Pages

O Σταμάτης Φασουλής σκηνοθετεί Ντονιτσέττι στην Εθνική Λυρική Σκηνή


Σε ένα εργοστάσιο του μεσοπολέμου μεταφέρει ο Σταμάτης Φασουλής το μελόδραμα του Νεμορίνο και της Αντίνα, μέσα από τις υπέροχες μελωδίες του Γκαετάνο Ντονιτσέττι, στην πρώτη του συνεργασία με την Εθνική Λυρική Σκηνή, ανοίγοντας με χαμόγελο από τις 14 Οκτωβρίου την αυλαία της νέας καλλιτεχνικής περιόδου. 

Πρόκειται για μια από τις πιο γοητευτικές και μελωδικές όπερες του ρεπερτορίου, αλλά και μια από τις αγαπημένες του κοινού της όπερας παγκοσμίως. Δίνοντας ιδιαίτερη βαρύτητα στην ατμόσφαιρα του έργου και την ενορχήστρωση Ο Ντονιτσέττι έπλασε μια χαλαρή ατμόσφαιρα, όπου κυριαρχούν τα φωτεινά χρώματα και τα αγνά συναισθήματα, σε ένα έργο που μέχρι σήμερα επιτρέπει στον θεατή να φύγει από την αίθουσα με χαμόγελο.

Η ασπρόμαυρη καταθλιπτική ατμόσφαιρα που αντικατοπτρίζει την συναισθηματική κατάσταση του Νεμορίνο, ο οποίος διεκδικεί ανεπιτυχώς την πλούσια και όμορφη Αντίνα, δίνει την θέση της στην εφορία που προκαλεί το ελιξίριο και οι «μαγικές» του ιδιότητες. 
Η όπερα αυτή, καθιέρωσε τον Ντονιτσέττι, ο οποίος διαδέχεται τον Ροσσίνι στο είδος της κωμικής όπερας, διατυπώνοντας μια προσωπική γλώσσα πολύ διαφορετική από αυτή του διάσημου συναδέλφου του. Η μεγάλη τομή που κατάφερε ο Ντονιτσέττι είναι ότι εισήγαγε το συναισθηματικό στοιχείο στο είδος αυτό της κωμικής όπερας
Στο Ελιξίριο, οι δύο βασικοί χαρακτήρες ωριμάζουν μπροστά στα μάτια των θεατών τόσο δραματουργικά όσο και μουσικά, ενώ η λύση της ιστορίας δίνεται από την εξέλιξη στην ψυχολογία τους. Με άλλα λόγια σε αντίθεση με την παράδοση του 18ου αιώνα οι χαρακτήρες του Ελιξιρίου μοιάζουν να έχουν αληθινά συναισθήματα, τα οποία μάλιστα ο συνθέτης μοιάζει να τα προσεγγίζει με σκεπτικό σύγχρονης ψυχολογίας.

Η πλοκή του έργου αφορά στον έρωτα που αισθάνεται ο φτωχός χωρικός Νεμορίνο για την όμορφη, πλούσια και φιλάρεσκη Αντίνα. Πιστεύει ότι αν πιεί ένα μαγικό ελιξίριο εκείνη θα τον αγαπήσει. Την αφέλειά του εκμεταλλεύεται ο πλανόδιος αγύρτης Δρ. Ντουλκαμάρα, που τού πουλά αντί για ελιξίριο ένα μπουκάλι κρασί Μπορντώ. Ο Νεμορίνο δεν έχει χρήματα. Έτσι, προκειμένου να το αγοράσει, κατατάσσεται στο στρατό, γεγονός που του αποφέρει άμεσα το επιθυμητό ποσό. Όταν το μαθαίνει, η Αντίνα πείθεται για τη δύναμη των αισθημάτων του, ομολογεί πως εκείνη τον αγαπά και η υπόθεση οδηγείται σε αίσιο τέλος.
Το Ελιξίριο του έρωτα παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Τεάτρο ντελλά Κανομπιάνα του Μιλάνου, στις 12 Μαΐου 1835. Το πρώτο ελληνικό θέατρο που υποδέχτηκε την όπερα ήταν το Σαν Τζάκομο της Κέρκυρας ήδη από το 1839. Αρχές του 1843 το έργο παρουσιάστηκε από περιοδεύοντα ιταλικό θίασο στην Αθήνα ενώ στο ρεπερτόριο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής μπήκε στις 27 Ιανουαρίου 1961 σε μουσική διεύθυνση Αντίοχου Ευαγγελάτου.


Ντομένικο Γκαετάνο Μαρία Ντονιτσέττι : Ο Ρομαντικός

Ο Ιταλός συνθέτης της εποχής του Ρομαντισμού, Ντομένικο Γκαετάνο Μαρία Ντονιτσέττι γεννήθηκε στις  29 Νοεμβρίου 1797στο Μπέργκαμο της επαρχίας της Λομβαρδίας και μαζί με τους  Βιντσέντσο Μπελλίνι και Τζοακίνο Ροσσίνι θεωρείται ένας από τους κύριους εκπροσώπους του μπελ κάντο.

Έλαβε τα πρώτα του μαθήματα μουσικής από τον Σίμον Μάυρ, έναν γερμανό οπερατικό συνθέτη, που απασχολείτο ως μουσικός διευθυντής στην τοπική εκκλησία περί το 1802. Αρχικά μέλος της εκκλησιαστικής χορωδίας, καταφέρνει το 1806 να εισαχθεί με υποτροφία στη νεοσύστατη από τον Μάυρ μουσική σχολή Lezioni Caritatevoli, όπου και εκπαιδεύεται στην αντίστιξη και τη φούγκα.
Λαμβάνοντας παραγγελίες από τον Πάολο Ζάνκα, κάνει τα πρώτα του δειλά βήματα στη σύνθεση· μεταξύ αυτών και η 4η του όπερα, η Zoraida di Granata, που προκαλεί τον θαυμασμό του θεατρικού επιχειρηματία Ντομένικο Μπαρμπάια. Ο εν λόγω ιμπρεσάριος του προσφέρει συμβόλαιο για την όπερα της Νάπολης και σύντομα έργα του αρχίζουν και παρουσιάζονται εκεί, αλλά και στη Ρώμη και το Μιλάνο. 
Η πραγματική αναγνώριση έρχεται περί το 1830, με την όπερα Άννα Μπολένα, που κάνει πρεμιέρα στο Μιλάνο. Ο επακόλουθος θρίαμβος ταξιδεύει το όνομά του κατά μήκος της Ευρώπης, ενώ η επόμενή του όπερα, Το ελιξίριο του έρωτα (1832), καθιερώνεται αμέσως ως ένα αριστούργημα στην κατηγορία του κωμικού μελοδράματος. Μετά την επιτυχία της όπερας Λουκρητία Βοργία (1833), ο Ντονιτσέττι εξαργυρώνει τη φήμη μου ακολουθώντας τα βήματα του Ροσσίνι και του Μπελλίνι: παρουσιάζει στο Παρίσι την όπερα Marin Faliero, ωστόσο επισκιάζεται από τους Πουριτανούς του Μπελλίνι. Επιστρέφοντας στη Νάπολη η καριέρα του απογειώνεται με τη Λουτσία ντι Λάμερμουρ, έργο βασισμένο στη νουβέλα του Γουόλτερ Σκοτ : Η νύφη του Λάμερμουρ. Σ' αυτήν οφείλει το μεγαλύτερο μέρος της φήμης του και αποτελεί συνάμα ακορογωνιαίο λίθο του μπελ κάντο, που την κατατάσσει πλάι στη Νόρμα του Μπελλίνι.
Οι παραγγελίες για όπερες έρχονται πλέον τόσο από την Ιταλία όσο και από τη Γαλλία. Μεταξύ άλλων γράφει τον Πολιούτο, που λογοκρίνεται από τις αρχές, καθώς το ιερό του θέμα τον καθιστά ανάρμοστο για τη σκηνή. Κατόπιν τούτου, το 1838 εγκαθίσταται στο Παρίσι, όπου και συνθέτει μια ακόμη επιτυχημένη όπερα, με τίτλο La fille du régiment.
Με τη σύζυγό του, Βιρτζίνια Βασσέλλι, απέκτησαν τρία παιδιά, από τα οποία κανένα δεν επέζησε. Ένα χρόνο μετά τον θάνατο των γονιών του χάνει και τη γυναίκα του, ενώ περί το 1843 ο ίδιος εμφανίζει συμπτώματα σύφιλης και πιθανής διπολικής διαταραχής. Το 1845 εισάγεται σε ίδρυμα αποκατάστασης και αργότερα μεταφέρεται στο Παρίσι, όπου και λαμβάνει την απαραίτητη φροντίδα. Πολλοί φίλοι και συνάδελφοι τον επισκέπτονται — μεταξύ αυτών και ο Τζουζέπε Βέρντι. Σύμφωνα με την επιθυμία του επιστρέφει στη γενέτειρά του, το Μπέργκαμο, όπου και — μετά από αρκετά χρόνια σε κατάσταση ημι-άνοιας — αφήνει το 1848 την τελευταία του πνοή, στην οικία της ευγενούς οικογενείας Σκόττι. Ετάφη αρχικά στο κοιμητήριο του Βαλτέσσε, ωστόσο στα τέλη του 19ου αιώνα η σoρός του μεταφέρεται στη Βασιλική της Σάντα Μαρία Ματζιόρε του Μπέργκαμο, πλάι στο μνήμα του πρώτου του δασκάλου, Σίμον Μάυρ.

Μουσική Διεύθυνση Ισίν Μετίν
Σκηνοθεσία Σταμάτης Φασουλής
Σκηνικά Γιώργος Γαβαλάς
Κοστούμια Ντένη Βαχλιώτη
Φωτισμοί Λευτέρης Παυλόπουλος
Διεύθυνση Χορωδίας Θ.Α

Αντίνα Έλενα Κελεσίδη (14, 16, 22, 30/10)
             Βασιλική Καραγιάννη (15, 21, 23, 26/10)
Νεμορίνο Αντώνης Κορωναίος (14, 16, 22, 26, 30/10) 
                  Κωνσταντίνος Κληρονόμος (15, 21, 23/10)
Μπελκόρε Χάρης Ανδριανός (14, 16, 22/10)
                    Διονύσης Σούρμπης (15, 21, 23, 26, 30/10)
Ντουλκαμάρα Δημήτρης Κασιούμης (14, 16, 22, 26, 30/10) 
                          Τάσος Αποστόλου (15, 21, 23/10)
Τζαννέττα Ελπινίκη Ζερβού (14, 16, 22, 26, 30/10)
                   Δέσποινα Σκαρλάτου (15, 21, 23/10)

Ημερομηνίες παραστάσεων: 14, 15,16, 21, 22, 23 26 , 30 Οκτωβρίου 

& 16, 17, 18, 19, 20 Μαΐου 2012
 Ώρα έναρξης: 20.00
Τιμές εισιτηρίων:  €80, €70, €60, €50, €40, €30, €20, Παιδικό, φοιτητικό €15
**Στην παράσταση της Τετάρτης 26 Οκτωβρίου, 
όλες οι κατηγορίες των εισιτήριων διατίθενται με έκπτωση 15%, στο πλαίσιο της κοινωνικής τιμολογιακής πολιτικής της ΕΛΣ.