Λίγο πριν από την πρεμιέρα της παράστασης "Leopold ή κόβοντας τα δάχτυλα του κοινού" που παρουσιάζεται από 2 Μαρτίου στο θέατρο Άβατον, συναντάμε την σκηνοθέτη και μέλος της ομάδας ex-anima Μαρία Τσομπανάκου και μαζί ιχνηλατούμε το χρονικό ενός εγκλήματος που συνέβη πριν από περίπου 120 χρόνια, έμελλε ωστόσο να καθορίσει για πάντα το μέλλον της ανθρωπότητας και μαζί και την ενοχή της. Επιδιώκοντας το σπάσιμο του τέταρτου τοίχου, ο συγγραφέας του έργου Θανάσης Τριαρίδης καλεί το κοινό να μην μείνει θεατής, αλλά να γίνει ο ίδιος πρωταγωνιστής των εξελίξεων στην τέχνη όπως και στην ζωή, αλλιώς δίχως να το γνωρίζει να εξακολουθήσει να χειροκροτά ακρωτηριασμένα σώματα ή τον ακρωτηριασμό των σωμάτων...
Πότε ήρθατε για πρώτη φορά σε επαφή με το συγκεκριμένο έργο του Θανάση
Τριαρίδη και ποια συναισθήματα γέννησαν σε εσάς οι εικόνες από τα κομμένα χέρια
των Κογκολέζων στο όνομα ενός «καουτσουκένιου μέλλοντος»;
Η πρώτη επαφή έγινε όταν είχα αρχίσει
να πιστεύω έντονα πως δεν θα βρω ένα έργο που να εκφράζει απόλυτα αυτά με τα
οποία ήθελα να ασχοληθώ εκείνον τον καιρό. Εκείνη ακριβώς την στιγμή έπεσε
τυχαία στα χέρια μου το «Leopold
ή κόβοντας τα δάχτυλα του κοινού» και από τις πρώτες κιόλας σελίδες του γοητεύτηκα.
Αυτή η ωμή αλήθεια μου γέννησε τόσα συναισθήματα που με άφησαν ξύπνια αρκετά
βράδια.
Το έργο που θα παρακολουθήσουμε στην σκηνή του Άβατον είναι το
πολυπρόσωπο μονόπρακτο, όπως μπορεί κανείς να διαβάσει και στην σελίδα του
συγγραφέα στο διαδίκτυο, ή έχει δεχθεί προσαρμογές/αλλαγές ως κείμενο για τις
ανάγκες της συγκεκριμένης παράστασης;
Ο ίδιος ο συγγραφέας έχει γράψει
το κείμενο σε δύο μορφές και πολυπρόσωπο και μονόλογο. Εγώ με την ομάδα μου
αποφασίσαμε να ανεβάσουμε την μορφή του μονόλογου.
Από τη μεριά σας ποια είναι η πρόκληση αυτού του εγχειρήματος;
Η πρόκληση του θεάτρου κατά την
άποψή μου είναι μία με πολλές εκφάνσεις: Η αλήθεια, το πώς και το αν θα φτάσουμε σε αυτήν. Το
συγκεκριμένο έργο όμως έχει και κάτι το ιδιαίτερο. Ακόμα και τώρα, λίγες μέρες
πριν την πρεμιέρα, οι προκλήσεις του είναι κάθε μέρα και άλλες. Είναι σαν να σε
δοκιμάζει συνεχώς. Σαν ένα παιδί που θέλει μονίμως την προσοχή σου.
Πώς επιτυγχάνεται το σπάσιμο του τέταρτου τοίχου και ποια είναι τα όρια
(αν υπάρχουν όρια) στην αλληλεπίδραση με το κοινό στην συγκεκριμένη παράσταση;
Ο κ. Τριαρίδης υπογράφει ένα έργο
πέρα από κάθε θεατρική σύμβαση. Θα φέρει το ρόλο στη σκηνή και πολύ σύντομα θα
τον ενσωματώσει με το κοινό. Δεν έχει τέταρτο τοίχο γιατί σκοπός του είναι να
λάβει απαντήσεις άμεσα και όχι με το πέρας της παράστασης. Δεν θέλει ο θεατής
να φύγει ενδεχομένως απλώς προβληματισμένος, αλλά να έχει δώσει απαντήσεις όταν
και αν του ζητηθεί. Σε κάθε παράσταση είμαστε μέρος της. Για εμάς γίνεται
εξάλλου, εμάς έχει ως δέκτη. Απλώς σ’ αυτό το κείμενο μάς ζητείται να μιλήσουμε
αντί να κοιτάμε μονάχα.
Οι ρόλοι των θεατών παίζονται από ηθοποιούς ή επιλέγονται στην
παράσταση άτομα από το κοινό;
Σ’ αυτό το κείμενο δεν υπάρχει
διαχωρισμός ηθοποιού και κοινού. Όλοι είναι ίδιοι. Ναι μεν η Λ (Μαίρη Ξένου) θ’
αναλάβει να ξεκινήσει την βραδιά, αλλά σύντομα θα πάψει να είναι «πρωταγωνίστρια».
Γιατί ερχόμαστε σήμερα να μιλήσουμε για ένα έγκλημα που συντελέστηκε το
1885 από τον Βασιλιά Λεοπόλδο Β του Βελγίου;
Ναι μεν το συγκεκριμένο έγκλημα
έγινε πριν 120 χρόνια αλλά αυτό το γεγονός είναι η αφορμή να μιλήσουμε για όλα
αυτά τα εγκλήματα που έγιναν, γίνονται και δυστυχώς θα γίνονται εάν δεν
αποφασίσουμε εμείς οι ίδιοι να τα σταματήσουμε.
Τελικά ο συγγραφέας σε ποιον στρέφει τα βέλη της ενοχής για το έγκλημα
αυτό;
Για τον Τριαρίδη δεν ευθύνεται
αποκλειστικά ο κάθε Λεοπόλδος, αλλά και όλοι εμείς που στεκόμαστε αμέτοχοι σε
μια λάθος αντίληψη, σύμφωνα με την οποία δεν μας αφορά κάτι αφού δεν συμβαίνει
σ’ εμάς. Αυτή η στάση, όπως αποδεικνύει και το κείμενο, μπορεί να είναι ισάξια
με τις δολοφονικές πράξεις των «Λεοπόλδων».
Πως μετακυλίεται το φταίξιμο και η ενοχή σε εμάς σήμερα;
Εφόσον ξεχνάμε, δεν μιλάμε, φοβόμαστε, εν ολίγοις αδιαφορούμε
για τον συγγραφέα και για το κείμενο είμαστε το ίδιο ένοχοι. Όπως πολύ σοφά
σημειώνει κάπου ο Τριαρίδης είμαστε απόγονοι ενόχων και γεννήτορες ενόχων.
Τα κομμένα δάχτυλα του κοινού συνιστούν πραγματική δικαιοσύνη και τι συνιστά δικαιοσύνη για όλα όσα συνέβησαν τότε
και για πολλά ακόμα που έχουν συμβεί από τότε μέχρι σήμερα και εξακολουθούν να
συμβαίνουν;
Φυσικά, ένα έγκλημα δεν θα πρέπει
να δικαιώνεται με ένα ακόμα έγκλημα. Όμως όπως είναι ακραία όλα αυτά που
συνέβησαν και συμβαίνουν, έτσι ακραίος είναι ο ρόλος και οι απαιτήσεις του. Γίνεται
καθρέφτης των πράξεων μας.
Είναι η άρνηση αυτού του υλικού πολιτισμού η απάντηση στο αίμα που έχει
χυθεί για την δημιουργία του;
Πιστεύω ότι δεν μπορούμε ν’ απαρνηθούμε
τον υλικό πολιτισμό. Όχι εύκολα δηλαδή. Μπορούμε όμως τουλάχιστον να παλέψουμε
για να έχουμε όσα χρειαζόμαστε χωρίς να προσθέτουμε και άλλους τόνους αίματος
στην πλάτη της ανθρώπινης ιστορίας.
Μιλήστε μας λίγο για την δημιουργία και την πορεία και τα μέλη της
ομάδας ex – anima.
Η ομάδα μας απαρτίζεται από τρία
κορίτσια (Βασιλική Κούλη, Μαίρη Ξένου, Μαρία Τσομπανάκου). Δημιουργήθηκε το
καλοκαίρι του 2017 όταν συνειδητοποιήσαμε πως θέλουμε να πούμε και να μοιραστούμε
τα ίδια πράγματα. Ήταν και είναι μεγάλη
μου χαρά και τιμή που αυτά τα δύο κορίτσια με εμπιστεύονται και θέλω να
πιστεύω πως η Ex. Anima (από ψυχής) θα συνεχίσει το ταξίδι της και θα εξελιχθεί
μέσα στο χρόνο.
Στην παράσταση τον ρόλο του αφηγητή Λ ερμηνεύει η Μαρία Ξένου. Υπάρχει
κάποιος συμβολισμός πίσω από την επιλογή μιας γυναίκας στον ρόλο του αφηγητή;
Το έργο εξαρχής έχει γραφτεί
άφυλο και έτσι το διάβασα και εγώ η ίδια. Τίποτα από όσα διαδραματίζονται στο
έργο δεν έχουν να κάνουν με το φύλο, το χρώμα ή τη θρησκεία ενός ανθρώπου.
Καμία διαφορά για το ανθρώπινο είδος.
Ποδήλατο κάνετε;
-Τώρα πια θα ευχόμουν να μην είχα
μάθει…
Πώς βλέπετε τις ρόδες και τα κάθε λογής ελαστικά μετά την παράσταση;
-Η αλήθεια είναι ότι από τις
πρώτες κιόλας αναγνώσεις, όταν έμπαινα στο αυτοκίνητο παίρνοντας το δρόμο της
επιστροφής, άρχισα να σκέφτομαι ότι κάθε αντικείμενο εμπεριέχει καουτσούκ.
Ωστόσο, δυστυχώς είναι στη φύση του ανθρώπου να ξεχνά. Κάθε βράδυ, λοιπόν, σε
κάθε πρόβα παλεύω να θυμάμαι να μην ξεχάσω το επόμενο πρωί. Σκοπός μου, κάποια στιγμή να το
καταφέρω.
Συνέντευξη στην
Δέσποινα Ραμαντάνη
*Η παράσταση είναι ακατάλληλη για ανήλικους (ήχος όπλου, φωτογραφίες με σκληρές εικόνες)
Η ομάδα ex.anima παρουσιάζει από 2 Μαρτίου στο θέατρο Άβατον το «Leopold ή κόβοντας τα δάχτυλα του κοινού». Είναι η πρώτη φορά που ενήλικες ηθοποιοί αναλαμβάνουν να μεταφέρουν στη σκηνή το συγκλονιστικό κείμενο του Θανάση Τριαρίδη. Γραμμένο το 2016, βασίζεται στην ιστορία του Λεοπόλδου του Β’, Βασιλιά του Βελγίου και εκούσια «ιδιοκτήτη» του Κονγκό για περισσότερο από δύο δεκαετίες.
Μέσα από το έργο αποκαλύπτεται ένα από τα μεγαλύτερα- ίσως το πιο υποβαθμισμένο στη μνήμη, εγκλήματα της ευρωπαϊκής αποικιοκρατίας στη Μαύρη Ήπειρο. Στόχος του, να κάνει γνωστές τις πράξεις του «σφαγέα του Κονγκό», αλλά και να ταρακουνήσει το κοινό.
Για πόσο θα μένουμε άπραγοι; Μας αφορούν όλα αυτά τα εγκλήματα και αν όχι γιατί;
Το «Leopold ή κόβοντας τα δάχτυλα του κοινού» δεν είναι μια συνηθισμένη παράσταση. Ο τέταρτος τοίχος σπάει και ο θεατής βρίσκεται προ των ευθυνών του. Δεν είναι καν μονόλογος, όπως φαίνεται, αλλά διάλογος, όπου η αφηγήτρια (Μαίρη Ξένου), μαζί με το κοινό θ’ αναζητήσουν τις όποιες απαντήσεις.
Ταυτότητα παράστασης
Leopold ή κόβοντας τα δάχτυλα του κοινού
Κείμενο: Θανάσης Τριαρίδης
Σκηνοθεσία: Μαρία Τσομπανάκου
Ερμηνεία: Μαίρη Ξένου
Βοηθός σκηνοθέτη: Βασιλική Κούλη
Σπέσιαλ εφέ: Αλέξανδρος Λόγγος
Φωτισμοί: Γιώργος Ψυχράμης
Φωτογραφίες-Βίντεο: Νίκος Πανταζάρας
Μοντάζ βίντεο: Αγάπη Καλογιάννη
Σχεδιασμός αφίσας: Ελένη Θαλασσινού
Οργάνωση παραγωγής: Νάντια Δαλκυριάδου
Προβολή και Επικοινωνία: Βάσω Σωτηρίου-We Will
Παραγωγή: ΕΝΕΛΠΑ
Πρεμιέρα: Σάββατο 2 Μαρτίου
Πού: Θέατρο Άβατον, Ευπατριδών 3, Γκάζι.
Πότε: Κάθε Σάββατο στις 21:00 και για δέκα μόνο παραστάσεις (έως 11/5)
Διάρκεια: 100 λεπτά
Εισιτήρια: 12 € (γενική είσοδος), 10 € (μειωμένο)
Κρατήσεις: Μέσω viva.gr και τηλεφωνικά στο 210 3412689 και στο 6942703702
