Θέμις Μπαζάκα : «Ο αποχαιρετισμός για μένα είναι δύσκολος αλλά και λυτρωτικός…»
Αντιμέτωποι με την πρόκληση να ξεπεράσουν τα όρια τους, να πειραματιστούν και να πετύχουν σε ένα προσωπικό στόχο, δέκα εικαστικοί συναντούν δέκα ηθοποιούς για να συνεργαστούν πάνω στην φορτισμένη συναισθηματικά έννοια του αποχαιρετισμού. Ο λόγος για την έκθεση – παράσταση – πείραμα Αποχαιρετισμός / Farewell , που φιλοξενείται στις 13 και 14 Ιουνίου στον ιδιαίτερο χώρο της Kunsthalle Athena. Η ιδέα ανήκει στην Θέμιδα Μπαζάκα, που επιμελείται το project μαζί με την γνωστή επιμελήτρια Μαρίνα Φωκίδη. “Μερικές φορές οι άνθρωποι κολλάμε σε συνήθειες, πράγματα, πρόσωπα, ιδεολογίες που είναι νεκρά και κάνουμε έναν τεράστιο αγώνα να τα διατηρήσουμε , ενώ αν τα δούμε μέσα από μια πιο καθαρή ματιά, θα συνειδητοποιήσουμε ότι έχουν πεθάνει και πρέπει να πάμε παρακάτω”, μου λέει η δημοφιλής ηθοποιός- την οποία την επόμενη χρονιά θα δούμε στα έργα «Κόκκινος Βράχος» του Γρ. Ξενόπουλου και «Πυρκαγιές» του Ο. Μουαουάντ στο Εθνικό Θέατρο- αναφερόμενη στην ιδέα της παράστασης.
Για τους περισσότερους ανθρώπους ο αποχαιρετισμός έχει αρνητική σημασία. Κάποιοι πάλι τον βλέπουν θετικά. Εσείς;
Για μένα ο αποχαιρετισμός είναι δύσκολος αλλά και λυτρωτικός. Κατά την γνώμη μου αποχαιρετάς κάτι για να μπορέσεις να κάνεις μια καινούρια αρχή. Παρόλο που το ίδιο το κομμάτι του αποχαιρετισμού μπορεί να φέρει μια θλίψη, είναι ένα απαραίτητο σκαλοπάτι για να προχωρήσεις ίσως πιο ελαφρύς. Σημαίνει ότι μερικά πράγματα θα πρέπει να τα αποχαιρετήσεις, είτε πρόκειται για κοινωνικά θέματα, είτε για ιδεολογίες. Ακόμα και ένας χωρισμός , που δεν μπορείς να ξεπεράσεις, δεν σε βοηθάει να προχωρήσεις μπροστά. Αντίθετα μόλις αποκολληθείς από αυτόν, νιώθεις πιο ελεύθερος.
Πως ξεκίνησε αυτό το project;
Το project αυτό ξεκίνησε γενικότερα από την εποχή μας, η οποία φέρει σημάδια μεγάλης κόπωσης και ουσιαστικά οι άνθρωποι θα πρέπει με κάποιο τρόπο να αποχαιρετήσουμε διάφορα πράγματα. Το θετικό στην εποχή που ζούμε τώρα είναι ότι θα έρθουν άλλες ιδεολογίες και θα διαμορφωθούν πάνω σε άλλες βάσεις οι ανθρώπινες σχέσεις. Αν κάποιος δει έτσι τον αποχαιρετισμό , μπορεί να είναι κάτι θετικό για αυτόν. Αν όχι μπορεί να κλαίει την μοίρα του για όλη του την ζωή. Μερικές φορές οι άνθρωποι κολλάμε σε συνήθειες, πράγματα, πρόσωπα, ιδεολογίες που είναι νεκρά και κάνουμε έναν τεράστιο αγώνα να τα διατηρήσουμε , ενώ αν τα δούμε μέσα από μια πιο καθαρή ματιά, θα συνειδητοποιήσουμε , ότι έχουν πεθάνει και πρέπει να πάμε παρακάτω. Με αυτές τις σκέψεις μου ήρθε και αυτή η ιδέα.
Αυτός ο αποχαιρετισμός φέρνει μια συνάντηση. Συγκεκριμένα την συνάντηση δυο διαφορετικών τεχνών, του θεάτρου και των εικαστικών. Είναι μια συνάντηση που τελευταία γίνεται όλο και πιο συχνά.
Το εικαστικό κομμάτι είναι πολύ σημαντικό για μια δουλειά και αυτό το έχω δει στις δουλειές ανθρώπων που εκτιμώ. Εγώ όμως δεν αντιμετωπίζω τον εικαστικό μόνο σκηνογραφικά. Συνήθως ένας εικαστικός διαμορφώνει τον σκηνικό χώρο μιας παράστασης. Εδώ προσπαθούμε να ενωθούν αυτές οι δυο τέχνες σε έναν κοινό στόχο, χωρίς η μια να διακοσμεί την άλλη.
Ποιά συναισθηματικά τοπία δημιουργούνται στην παράσταση;
Η αλήθεια είναι ότι πρέπει κανείς να έρθει και να αφιερώσει κάποιο χρόνο , προκειμένου να αρχίσει να εντυπωθεί στον θεατή μια εικόνα και αυτή να αρχίσει να λειτουργεί μέσα του με διάφορους και διαφορετικούς για τον καθένα τρόπους. Δεν είναι κάτι που περιγράφεται με λόγια. Σε κάποιες performance η επίδραση του εικαστικού είναι περισσότερο εμφανής. Σε άλλες λιγότερο. Σε κάποια μπορεί απλά να δημιουργεί κάποιους ήχους σε αυτό που γίνεται. Για αυτό το λόγο τόσο οι εικαστικοί όσο και οι ηθοποιοί που επιλέχτηκαν για την παράσταση είναι όλοι τους άνθρωποι που θέλουν να δοκιμάσουν διαφορετικά πράγματα και να ψαχτούν σε διαφορετικές επιρροές . Δεν έρχεται καθένας μόνος του για να κάνει αυτό που ο κόσμος έχει συνηθίσει να βλέπει και να αναγνωρίζει. Έρχονται για να ξεπεράσουν κάποια όρια, να πειραματιστούν , να πετύχουν ή να αποτύχουν σε κάτι που είναι ένας προσωπικός στόχος. Η Στεφανία Γουλιώτη για παράδειγμα δεν μιλάει καθόλου στην δική της performance. Για κάποιον που την έχει δει στην Επίδαυρο ή στο Εθνικό εδώ παρουσιάζει κάτι τελείως διαφορετικό.
Πόσο εύκολη ήταν η συνύπαρξη ανθρώπων από διαφορετικούς χώρους σε αυτό το project;
Συναντήθηκαν 20 διαφορετικοί άνθρωποι , εκ των οποίων οι περισσότεροι από τους μισούς δεν ήξεραν τους άλλους. Και μέσα από μια διαδικασία, ένα workshop , όπου ανταλλάσαμε απόψεις σχετικά με τον αποχαιρετισμό και την σημασία του, μέσα από πολιτικές και κοινωνικές συζητήσεις , άρχισαν να γνωρίζονται και να δημιουργούν μια σχέση , η οποία τους βγαίνει στην δουλειά τους. Για αυτό το λόγο για μένα δεν υπάρχει καθόλου το θέμα της επιτυχίας ή της αποτυχίας αυτού του εγχειρήματος. Υπάρχει μόνο επιτυχία.
Η επιλογή της Kunsthalle Athena για την πραγματοποίηση αυτής της παράστασης ήταν τυχαία;
Πριν από χρόνια είχα πει στην Μαρίνα Φωκίδη, με την οποία συνυπάρχουμε για την επιμέλεια του project , την ιδέα μου για μια τέτοια παράσταση που ονειρευόμουν να γίνει σε ένα πολύ παλιό σπίτι, το οποίο να φέρει μια μνήμη. Έτσι όταν εκείνη ανέλαβε την Kunsthalle- αυτό το κτίριο που αποτελείται ουσιαστικά από δυο κτίρια , ενωμένα μεταξύ τους , πολύ παλιά, τα οποία έχουν την δική τους ιστορία στον Κεραμεικό- με κάλεσε και μου είπε «Θέμις, να ο χώρος για εκείνη την ιδέα που μου είχες πει». Πιστεύω ότι ο χώρος έπαιξε τον πιο ισχυρό ρόλο στην διαμόρφωση των performances. Υπάρχουν performers που ερχόντουσαν και ξαναερχόντουσαν περιμένοντας ο χώρος να τους δημιουργήσει την ιδέα. Ήταν απολύτως συνδεδεμένοι με αυτό που έκαναν. Αν ήμασταν κάπου αλλού θα ήταν σίγουρα αλλιώς τα πράγματα.
Σας πέρασε καθόλου από το μυαλό να συμμετάσχετε ως performer ;
Όχι είναι κάτι που δεν το ήθελα, παρόλο που μου το πρότειναν τόσο η Μαρίνα όσο και το Φεστιβάλ. Ήθελα για μια φορά στην ζωή μου να είμαι απέξω από αυτό το πράγμα και να παρακολουθώ πως γεννιέται. Είναι κάτι πολύ ενδιαφέρον . Έρχομαι εδώ συνέχεια , τους παρακολουθώ, συζητάω, δεν σκηνοθετώ γιατί τίποτα από όλα αυτά δεν είναι σκηνοθετημένα. Καθένας δίνει αυτά τα οποία του έχουν γεννηθεί. Η επιμέλεια έχει κάνει με την αφήγηση του project και με την επιλογή των προσώπων.
Το πρότζεκτ
Στον Αποχαιρετισμό δέκα ηθοποιοί συνεργάζονται με δέκα εικαστικούς καλλιτέχνες. Στόχος της περφόρμανς είναι η προσέγγιση της έννοιας του αποχαιρετισμού, τόσο στις συναισθηματικές όσο και στις κοινωνικοπολιτικές διαστάσεις της, μέσα από τα δίπολα χαράς / πίκρας, ελευθερίας / χωρισμού, λύτρωσης / φόβου, αναμονής / νοσταλγίας, ελπίδας / απογοήτευσης, συνήθειας / αλλαγής, παλιού / καινούργιου κόσμου, ζωής / θανάτου.
Συντελεστές:
Ιδέα: Θέμις Μπαζάκα
Επιμέλεια: Θέμις Μπαζάκα, Μαρίνα Φωκίδη
Συμμετέχουν οι ηθοποιοί:
- Γιώργος Βαλαής
- Κωνσταντίνα Βούλγαρη
- Στεφανία Γουλιώτη
- Άντζελα Μπρούσκου
- Μαρία Πανουργιά
- Αγγελική Παπούλια
- Γιάννης Στάνκογλου
- Γιώργος Συμεωνίδης
- Θεοδώρα Τζήμου
- Ιωάννα Τσάμη
- Κωστής Βελώνης
- Χριστίνα Δημητριάδη
- Lo-Fi
- Παντελής Μάκκας
- Αλέξανδρος Μιστριώτης
- Θοδωρής Προδρομίδης
- Παντελής Παντελόπουλος
- Δημήτρης Παπαδάτος
- Σωκράτης Σωκράτους
- Δημήτρης Τάταρης
Συμβουλευτική επιτροπή:
- Ορέστης Ανδρεαδάκης
- Άντζελα Δημητρακάκη
- Έλενα Καρακούλη
- Νίκος Παπαστεργιάδης
- Γιώργος Τζιρτζιλάκης
Βοηθός Επιμέλεια: Απόστολος Βασιλόπουλος, Ελεάννα Παπαθανασιάδη
Εθελοντές: Δάφνη Μαγγαλούση, Αγγελική Ρούσσου
