Από την Φιλαδέλφια της Πενσυλβάνια, όπου γεννήθηκε στις 7 Απριλίου του 1915 η διακεκριμένη Αμερικανίδα τραγουδίστρια και τραγουδοποιός της τζαζ, Μπίλυ Χόλιντει, κατά κόσμον Eleanora Fagan ως την Βαλτιμόρη όπου μεγάλωσε, απότομα δυστυχώς, στην δεκαετία του 20 ακούγοντας δίσκους της Bessie Smith και του Louis Armstrong, την τραυματική εμπειρία του βιασμού της στα 12, την φυλάκιση της στα 14 για πορνεία, την μετέγκατάσταση της στην Νέα Υόρκη μαζί με την μητέρα της Sadie Fagan και την ανακάλυψη της στα 18 από τον μουσικό παραγωγό και κυνηγό ταλέντων Τζον Χάμοντ, η πένα της Βάσιας Καρυτινού αποτυπώνει με τρόπο άμεσο και βαθιά συγκινητικό την συγκλονιστική ζωή αυτής της τεράστιας φωνής όντας μαύρη σε μια έντονα ρατσιστική κοινωνία όχι από την λαμπερή αλλά από την σκοτεινή της πλευρά, από τα σοκάκια του Χάρλεμ, εκεί που τα πράγματα λέγονται με το όνομα τους, η "πουτάνα είναι πουτάνα, ο κλέφτης κλέφτης και ο νταβατζής νταβατζής" όπως λέει και η Μπίλυ, δια στόματος Αλεξίας Μπεζίκη (που αυτή την περίοδο βρίσκεται στην Λευκωσία για το νέο έργο "Η Τάξη μας" του Ταντέους Ζλομποτζιάνεκ που ανεβάζει με τον Γιάννη Καλαβριανό) σε ένα εξαιρετικό one woman show, ως τις άσπρες τουαλέτες, τις άσπρες γαρδένιες, τις άσπρες γόβες και την άσπρη πρέζα της Lady Day, όνομα που της έδωσε αργότερα ο μουσικός της τζαζ Λέστερ Γιάνγκ. Μια ιστορία αλλιώτικη, βγαλμένη απ' την ψυχή και μιλώντας στην ψυχή για ένα αστραφτερό ταλέντο αλλά και μια "χαμένη ψυχή" σε λάθος δρόμους και λάθος σχέσεις που συνεχίζεται για λίγες ακόμα παραστάσεις έως το τέλος του μήνα και που αν περάσετε από το θέατρο ALTERA PARS αξίζει να την ακούσετε.
Πως αποφασίσατε να ασχοληθείτε με την συγγραφή;
Β.Κ.Ήταν μια απόφαση που πήρα σε σχετικά μεγάλη ηλικία,στα 30,και αφού ήδη είχα
σπουδάσει ΤΕΦΑΑ, εργαζόμουν και είχα μπει θα λέγαμε σε μια σειρά. Κάτι μέσα μου
όμως με έτρωγε αλλά δεν ήξερα τι. Όπως συμβαίνει πάντα όμως,έρχονται οι
περιστάσεις και σου φωτίζουν το δρόμο που δε βλέπεις μόνος σου! Από συγκυρίες
βρέθηκα σε τηλεοπτικά γυρίσματα και έπαθα έρωτα!Τα πράματα πήραν το δρόμο τους,
μπήκα στο χώρο,άρχισα να μαθαίνω και σύντομα τα άφησα όλα για να ασχοληθώ
με το σενάριο στην αρχή και την παραγωγή. Τα τελευταία χρόνια μπήκα και στη
σκηνοθεσία.
Φέτος συμπληρώνονται 100 χρόνια από την
γέννηση της Lady Day. Ήταν ένας λόγος για να κάνετε αυτή την παράσταση;
Β.Κ.Φυσικά και ήταν η πρώτη μας σκέψη με τον σκηνοθέτη της
παράστασης, Αλέξη Τσάφα. Με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννησή της έγιναν
πολλές παραστάσεις σε Αμερική και Αγγλία πιο πολύ. Οι περισσότερες βέβαια ήταν
μιούζικαλ και εστίαζαν στα τραγούδια της. Εμείς θελήσαμε να παρουσιάσουμε κάτι
διαφορετικό. Την ιστορία αυτής της γυναίκας πίσω από τα φώτα και τη δόξα. Να
δείξουμε ότι παρόλο του ότι ήταν η κορυφαία τραγουδίστρια που στα πόδια της
άφηναν χρήμα,έρωτες και δόξα, δεν έπαψε ποτέ να είναι μια μαύρη σε ένα κόσμο
λευκών.
Τι ανακαλύψατε ψάχνοντας τον μύθο της Μπίλυ Χόλιντει;
Β.Κ. Ότι ήταν μια πολύ δυνατή γυναίκα, που
πάλεψε πολύ για να επιβιώσει. Η κινητήριος δύναμή της ήταν πάντα η επιβίωση.
Είχε ένα θείο χάρισμα, τη φωνή της και όταν ανέβαινε στη σκηνή ήξερε ότι ήταν η
μια και μοναδική. Όταν κατέβαινε όμως γινόταν πάλι γυναίκα και μάλιστα μαύρη
στην Αμερική του `30. Πάλεψε σκληρά κυρίως με τα πάθη της αλλά τελικά νομίζω
ότι της άρεσε ο εαυτός της έτσι ακριβώς όπως ήταν και αυτή ήταν και η γοητεία
της!
Από ποιες πηγές αντλήσατε το υλικό σας για
αυτή την "εκ βαθέων εξομολόγηση";
Β.Κ.Από διάφορες πηγές, την αυτοβιογραφία της, ντοκιμαντέρ,
ραδιοφωνικές συνεντεύξεις, βιογραφίες συνεργατών της που αναφέρονται συχνά σε
ιστορίες με τη Μπίλυ, όπως ο Miles Davis. Χρησιμοποίησα σχεδόν αυτούσια τα
λόγια της Μπίλυ, αν και χρειάστηκε να τα "βρωμίσω" λίγο μια και ήταν
εξαιρετικά αθυρόστομη!!
Tι σας έκανε περισσότερο εντύπωση και τι
σας σόκαρε περισσότερο στην ζωή αυτής της γυναίκας;
Β.Κ.Εντύπωση μου έκανε η θέληση της να ζήσει. Παρότι ήταν
αυτοκαταστροφική, έπινε, κάπνιζε, ναρκωτικά, ξενύχτι, ήθελε να ζήσει, να
τραγουδήσει, να αποδείξει μέχρι το τέλος. Χαρακτηριστικά, κανά δυό χρόνια πριν
πεθάνει και ενώ ήταν εξαιρετικά καταβεβλημένη και σίγουρα θα ένιωθε ότι το
τέλος πλησιάζει την ρώτησαν αν έχει κάνει ποτέ παιδιά. Η αθεόφοβη τους απάντησε
με νόημα "Όχι...ακόμα"! Το πάλευε μέχρι τέλους. Πολύ δυνατή γυναίκα!
Με σόκαρε η ανάγκη της να εξαρτάται από
άντρες που την εκμεταλλεύονταν. Αυτό έρχεται σε τεράστια αντίφαση με τα
παραπάνω. Και όμως αυτή η δυνατή γυναίκα, άγονταν και φέρονταν από τα πάθη της
και τους έρωτες της. Οι άντρες της σίγουρα ήταν ερωτευμένοι μαζί της από την
άλλη όμως είχαν βρει την κότα με τα χρυσά αβγά.
Β.Κ.Σίγουρα ήταν πιο δύσκολο!! Δε το συζητάμε ότι έχουν γίνει
μεγάλα βήματα προόδου σε αυτό το θέμα. Το `50 στην Αμερική, αν ένας μαύρος
ακουμπούσε έστω και κατά λάθος ένα λευκό δημόσια, ήταν σκάνδαλο! Σίγουρα
υπάρχει ακόμα δρόμος να διανύσουμε στο θέμα του ρατσισμού γενικότερα. Πιστεύω
όμως ότι θα έρθει μια μέρα που δεν θα υπάρχει η ανάγκη για ταμπέλες και όλοι θα
είμαστε άνθρωποι πάνω στον ίδιο πλανήτη.
Β.Κ.Καταρχήν χρόνος στον εαυτό μου για να κλείσω αυτό το
κεφάλαιο και να αποχαιρετίσω αυτή τη γυναίκα που με συντρόφευε τον
τελευταίο χρόνο! Αυτή είναι πάντα η πιο δύσκολη ώρα! Μετά, προχωράμε μπροστά
και ετοιμάζω για του χρόνου μια νεανική κωμωδία, Άγγλου συγγραφέα,
εξαιρετικά επίκαιρη για την Ελλάδα και πάρα πολύ αστεία! Ταυτόχρονα, ετοιμάζω
και μια ταινία μικρού μήκους, θα είναι η τρίτη δικιά μου, ανοίγοντας το δρόμο
να κάνω στο μέλλον και μία μεγάλου μήκους ως σκηνοθέτης πια.
Αλεξία Μπεζίκη: "Everything will be ok in the end. If it's not ok, it's not the end."
Απόφοιτος της Σχολής Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ. με σπουδές στην Ακαδημία Θεάτρου της Λουμπλιάνα, στην Σλοβενία και μεταπτυχιακές σπουδές στο σωματικό θέατρο και στο σύγχρονο χορό στην Βέρνη της Ελβετίας, συνεργάζεται σταθερά με την ομάδα Sforaris και τον Γιάννη Καλαβριανό ενώ έχει δημιουργήσει και την δική της ομάδα την default company όπου μετά από προσκλήσεις της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών και του θεάτρου Πόρτα ασχολείται με το θέατρο για παιδιά.
Μπίλυ Χόλιντει: Ένας ρόλος πρόκληση;
Σαφώς. Αφενός γιατί η μοναξιά ενός μονολόγου είναι
προκλητική, και αφετέρου γιατί είχα να αναμετρηθώ με μια πολύ έντονη
προσωπικότητα που έχει υπάρξει και δεν είναι ένας ρόλος σε χαρτί. Και καθώς η
παράσταση δεν είναι ντοκιμαντέρ, η πρόκληση του να φτιάξω μια δική μου εκδοχή
της γυναίκας αυτής, κρατώντας όμως στοιχεία του χαρακτήρα της, ήταν μεγάλη.
Αισθάνεσαι ότι υπάρχει κάτι κόντρα στο γεγονός ότι
καλείσαι να μεταφέρεις επί σκηνής τα βάσανα που περνά μια μαύρη κοπέλα στην
Αμερική του 50 έως ότου γίνει διάσημη όντας η ίδια λευκή;
Ο ρατσισμός που έχουν υποστεί οι μαύροι (και
υφίστανται ακόμα) είναι μια μόνο προέκταση της θαυμαστής δίψας που έχουμε οι
άνθρωποι να υπονομεύουμε οτιδήποτε ξεφεύγει από τον δικό μας ορισμό του
"κανονικού". Το χρώμα του δέρματος δεν είναι επιλογή. Είναι μια
κανονικότητα. Αλλά η κριτική μας στη διαφορετική φύση όπως και στις
επιλογές των άλλων είναι πάντα εκεί, αποτελώντας μια τρομακτική απόδειξη
εγωισμού και αγωνίας -μην τυχόν μείνουμε εκτός συνόλου- Ξεκινώντας από
πολυαναφερθέντα κοινωνικά ζητήματα όπως η σεξουαλική κατεύθυνση του διπλανού
μας, μέχρι τη συμπεριφορά του μέσα σε μια παρέα, τη στάση ζωής, την προσαρμογή
ή μη στις κοινωνικές επιταγές επιτυχίας και ευτυχίας. Ως εκ τούτου
δε θεωρώ ότι υπάρχει τίποτα κόντρα στο ότι υποδύομαι -ούσα λευκή- μια μαύρη. Το
ζήτημα που θίγεται υπήρχε και υπάρχει φορώντας άλλο φόρεμα.
"Δεν αντέχω να τραγουδάω το ίδιο τραγούδι με τον
ίδιο τρόπο δυο βράδια στην σειρά". Το έχεις πει μέχρι σήμερα παίζοντας το
ίδιο έργο κάθε βράδυ;
Φυσικά. Για αυτό το λόγο στη σκηνή ο στόχος είναι να
γεννάς κάθε βράδυ ένα καινούριο "τώρα". Έτσι κάθε βράδυ θα είναι σαν
το μόνο βράδυ.
"Καμιά φορά είναι χειρότερο να κερδίζεις μια μάχη
παρά να την χάνεις" ?
Εξαρτάται τι κερδίζεις χάνοντας και τι χάνεις
κερδίζοντας. Εσύ πάντα στοχεύεις προς το καλύτερο. Τώρα ποιο είναι το καλύτερο
το μαθαίνεις πάντα κατόπιν εορτής. Πάντως το μότο της χρονιάς μου είναι: "Everything
will be ok in the end. If it's not ok, it's not the end."
"Αν δεν έχω φίλους δεν έχω τίποτα." Ποιο
ρόλο παίζουν οι φίλοι στην δική σου ζωή;
Επενδύω στους φίλους. Μου αρέσει πολύ να μοιράζομαστε
τις ζωή μας και τη διαδρομή μας, να δημιουργούμε αναμνήσεις. Το μαζί φέρνει
χαμόγελα.
"Κάποιος είπε κάποτε ότι δεν ξέρεις ποτέ τι είναι
αρκετό έως ότου ανακαλύψεις τι είναι περισσότερο από αρκετό". Έχεις νιώσει
να ξεπερνάς τον εαυτό σου ή τις δυνατότητες σου πάνω στο σανίδι;
H προσπάθεια του να δίνεις το μέγιστο που μπορείς κάθε φορά σε κάθε
ηλικία κ εμπειρία δεν έχει αρχή, ούτε τέλος ούτε όρια. Είναι ένα συνεχές
βάδισμα. Αυτό με κρατάει και θα με κρατάει σε αυτή τη δουλειά.
"Η αγάπη είναι σαν μια βαλβίδα, που ανοίγει και
κλείνει". Για σένα τι είναι;
Η αγάπη δεν ανοιγοκλείνει. Η αγάπη είναι μονόδρομος.
Και ο μόνος δρόμος. Ο έρωτας είναι άλλη ιστορία..
Πέντε χαρακτηριστικά ή μια φράση που θα επέλεγες για
να περιγράψεις την Lady Day?
"Και είμαι και παραείμαι πανάθεμά με!"
Μετά την Μπιλυ τι;
Αυτήν την περίοδο βρίσκομαι στη Λευκωσία στο Θεατρικό
Οργανισμού Κύπρου όπου ανεβάζουμε με το Γιάννη Καλαβριανό το έργο "Η τάξη
μας" του Ταντέους Ζλομποτζιάνεκ. Παράλληλα βρισκόμαστε με το Γιάννη
Καλαβριανό σε έρευνα για την καινούρια παραγωγή της εταιρείας θεάτρου
Sforaris,' "Phone home", μία τριεθνή παραγωγή (Λονδίνο-Μόναχο-Αθήνα)
πάνω σε ιστορίες ανθρώπων που φύγαν απο το σπίτι τους αναζητώντας ένα άλλο. Και
διάφορα επεκείμενα πρότζεκτ σε συζήτηση..
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΡΑΜΑΝΤΑΝΗ
