“Τίποτε δε μας δίνει τόσο την αίσθηση του άπειρου όσο η βλακεία”
Αναπάντεχα θριαμβευτική υποδοχή επιφύλαξε το κοινό στον δεκαεξαμελή θίασο της παράστασης "Ιστορίες από το Δάσος της Βιέννης" σε σκηνοθεσία Μαριάννας Κάλμπαρη στην πρεμιέρα που έλαβε χώρα στο Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης Καρόλου Κουν. Η αποδόμηση της μικροαστικής ιδεολογίας, του μίσους, της θρησκοληψίας και της ανοησίας στο λυκαυγές της ανόδου του φασισμού και του ναζισμού στην Βιέννη του μεσοπολέμου άγγιξαν το κοινό που ξέσπασε σε επευφημίες μετά το τέλος της παράστασης ξαφνιάζοντας ευχάριστα ακόμα και τους συντελεστές της παράστασης που επί δυόμιση περίπου ώρες μας άφησαν να περιπλανηθούμε στο θεατρικό σύμπαν του Ödön von Horvath αναδεικνύοντας τις τραγικές ομοιότητες της εποχής του με το σήμερα και υπενθυμίζοντας μας με εφιαλτικό μάλλον τρόπο την νομοτελειακή φύση που θέλει την ιστορία να επαναλαμβάνεται όταν οι άνθρωποι δεν μαθαίνουν από αυτή.
Εκεί στις όχθες του όμορφου, γαλάζιου μα και αιματοβαμμένου Δούναβη, γνωστού και ως Ντανούμπιους στα Λατινικά και Ίστρου ( από δάνειο από το Θρακικό/Δακικό που σήμαινε "δυνατός, γρήγορος) στα αρχαία ελληνικά, στο Βιεννέζικο Δάσος, μια από τις τέσσερις περιοχές της κάτω Αυστρίας, στο όμορφο μαργαριτάρι της κοιλάδας του Βαχάου και στον ήσυχο δρόμο της 8ης συνοικίας "Josephstadt" της Βιέννης- σημερινή Lange Gasse στον αριθμό 29 της οποίας βρίσκεται ακόμα και σήμερα το μπαλκόνι του "μάγου") τοποθετεί ο Αυστροουγγρικής καταγωγής συγγραφέας Ödön von Horvath τους μικρούς, καθημερινούς, συχνά ηττημένους χαρακτήρες του έργου του, εκπροσώπους μιας υποβαθμισμένης μεσαίας τάξης.
Γραμμένο στα τέλη της δεκαετίας του 20, το έργο - που συνεχίζει στην παράδοση του Βιεννέζικου λαϊκού θεάτρου- αφηγείται την τραγική ιστορία της αθώας και αφελούς Μαριάννε (Κωνσταντίνα Τάκαλου) που λίγο πριν τον αρραβώνα της με το βαθιά συντηρητικό Όσκαρ (Νικόλας Χανακούλας/ "Ο Αρντέν πρέπει να πεθάνει" & Ριχάρδος Γ), χασάπη στο επάγγελμα, ερωτεύεται κεραυνοβόλα τον γοητευτικό τυχοδιώκτη Άλφρεντ (Νίκος Αλεξίου)-θαμώνα του ιπποδρόμου που συντηρείται οικονομικά μέσα από την σχέση του με την χήρα Βαλερί (Ιωάννα Μαυρέα)-και αποφασίζει να φύγει μαζί του, ενάντια στην βούληση του θρησκόληπτου, αυταρχικού πατέρα της ("μάγος" / Νίκος Χατζόπουλος).
Όμως ο μεγάλος πρωταγωνιστής του έργου του Χόρβατ, δεν είναι άλλος από την βλακεία. Προσπαθώντας ανηλεώς να αποκαλύψει την υποκρισία και το ψέμα στα έργα του, ο Χόρβατ επιδιώκει την δημιουργία αναγνωρίσιμων χαρακτήρων, όπου κανείς θα μπορέσει να δει τον εαυτό του. Η βλακεία για τον Χόρβατ είναι όργανο της συνείδησης μέσω του οποίου κανείς προσπαθεί να αποφύγει δυσκολίες/δυστυχίες, άβολες συγκρούσεις και σκληρές διαδικασίες αυτογνωσίας. Είναι η εκούσια και συνειδητή άγνοια των γεγονότων. Η βλακεία σε συνδυασμό με τον θυμό και την υποκρισία δημιουργούν πάντοτε πρόσφορο έδαφος για την ανάπτυξη της κακίας, της μισαλλοδοξίας, του ρατσισμού και άλλων μορφών επικίνδυνης, αντικοινωνικής συμπεριφοράς. Μέσα από τα έργα του ο Χόρβατ προσπαθεί να ξεσκεπάσει την βλακεία, εστιάζοντας στην ψυχοσύνθεση των ηρώων του και στις υπόρρητες αλήθειες ανάμεσα σε όσα εκείνοι λένε και σε όσα εννοούν.
Τόσο η Μαριάννα Κάλμπαρη όσο και όλοι οι ηθοποιοί του θιάσου κατάφεραν να αναδείξουν τους σιωπηρούς μηχανισμούς και τις βαθύτερες αιτίες πίσω από την συμπεριφορά των ηρώων σκύβοντας από πάνω τους με συμπόνια, κατανόηση και απόλυτη ειλικρίνεια. Ιδιαίτερη αίσθηση μας έκανε η γεμάτη πάθος ερμηνεία της Κωνσταντίνας Τάκαλου, διαφορετική από όσες έχουμε δει μέχρι τώρα από εκείνη και στα "Παιδιά ενός κατώτερου θεού", και στην "Επανένωση της Βόρειας Κορέας" και στις "Δούλες", με περισσότερο έλεγχο πάνω στην κίνηση της και μεγαλύτερο βάρος στην εκφορά του λόγου. Τις εντυπώσεις έκλεψαν επίσης η Σμαράγδα Σμυρναίου στον ρόλο της γιαγιάς του Άλφρεντ και η Κατερίνα Λυπηρίδου, στον ρόλο της μητέρας του Άλφρεν, αλλά και ο Βασίλης Μαγουλιώτης στον ρόλο του νεαρού φοιτητή νομικής. Μοναδικός στον ρόλο του πατέρα ο Νίκος Χατζόπουλος που εναλλάσσεται με την ίδια ειλικρίνεια και φυσικότητα ανάμεσα στις κωμικές και στις δραματικές πτυχές του ρόλου του ενώ εξαιρετικές και στιβαρές όπως πάντα ερμηνείες κατέθεσαν ο Νίκος Αλεξίου, η Ιωάννα Μαυρέα και ο Νικόλας Χανάκουλας.
Το έργο του Χόρβατ αποτελεί μια πικρή σάτιρα και διεισδυτική κριτική ματιά στην υποκρισία και την ανειλικρίνεια της βιεννέζικης κοινωνίας σε μια εποχή μεγάλης οικονομικής ύφεσης, τεράστιας ανεργίας και τρομακτικής ανόδου του φασισμού και του ναζισμού, παρουσιάζοντας τους ανθρώπους με όλη τους την απλότητα, την σκληρότητα, και την προσπάθεια να προκαλέσουν πόνο στους γύρω τους όχι από κακία αλλά από βλακεία.
Κείμενο
Δέσποινα Ραμαντάνη
Μετάφραση: Γιώργος Δεπάστας
Σκηνοθεσία: Μαριάννα Κάλμπαρη με τη συνεργασία του θιάσου
Βοηθός σκηνοθέτη: Μαριλένα Μόσχου
Δραματολόγος παράστασης: Έλενα Τριανταφυλλοπούλου
Σκηνικά: Χριστίνα Κάλμπαρη
Κοστούμια: Ιφιγένεια Νταουντάκη
Μουσική Επιμέλεια: Μαρίνα Χρονοπούλου – Μαριάννα Κάλμπαρη
Φωτισμοί: Στέλλα Κάλτσου
Βοηθός σκηνογράφου: Σοφία Αρβανίτη-Φλώρου
Φωτογραφίες: Μυρτώ Αποστολίδου
Πρωταγωνιστούν (αλφαβητικά):
Νίκος Αλεξίου, Θόδωρος Γράμψας, Δημήτρης Δεγαΐτης,
Κατερίνα Λυπηρίδου, Βασίλης Μαγουλιώτης, Ιωάννα Μαυρέα, Σμαράγδα Σμυρναίου,
Κωνσταντίνα Τάκαλου, Νικόλας Χανακούλας, Νίκος Χατζόπουλος.
Στο πιάνο η Μαρίνα Χρονοπούλου
Συμμετέχουν: Μαριλένα Μόσχου και οι μαθητές της Δραματικής
Σχολής του Θεάτρου Τέχνης Κωνσταντίνος Καραντζής, Αλέξανδρος Σκουρλέτης,
Άννα-Μαρία Παπαϊωάννου, Ματίλντα Τουμπουρού.
Η παράσταση επιχορηγείται από το
Υπουργείο Πολιτισμού
Παραστάσεις: Τετάρτη
και Κυριακή στις 8μ.μ. (εκτός Τετάρτης 3 Απριλίου)
Πέμπτη-Παρασκευή-Σάββατο
στις 9.15μ.μ.
Απογευματινή:
Σάββατο μ.μ.
Τιμές εισιτηρίων:
Τετάρτη και Κυριακή:
16 κανονικό, 12 μειωμένο, 8 ανέργων
Σάββατο:
18 κανονικό, 12 μειωμένο- ανέργων
Πέμπτη και Παρασκευή γενική είσοδος 12 ευρώ (και ανέργων)
