να παρουσιαστούν στο κοινό. Δεν ακολουθεί την περπατημένη ενός κρατικού θεάτρου. Αντίθετα είναι μία δημιουργία που φτιάχτηκε στον δρόμο, επηρεασμένη από τα γεγονότα του Δεκεμβρίου, με την δολοφονία του νέου αυτού πλάσματος που μας επηρέασε πάρα πολύ καθώς δεν τα βίωνε μόνο η Αθήνα αλλά και η Θεσσαλονίκη. Εκεί ακουμπάει αυτή η παράσταση. Το γεγονός αυτό την έκανε σύγχρονη. Και σήμερα είναι σύγχρονη αυτή η παράσταση γιατί ο Σαίξπηρ από τότε διαπραγματεύεται το θέμα της κρίσης της εξουσίας. Επειδή βιώνουμε και τώρα κρίση, το έργο εξακολουθεί να είναι σύγχρονο.
Είναι μία παράσταση διαφορετική βασισμένη πάνω σε μία διαφορετική δουλειά με σπουδαίους συνεργάτες και ηθοποιούς, νέους ανθρώπους. Εγώ είμαι ο γεροντότερος σε αυτήν την παράσταση και παίρνω δύναμη και ενέργεια από τα νέα παιδιά που συμμετέχουν, τους 20 ηθοποιούς και τους τρεις μουσικούς. Μέσα από αυτή την ροκ μουσική Είναι μία ροκ σκληρή θυμωμένη παράσταση όπως την έχει γράψει ο Σαίξπηρ στην εποχή του. Μακάρι να μην υπήρχαν αυτά τα κοινωνικά, τα πολιτικά γεγονότα ώστε τα έργα να μην είναι πλέον σύγχρονα αλλά φαίνεται ότι τα προβλήματα από την γέννηση του πολιτισμού και εννοώ την αρχαία τραγωδία, υπάρχουν και θα υπάρχουν και δυστυχώς .Μακάρι η τέχνη κάποια στιγμή να ασχοληθεί με άλλα πράγματα.
