 |
| www.ndpphoto.gr Thomas Daskalakis |
Ο Ρήσος του Ευριπίδη, σε σκηνοθεσία Κατερίνας Ευαγγελάτου ολοκληρώνει τις επιτυχημένες παραστάσεις του την Κυριακή 9 Αυγούστου στις 20.30. Η σκηνοθέτης εμπνέεται από τον αρχαιολογικό χώρο του Λυκείου και δημιουργεί ειδικά για αυτόν τον χώρο και για πρώτη φορά, μια παράσταση-θεατρική εμπειρία, όπου το κοινό θα γίνει περιπατητής και θεατής ταυτόχρονα, σε έναν χώρο με δύναμη ετών, ιστορίας και συμβολισμών. Η παράσταση παρουσιάζεται στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών.
Η Κατερίνα Ευαγγελάτου σκηνοθετεί τον ΡΗΣΟ του Ευριπίδη [;] στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών 2015, εμπνεόμενη από τον αρχαιολογικό χώρο του Λυκείου, που προσφάτως παραδόθηκε στο κοινό. Δημιουργεί, ειδικά για αυτόν τον χώρο και για πρώτη φορά, μια παράσταση-θεατρική εμπειρία, όπου το κοινό θα γίνει περιπατητής και θεατής ταυτόχρονα, σε έναν χώρο με δύναμη ετών, ιστορίας και συμβολισμών. Ο ΡΗΣΟΣ, ένα αινιγματικό και αμφιλεγόμενο ως προς την πατρότητά του έργο, συνδέεται δραματουργικά από τη σκηνοθέτη με την Πραγματεία περί Ενυπνίων από τα Μικρά Φυσικά του Αριστοτέλη, εκεί όπου ο Σταγειρίτης φιλόσοφος αναλύει τα όνειρα, και αποκτά αυτόν ακριβώς τον άξονα - ο Ρήσος γίνεται ένα όνειρο που εκτυλίσσεται μπροστά στα μάτια των θεατών.
Ο ΡΗΣΟΣ βασίζεται στη ραψωδία Κ της Ιλιάδας και ανεβαίνει μόλις για τέταρτη φορά στη σύγχρονη εποχή. Το έργο αυτό αποτελεί ένα αίνιγμα. Ξεκινά με ύφος ιλαρό και καταλήγει σε τέλος δραματικό, γλιστρώντας από το ένα είδος στο άλλο με την ελευθερία που έχουν τα όνειρα. Τα ερωτήματα που εγείρει εδώ και αιώνες είναι πολλά. Δεν γνωρίζουμε πραγματικά από ποιον γράφτηκε, ούτε με ακρίβεια το πότε. Είναι ένα έργο που δύσκολα μπορούμε να κατατάξουμε και αυτή ακριβώς η δυσκολία δημιουργεί τον πυρήνα της σκηνοθετικής οπτικής αυτής της παράστασης. Είναι Κωμωδία; Είναι Δράμα; Είναι Παρωδία; Ή με αυτήν ακριβώς την ελευθερία με την οποία αναπτύσσεται το ριζοσπαστικό για την εποχή του έργο μπορεί να είναι ένα παιδικό παιχνίδι μιας άλλης εποχής ή ένα όνειρο;
Λίγα Λόγια για το Έργο από την Σκηνοθέτη
Πρόκειται για ένα παράξενο έργο, που οι μελετητές δυσκολεύονται να κατατάξουν - το βέβαιο είναι ότι δεν πρόκειται για τραγωδία. Περιέχει στοιχεία σατυρικού δράματος, κωμωδίας στα όρια της παρωδίας πολλές φορές, αλλά και δράματος. Για εμάς, είναι μάλλον μια αντιπολεμική σάτιρα που χρησιμοποιεί ως όχημα την Iλιάδα, παρωδώντας πρόσωπα και καταστάσεις. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι πρόκειται για ένα ιδιότυπο κράμα θεατρικών ειδών, εντελώς πρωτοποριακό για την εποχή του, που στόχο έχει να καταδείξει την ανθρώπινη βλακεία ως αιτία αλλά και αποτέλεσμα του Πολέμου.
Το μυστήριο με τον συγγραφέα παραμένει μέχρι σήμερα άλυτο. Ορισμένοι το αποδίδουν στον Ευριπίδη, άλλοι σε μεταγενέστερο μιμητή του - το σίγουρο είναι ότι κανείς δεν έχει αποδείξει τίποτα. Αυτό το πέπλο μυστηρίου ως προς την πατρότητα του έργου συνδέεται, κατά τη γνώμη μας, με την αβεβαιότητα ως προς το θεατρικό είδος στο οποίο ανήκει, αλλά και με την αβεβαιότητα και την απώλεια κριτικής ικανότητας που προξενεί ο πόλεμος. Δεν είναι τυχαίο ότι το έργο ξεκινά και τελειώνει σε απόλυτο σκοτάδι, (αποτελεί το μοναδικό σωζώμενο έργο της αρχαίας ελληνική θεατρικής παραγωγής που διαδραματίζεται αποκλειστικά κατά την διάρκεια της νύχτας ), σκοτάδι της πλάνης που κάνει τους ανθρώπους να μην ξέρουν πού βαδίζουν και γιατί. Έτσι,όλες οι πράξεις των ηρώων του έργου είναι αποτέλεσμα σύγχυσης , πλάνης. Ένα σύνολο ανθρώπων που συγκρούεται χωρίς λόγο και σκοτώνει χωρίς έλεος. Ο πόλεμος πατέρας των πάντων;
Πύλη εισόδου στον Ρήσο αποτελεί το πρώτο, περιπατητικό, μέρος της παράστασης που βασίζεται στην Πραγματεία περί ονείρων του Αριστοτέλη. Οι θεατές, τα πρώτα 20 λεπτά της παράστασης, ως νέοι Περιπατητές (Περιπατητικοί) βαδίζουν καθοδηγούμενοι στην καρδιά του χώρου, και παρακολουθούν διαφορετικές δράσεις από τους ηθοποιούς, με οδηγό την πραγματεία του Αριστοτέλη για τα όνειρα (Περί Ενυπνίων). Μέσα από τον περίπατο και την πραγματεία για τα όνειρα, αρχίζει να ξετυλίγεται και ο ΡΗΣΟΣ. Η όλη σκηνοθετική σύλληψη βλέπει το έργο σαν ένα όνειρο του Έκτορα, κατά την ταραγμένη νύχτα μετά την νικηφόρα μάχη του ενάντια στους Έλληνες. Ένα όνειρο που μεταμορφώνει τους ήρωες του Τρωικού πολέμου σε παιδιά που παίζουν πόλεμο σε έναν αρχαιολογικό χώρο και ενώ ξεκινάει από την κωμωδία καταλήγει στο δράμα, από τη νοσταλγία του παιδικού παιχνιδιού μέσα σε έναν απέραντο έρημο τόπο μέχρι τον εφιάλτη της ωμής πραγματικότητας που αποκαλύπτει θάνατο και βία.
Οδηγίες προς τους θεατές
► Οι θεατές θα προσέρχονται στο εκδοτήριο εισιτηρίων της παράστασης, που βρίσκεται εντός του Ωδείου Αθηνών με είσοδο επί της οδού Ρηγίλλης (πρώην είσοδος του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης). Θα χωρίζονται σε τέσσερις ομάδες και με τη βοήθεια ηθοποιών-οδηγών θα οδηγηθούν στον αρχαιολογικό χώρο, όπου θα κινούνται, κατά τη διάρκεια του πρώτου μέρους, υπό τις οδηγίες των ηθοποιών-οδηγών, ώστε να παρακολουθούν τη δράση που θα εξελίσσεται.
► Στο δεύτερο μέρος, διάρκειας μιας ώρας, λαμβάνει χώρα ο ΡΗΣΟΣ. Οι θεατές καθήμενοι πλέον, είτε στα καθίσματα (σειρές Α,Β,Γ) είτε στα μαξιλάρια επί της χλόης (σειρά Δ), παρακολουθούν την εξέλιξη του έργου
► Θεατές με ειδικές ανάγκες(Α.Μ.Ε.Α) μπορούν να παρακολουθήσουν την παράσταση από συγκεκριμένες θέσεις στον χώρο χωρίς να χρειαστεί να ακολουθήσουν τον περίπατο του πρώτου εικοσάλεπτου
► Οι θεατές πρέπει να εισέρχονται στον χώρο με άνετα υποδήματα και να ακολουθούν τις οδηγίες των «ηθοποιών - οδηγών»
► Ο αριθμός των θεατών για κάθε παράσταση είναι περιορισμένος λόγω της ιδιαιτερότητας του χώρου
► Σε περίπτωση βροχής οι παραστάσεις δεν πραγματοποιούνται
► Το κάπνισμα απαγορεύεται αυστηρά
► Η παράσταση παρουσιάζεται με αγγλικούς υπέρτιτλους
Μετάφραση
Κώστας Τοπούζης
Σκηνοθεσία – Δραματουργία
Κατερίνα Ευαγγελάτου
Χορογραφία
Πατρίσια Απέργη
Κοστούμια
Βασιλική Σύρμα
Μουσική σύνθεση
Λευτέρης Βενιάδης
Φωτισμοί
Γιώργος Τέλλος, Στέλλα Κάλτσου
Σχεδιασμός ήχου – Ηχοληψία
Κώστας Μιχόπουλος
Συνεργάτις αρχιτέκτων
Ίλυα Τασιούλα
Βοηθοί Σκηνοθέτη
Αμαλία Νίνου, Ελένη Τσιμπρικίδου, Ελένη Κουτσιούμπα
Παίζουν (αλφαβητικά)
Προμηθέας Αλειφερόπουλος, Ορφέας Αυγουστίδης, Αντριάν Κολαρίτζ, Γιώργος Κουτλής, Ερρίκος Μηλιάρης, Αργύρης Πανταζάρας, Λευτέρης Πολυχρόνης, Δημόκριτος Σηφάκης, Ουσίκ Χανικιάν, Ηλίας Χατζηγεωργίου
Συμμετέχει η τάξη κρουστών του Δημήτρη Δεσύλλα από το Ωδείο Αθηνών
Βεατρίκη Αληθεινού , Δάφνη Ανδρεάδη, Σεμέλη Μαργαρίτη, Οδυσσέας Οικονομόπουλος, Πλούταρχος Τσουρής
Κόρνο
Νίκος Ανυφαντής
Παραγωγός
Γιώργος Λυκιαρδόπουλος
Διεύθυνση παραγωγής
Κατερίνα Μπερδέκα
Βοηθοί παραγωγής
Μαριάνθη Μπαϊρακτάρη, Αλεξάνδρα
Μουζακίτη, Τζώρτζια Παινέση
Ο ΡΗΣΟΣ του Ευριπίδη [;] αποτελεί μια συμπαραγωγή του Φεστιβάλ Αθηνών με την εταιρεία Λυκόφως του Γιώργου Λυκιαρδόπουλου, για την πραγματοποίηση της οποίας συνεργάστηκαν πολλοί σημαντικοί φορείς, όπως η Εφορεία Αρχαιοτήτων Αθηνών, το Υπουργείο Πολιτισμού, το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, το Ωδείο Αθηνών, η Λέσχη Αξιωματικών και το Βυζαντινό Μουσείο ενώ τελεί υπό την αιγίδα του ΕΟΤ (www.visitgreece.gr). Η παράσταση πραγματοποιείται με την άδεια του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου [ΚΑΣ].
Πρώτες δυο φωτογραφίες: Thomas Daskalakis / www.ndpphoto.gr
