Το θεατρόφιλο κοινό είχε την ευκαιρία να τον γνωρίσει φέτος καλά ή καλύτερα μέσα από τα δυο θεατρικά του έργα "DNA" και "Ορφανά" , που παίζονται με μεγάλη επιτυχία στο Θέατρο του Νέου Κόσμου. Ο λόγος για τον Dennis Kelly, που συστήθηκε στο κοινό με το έργο "Η επίσκεψη του Μπρένταν", συνέχισε με τα πολύ επιτυχημένα "Debris" και "Oσάμα ο Ήρωας" , αναδείχτηκε καλύτερος ξένος θεατρικός συγγραφέας το 2009 σύμφωνα με το έγγυρο Γερμανικό περιοδικό Theater Heute ενώ μέσα στο 2010 μας χάρισε τα έργα "Οι θεοί κλαίνε" με πρωταγωνιστή τον Τζέρεμυ Αιρονς και "Ματίλντα, ένα μιούζικαλ". Ο παγκοσμίου φήμης Βρετανός θεατρικός συγγραφέας που παρά την τόσο μεγάλη επιτυχία του δηλώνει πως "δεν μπορεί να πιστέψει ότι είναι συγγραφέας", βρέθηκε την περασμένη Πέμπτη το βράδυ στο Θέατρο του Νέου Κόσμου, όπου συνάντησε τους δημοσιογράφους και το κοινό σε μια μαραθώνια συζήτηση γύρω από τον ίδιο και τα έργα του και μίλησε για τον ρόλο του θεάτρου στην ζωή του, τα χρόνια στο Μπαρνέτ, τις δουλειές που αναγκάστηκε να κάνει πριν γίνει συγγραφέας, τα στοιχεία φίλμ νουάρ στα Ορφανά, αλλά και για τις συμβουλές που θα έδινε σε έναν νέο θεατρικό συγγραφέα και την κατάσταση στην Αγγλία πριν τους Ολυμπιακούς Αγώνες.
«Δεν ξέρω τι να πω. Είπατε τόσα καλά πράγματα για μένα που σκέφτομαι να φύγω πριν ανοίξω το στόμα μου, γιατί μπορεί να αλλάξει αυτή η εικόνα… Δεν έχω δει ακόμα το DNA αλλά αν μοιάζει έστω και λίγο στην παράσταση «Ορφανά» , την οποία παρακολούθησα , πιστεύω πως θα είναι μια πολύ καλή παράσταση.
Ήταν μια ωραία παράσταση για να την ακούς και να την βλέπεις και τρομακτική να την παρακολουθείς, οπότε νομίζω ότι πέτυχε τον σκοπό της. Δεν ξέρω ακριβώς τι θα έπρεπε να πω για αυτά τα δυο έργα. Για τα «Ορφανά» απλά θα ήθελα να πω ότι ξεκίνησα να τα γράφω χωρίς να ξέρω πως θα καταλήξουν. Αυτό που είχα στο μυαλό μου ήταν η αρχική εικόνα του θεατρικού έργου, όπου βλέπουμε δυο ανθρώπους να παίρνουν το δείπνο τους και κάποιον να εισβάλει στο χώρο γεμάτος αίματα. Δεν ήξερα ούτε ποια ήταν η σχέση μεταξύ τους και έπρεπε να την ανακαλύψω. Όμως το έργο αυτό γράφτηκε σε μια περίοδο φόβου που κατέκλυζε την κοινωνία, στην οποία ζω, φόβο από πολλούς ανθρώπους για πολλά πράγματα και φόβο για τους μετανάστες που επέτεινε το αίσθημα ότι η κοινωνία είχε εκτροχιαστεί.
Η παράσταση αυτή παίζεται σε διαφορετικές χώρες στην Ευρώπη και ουσιαστικά δημιουργεί έναν συνδετικό κρίκο σε όλες αυτές τις χώρες. Χώρες όπως η Σουηδία, η Ιταλία και η Ελβετία φαίνεται πως αντιμετωπίζουν τώρα τα ίδια προβλήματα που αντιμετωπίζει και η χώρα μας. Αυτή την στιγμή στον 21ο αιώνα βιώνουμε τον κίνδυνο ότι η Ευρώπη μπορεί να κλείσει. Η εντύπωση που επικρατεί αυτή την στιγμή στην χώρα μου είναι ότι μας έχουν κατακλύσει η μετανάστες , κάτι που δεν είναι αληθές γιατί το 92% του πληθυσμού που ζει τώρα στην Αγγλία έχει γεννηθεί εκεί. Ο φόβος όμως, ο οποίος έχει δημιουργηθεί από διάφορα ΜΜΕ και από κάποια συγκεκριμένα συμφέροντα τείνει να επεκτείνεται και αποκτά μια ενέργεια, αυτοτροφοδοτούμενη, η οποία από εκείνη την στιγμή και μετά είναι ανεξέλεγκτη. Εμείς δεν μπορούμε πια να κάνουμε τίποτα. Είμαστε θύματα αυτής της ενέργειας.
Το DNA πάλι είναι κάτι διαφορετικό για μένα. Αφορά σε ανθρώπους που προσπαθούν να κάνουν το σωστό αλλά κάνουν το λάθος και νομίζω ότι όλοι έχουμε παρόμοιες εμπειρίες.
Σας ευχαριστώ που με καλέσατε και σε τέτοιες περιόδους που όλοι , τόσο εσείς στην Ελλάδα όσο και εμείς στην Αγγλία και σε στην υπόλοιπη Ευρώπη, βιώνουμε περικοπές είναι πολυτέλεια το να κοιτάμε το θέατρο και να αναρωτιόμαστε αν αυτό το χρειαζόμαστε. Νομίζω όμως ότι το θέατρο αποτελεί μέρος της κοινής Ευρωπαϊκής μας κουλτούρας. Δεν είμαστε Ευρωπαίοι χωρίς αυτό και οφείλουμε να το προστατέψουμε γιατί το θέατρο είναι ένας διάλογος και χρειαζόμαστε τέτοιου είδους διαλόγους"
«Σωσμένος απ’ το θέατρο»
Όταν άφησα το σχολείο ασχολήθηκα πάρα πολύ με το νεανικό θέατρο, γι αυτό και το DNA είναι κάτι που με ενδιαφέρει. Πήγαινα τότε σε ένα νεανικό θέατρο και για δυο ώρες προσπαθούσα να υποκριθώ ότι ήμουνα ένας άλλος άνθρωπος. Στο τέλος σκέφτηκα ότι θα ήταν καλή ιδέα να γράψω ένα θεατρικό έργο γιατί θα μπορούσα να βάλω τον εαυτό μου μέσα στις ιστορίες αυτές. Έτσι λοιπόν κατέληξα στο ότι θα προτιμούσα να γράφω από το να παίζω. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι είμαι ένας καλός συγγραφέας απλά ότι είμαι ένας πάρα πολύ κακός ηθοποιός.
Ως την ηλικία των 16 δεν είχα διαβάσει ποτέ μου θεατρικά έργα , ο λόγος όμως για τον οποίο ασχολήθηκα με το θέατρο ήταν ότι το θέατρο ήταν εκεί για μένα. Σε μια περίοδο που δεν είχα καμία άλλη ενασχόληση , το θέατρο ήταν εκεί για μένα , ήταν μια διέξοδος και αυτό ήταν και το DNA. Οι άνθρωποι μπορούν να παίξουν , να το παρακολουθήσουν , να δράσουν. Για εμάς που γράφουμε για το θέατρο και ευελπιστούμε να ζήσει και να είναι ζωντανό πρέπει να βρούμε τρόπους να εμπλέξουμε τους νέους , γιατί διαφορετικά το θέατρο θα μπορούσε να αποτελέσει απλώς ένα μουσειακό κομμάτι.
«Τα Ορφανά είναι ένα έργο απλό, έντονο και δύσκολο να το παρουσιάσει κανείς»
Πολλά έργα μου παίζονται σε διαφορετικές χώρες είναι πολύ δύσκολο να αναγνωρίσει κανείς ποια ιδιαίτερη θεατρική κουλτούρα συνδέεται με την πολιτιστική κουλτούρα μέσα στην οποία προβάλλονται αυτά τα έργα. Προσπάθησα να μαντέψω πολλές φορές τι ήταν αυτό αλλά έκανα λάθος γιατί η θεατρική κουλτούρα είναι πολύ μεγαλύτερη από τις απλές μου εικασίες. Θεωρώ όμως ότι πρόκειται για ένα απλό έργο, έντονο και δύσκολο να το παρουσιάσει κανείς. Γιατί απαιτεί πολλά από τους ηθοποιούς. Για τους λόγους που προανέφερα επίσης , πιστεύω ότι σε όλη την Ευρώπη υπάρχει μια άνοδος αυτού του είδους των ιστοριών. Προφανώς ανταποκρίνεται σε αυτού του είδους την τάση.
Οι παραλληλισμοί με το Φίλμ Νουάρ.
Τα ορφανά δανείζονται ορισμένα στοιχεία από τον κινηματογράφο και την κινηματογραφική πλοκή. Έτσι ο αρχικός σκηνοθέτης το χαρακτήρισε ως φίλμ νουάρ. Και πράγματι βλέπουμε ότι τόσο ο ήχος όσο και οι φωτισμοί μπορούν να μας παραπέμψουν σε ταινία τρόμου. Δεν προσπάθησα εσκεμμένα να πάρω αυτά τα στοιχεία από τις ταινίες τρόμου απλώς σε αυτό το έργο δανείστηκα το σασπένς και την ένταση , κάτι που δεν θεωρώ ότι μπορούμε να τα βρούμε σε ένα θεατρικό έργο. Είναι όμως θεατρικά στοιχεία, τα οποία μάλιστα δημιουργήθηκαν εδώ πριν από χιλιάδες χρόνια. Το σασπένς μάλιστα είναι πολύ πιο άμεσο στο θέατρο γιατί βλέπει κανείς και την συμμετοχή του κοινού. Κάθε θεατρικός συγγραφέας νομίζω ότι μπορεί να χρησιμοποιήσει οτιδήποτε για να φέρει ένα αποτέλεσμα στην ιστορία που γράφει.
Τα χρόνια στο Μπάρνετ
Ουσιαστικά ήταν σαν να μην μέναμε στο Λονδίνο. Πηγαίναμε μόνο δυο φορές χρόνο για να κοιτάξουμε τις βιτρίνες με τα παιχνίδια στο Σέλφριτζις. Όχι για να αγοράσουμε τα παιχνίδια απλώς για να τα δούμε γιατί μονάχα αυτό είχαμε την δυνατότητα να κάνουμε. Είμασταν φτωχοί αλλά όχι καταρρακωμένοι από την φτώχεια όπως ήταν άλλοι άνθρωποι. Από τα τέσσερα αδέλφια στην οικογένεια εγώ έγινα συγγραφέας, η αδελφή μου εργάζεται στην τράπεζα, ο αδελφός μου δουλεύει για την κυβέρνηση. Είμαστε μια χαρά τώρα. Η κοινωνική κινητικότητα τότε όμως ήταν πολύ καλύτερη σε σχέση με τώρα. Δεν ξέρω βέβαια πως είναι για την Ελλάδα. Στις μέρες μας αντί να ζει κανείς στο Μπάρνετ, όπως εγώ, θα μπορούσε να ζει σε μια απρόσωπη πολυκατοικία , απ’ όπου είναι πολύ πιο δύσκολο να δραπετεύσει κανείς.
Η συμβολή του εκπαιδευτικού συστήματος της Αγγλίας στην ενασχόληση του με την συγγραφή
Δεν ξέρω αν το Εκπαιδευτικό Σύστημα της Αγγλίας με βοήθησε να γίνω συγγραφέας γιατί στην πραγματικότητα δεν το πολύ χρησιμοποίησα. Το σχολείο δεν μ’ άρεσε. Δεν ήξερα τι να κάνω. Ήμουνα χάλια μαθητής. Ότι πήγα όμως στο Πανεπιστήμιο θεωρώ ότι με βοήθησε πολύ. Ωστόσο το Κράτος Πρόνοιας και το Εκπαιδευτικό Σύστημα στην Αγγλία δεν είναι εκεί για να δημιουργούν συγγραφείς αλλά για να τα βιώσουν διαφορετικοί άνθρωποι με διαφορετικό τρόπο και να κάνουν μέσα από αυτά διαφορετικά πράγματα. Για παράδειγμα γνωρίζετε πολύ καλά πως είναι η ζωή με πανεπιστημιακή εκπαίδευση και χωρίς πανεπιστημιακή εκπαίδευση. Το να έχει κανείς έναν Πανεπιστημιακό τίτλο είναι οπωσδήποτε καλύτερο γιατί η εκπαίδευση εγγενώς είναι καλή. Γι αυτό πιστεύω ότι το νεανικό θέατρο είναι πάρα πολύ καλό , επειδή άνθρωποι διαφορετικών ηλικιών και ομάδων έρχονται εδώ και προκαλούνται να σκεφτούν. Σε όλους μας αρέσει να σκεφτόμαστε και όταν αρνηθείς στους ανθρώπους αυτή τους την δυνατότητα να σκέφτονται, υπάρχει ο κίνδυνος να μην δημιουργήσεις καλούς ανθρώπους.
Τι πρέπει να γράφει ένας θεατρικός συγγραφέας;
Έχω τις δικές μου θεωρίες σχετικά με το τι πρέπει να γράφει ένας θεατρικός συγγραφέας και τι όχι. Διαφορετικές θεατρικές κουλτούρες έχουν διαφορετικά θεατρικά πιστεύω. Δεν μπορείς να επιβάλεις διαφορετικά πράγματα σε διαφορετικές κουλτούρες. Προσωπικά πιστεύω όμως ότι μέρος του θεάτρου οφείλει να αντανακλά τι συμβαίνει στην κοινωνία την συγκεκριμένη στιγμή. Ο γενικός κανόνας για οποιονδήποτε θεατρικό συγγραφέα είναι να γράψει και να αποτυπώσει αυτό που έχει στην καρδιά του. Δεν είναι πάντα σημαντικό να γράψει κανείς αυτό που έχει να κάνει με το τρέχον κοινωνικοπολιτικό σύστημα ή με τις τρέχουσες καταστάσεις αλλά αυτό που πραγματικά τον απασχολεί.
Ποιες συμβουλές θα δίνατε σε κάποιον μελλοντικό συγγραφέα;
«Θα του έδινα κακές συμβουλές για να αποφύγω τον ανταγωνισμό…» (γέλια). Η καλύτερη συμβουλή , που μου έδωσαν κάποτε και ίσως βοηθούσε ήταν «Αν συμβιβαστείς τώρα θα συμβιβάζεσαι καθόλη την διάρκεια της καριέρας σου» , γιατί στην απαρχή της καριέρας του κανείς μπαίνει στον πειρασμό να κάνει πράγματα, τα οποία δεν τον ικανοποιούν. Αν κάνει αυτή την παραχώρηση στην αρχή θα την κάνει πάντοτε. Η δεύτερη συμβουλή μου θα ήταν ότι οφείλει κανείς να γράφει για σημαντικά πράγματα. Πιο συγκεκριμένα θα έλεγα ότι, όταν γράφει κανείς ένα θεατρικό έργο θα πρέπει να αποτυπώνει τα τελευταία πράγματα που θα ήθελε να πει πριν πεθάνει. Η τρίτη συμβουλή μου έχει να κάνει με τον φόβο και τον τρόπο που πρέπει να μάθει κανείς να αντιμετωπίζει τους φόβους του.»
Το Λονδίνο ενόψει των Ολυμπιακών αγώνων
Δεν νομίζω ότι υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον αυτή την στιγμή στο Λονδίνο για τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Ήταν πολύ όμορφη η στιγμή όταν του πήραμε. Όμως αυτό έγινε στις 6 Ιουλίου και στις 7 Ιουλίου είχαμε τις τρομοκρατικές ενέργειες. Από τότε το μόνο που βλέπουμε είναι ένας προϋπολογισμός που έχει φτάσει μέχρι στιγμής τις 9 δισεκατομμύρια λίρες. Η προσωπική μου άποψη είναι ότι δεν χρειαζόμασταν τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Το ενδιαφέρον είναι να δούμε τι πρόκειται να συμβεί.
