«Οι ραγιάδες είμαστε εμείς που κάθε μορφή εξουσίας την αντιλαμβανόμαστε ως «ζυγό»
Γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη, αποφοίτησε από το Λύκειο Αμπελοκήπων Θεσσαλονίκης, σπούδασε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Ρώμης και λίγο αργότερα βρέθηκε παράλληλα στην Δραματική Σχολή του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος. Από τότε η ζωή του μοιάζει με ένα ατελείωτο ταξίδι στους διαδρόμους της τέχνης σαν κι εκείνα που έχει πραγματοποιήσει και ο ίδιος σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης με αποκορύφωμα τον γύρο του κόσμου που πραγματοποίησε το 2008. Οι σπουδές του στο HB Studio της Νέας Υόρκης με υποτροφία του αμερικανικού κράτους (Fullbright Foundation) και στο Actors Studio του έδειξαν τον δρόμο της αλλαγής σε όσα ήξερε για το Θέατρο ως τότε. Κάπως έτσι γεννήθηκε το 1988 Θέατρο των Αλλαγών με συνιδρυτές τους Βίλια Χατζοπούλου και Θοδωρή Αθερίδη. Σκηνοθέτης, συγγραφέας, δάσκαλος, μέλος του Ελληνικού Κέντρου του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου, ο Ευδόκιμος Τσολακίδης μιλά στο Theaterview για τους «ραγιάδες» , το θέατρο, τις αλλαγές … και την τέχνη με αφορμή την παράσταση «Αυτοσχεδιάζοντας στις Ράγες» που σκηνοθετεί στο Θέατρο Ράγες.
Τι σας ώθησε από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Ρώμης στην Δραματική Σχολή του Κ.Θ.Β.Ε.; Η ανάγκη μου να βρίσκομαι ταυτόχρονα σε διαφορετικούς τόπους κάνοντας διαφορετικά πράγματα. Δεν εγκατέλειψα την Ιατρική για χάρη του θεάτρου αλλά για ένα διάστημα τα έκανα ταυτόχρονα. Όταν διαπίστωσα ότι μοιάζουν πολύ μεταξύ τους σκέφτηκα ότι δεν έχει νόημα να συνεχίσω και με τα δύο κι έτσι διάλεξα χωρίς δεύτερη σκέψη το θέατρο. Η ομοιότητα που ανακάλυψα τότε είχε να κάνει με το γεγονός ότι για να είναι κάποιος καλός γιατρός δεν πρέπει να εμπλέκεται συναισθηματικά με τον ασθενή του. Το ίδιο ακριβώς ισχύει για τον ηθοποιό σε σχέση με τον ρόλο που ερμηνεύει.
Οι σπουδές στην Αμερική σας έδειξαν έναν άλλο δρόμο στο θέατρο; Η Αμερική ήταν τότε ένα πολιτισμικό σοκ για μένα. Όταν είδα πώς διδάσκεται το θέατρο εκεί, σκέφτηκα πόσο πίσω ήταν η Ελλάδα σ’ αυτόν τον τομέα. Μόλις επέστρεψα το πρώτο μου μέλημα ήταν, αφού αφομοιώσω αυτήν την καινούρια γνώση, να βρω τρόπο να την μεταδώσω. Κάπως έτσι δημιουργήθηκε το Θέατρο των Αλλαγών.
Οι «ραγιάδες» ποιοι είναι;Οι «ραγιάδες» είμαστε όλοι εμείς που κάθε μορφή εξουσίας την αντιλαμβανόμαστε ως «ζυγό». Στην παράστασή μας όμως, κατ’ εξαίρεση, είναι αυτοί που ασκούν την εξουσία δηλαδή ο Ηλίας Βαλάσης, ο Αλέξανδρος Θωμάς, ο Κωνσταντίνος Καλούδης, ο Δημήτρης Κατσιμίρης και ο Ιωσήφ Κοκκίνης.
Ποιος είναι ο ρόλος του σκηνοθέτη σε μια παράσταση που βασίζεται εξ’ ολοκλήρου στον αυτοσχεδιασμό και είναι διαφορετική κάθε βράδυ;Ο ρόλος του σκηνοθέτη είναι να στήσει τον καμβά της παράστασης και να υπενθυμίζει διαρκώς στους ηθοποιούς να παίζουν «ζωντανά» έτσι ώστε η παράσταση να διατηρεί την φρεσκάδα της.
Σε ποιους θεματικούς άξονες κινείται η παράσταση; Ποια θέματα θίγει; Οι θεματικοί άξονες ορίζονται εξ ολοκλήρου από τους θεατές. Όσο πιο άγνωστο και δύσκολο είναι το θέμα που προτείνουν τόσο το καλύτερο. Οι ηθοποιοί δεν κάνουν τίποτε άλλο στη διάρκεια της παράστασης από το να προσπαθούν να δικαιώσουν (με αρκετή δόση χιούμορ) τον Κομφούκιο που έλεγε: (δημιουργώντας κατά κάποιον τρόπο το αντίπαλο δέος στην γνωστή ρήση του Σωκράτη « εν οίδα ότι ουδέν οίδα») «Αυτό που γνωρίζω δεν το ξέρω καθόλου κι εκείνο που δεν γνωρίζω το ξέρω πολύ καλά».
Το Ελληνικό κοινό πως αντιδρά στον αυτοσχεδιασμό; Απρόσμενα θετικά. Απρόσμενα γιατί δεν είναι συνηθισμένο να βλέπει τέτοιες παραστάσεις. Μερικοί συγχέουν τον αυτοσχεδιασμό με το “stand up” και φοβούνται μην τους τραβήξει κάποιος με το ζόρι από το μανίκι και τους ανεβάσει στην σκηνή. Πολύ γρήγορα συνειδητοποιούν ότι κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να συμβεί και ότι η μοναδική συμβολή τους στην παράσταση είναι, εφόσον το επιθυμούν, να προτείνουν ιδέες για εκτέλεση. Κάποιοι άλλοι δυσκολεύονται να πεισθούν ότι όλη η παράσταση γίνεται ζωντανά μπροστά στα μάτια τους και ψάχνουν να βρουν το « κόλπο». Στην πορεία αντιλαμβάνονται ότι «κόλπο» δεν υπάρχει και ενθουσιάζονται. Οι πιο δύσπιστοι ξανάρχονται.
Η οικονομική κρίση έχει συμβάλλει θετικά ή αρνητικά στην διάθεση και στην ανάγκη του κόσμου να πάει θέατρο και στην ανάγκη του κοινού να εκφραστεί με κάποιο τρόπο; Κάθε είδους κρίση αποτελεί πηγή έμπνευσης για τους καλλιτέχνες. Το κοινό με τη σειρά του έχει ανάγκη να «ξεφύγει» από την μίζερη απαισιόδοξη πραγματικότητα και το καλύτερο καταφύγιο σ’ αυτές τις περιπτώσεις είναι η τέχνη. Στην παράσταση μας έχει την δυνατότητα να συμβάλλει δημιουργικά με χιούμορ και φαντασία στην πραγμάτωσή της κι αυτό είναι τουλάχιστον «ανεβαστικό».
Ως επαγγελματίας του χώρου και ιδρυτής του Θεάτρου των Αλλαγών πως βλέπετε να διαμορφώνεται το μέλλον για τους νέους ηθοποιούς και τους ηθοποιούς γενικότερα; Όταν πήγα στην Νέα Υόρκη δεν υπήρχε γκαρσόν, μπάρμαν ή ταξιτζής που να μην είχε κάποια σχέση με την “show biz”. Κάτι ανάλογο συμβαίνει τώρα στην Αθήνα. Αυτό είναι υπέροχο όχι βέβαια επειδή δημιουργεί στρατιές ανέργων αλλά επειδή επιτέλους και στην Ελλάδα σπάει τον απαρχαιωμένο και αντιδημιουργικό διαχωρισμό μεταξύ επαγγελματία και ερασιτέχνη. Ο καλλιτέχνης επιβάλλεται από τη φύση τού αντικειμένου του να είναι «ερασιτέχνης». Είναι πολύ τυχερός αν καταφέρνει και βγάζει το ψωμί του από την τέχνη του αν δεν τα καταφέρνει όμως είναι εξ ίσου τυχερός που του δίνεται η ευκαιρία στη ζωή του να ασκεί μια τέχνη που αγαπά και μέσα απ αυτήν μπορεί να εκφράζεται. Στην Ελλάδα δυστυχώς υπάρχουν ακόμα κατάλοιπα μιας ξεπερασμένης νοοτροπίας άλλων εποχών που κάνουν κάποιους ηθοποιούς που αναγκάζονται να βρουν μια άλλη δουλειά προκειμένου να ζήσουν να θεωρούν τον εαυτό τους «αποτυχημένο» πράγμα άδικο και παραπλανητικό. Πόσο διαφορετικά θα νιώσουν όλοι αυτοί όταν αναλογιστούν ότι η Αθήνα αν έχει κάποια λάμψη την οφείλει σ’ αυτούς, που κοσμούν με την ενέργεια και την παρουσία τους την πόλη και από μικροαστική και επαρχιώτικη την καθιστούν μητρόπολη.
Ζητείται Ελπίς! Η τέχνη μπορεί να την δώσει; Όχι. Δεν είναι αυτός ο ρόλος της κι αν το έχει κάνει ποτέ στο παρελθόν οι ελπίδες αυτές αποδείχτηκαν πολύ σύντομα «φρούδες». Η τέχνη κατά τη γνώμη μου μπορεί να σε συγκλονίσει, να σε μαγέψει, να σε απογειώσει…… Η τέχνη συμπληρώνει επικοινωνιακά το κενό που αφήνει η πραγματικότητα. Αν δεν υπήρχε θα τρελαινόμασταν. Είναι σαν τα όνειρα. Γι αυτό ανθεί σε περιόδους κρίσης.
