ΘΕΑΤΡΟ ΣΤΗ ΣΤΕΓΗ: ΔΟΝ ΖΟΥΑΝ / ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: ΜΙΧΑΗΛ ΜΑΡΜΑΡΙΝΟΣ - ΘΕΑΤΡΟ ΣΤΗ ΣΤΕΓΗ

Ο Δον Ζουάν του Μολιέρου, αυτό το αριστούργημα του κλασικού ρεπερτορίου, το έργο που πολεμήθηκε στην εποχή του όσο κανένα, έρχεται να μας «σαγηνέψει» στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση, από 25 Ιανουαρίου έως 19 Φεβρουαρίου, σε μια σύγχρονη εκδοχή από τον Μιχαήλ Μαρμαρινό, ενσωματώνοντας γύρω από τον πυρήνα του θραύσματα κι από άλλους Δον Ζουάν της παγκόσμιας λογοτεχνίας και ακροβατώντας στα σύνορα δύο γλωσσών: του σινεμά και του θεάτρου.

Τι είναι τελικά ο Δον Ζουάν; Ο μεγαλύτερος αλήτης που πέρασε ποτέ από τη Γη, ένας αφηνιασμένος, ένας διάβολος, ένας αιρετικός, ένας ασεβής χωρίς όρια, ένας αληθινός Σαρδανάπαλος, ο νυμφίος του ανθρώπινου γένους, όπως πιστεύει ο υπηρέτης του, Σγαναρέλ; Είναι αυτός που οι γυναίκες θέλουν με όλη τη δύναμη της ψυχής τους να πιστέψουν, αν και φοβούνται μην είναι κόλακας και έχει στο νου του μόνο να εξαπατά κορίτσια, όπως φοβούνται διάφορες νεαρές; Είναι η θλίψη και τα βάσανα της ζωής, όπως πιστεύει ο πατέρας του;

Ή μήπως έχει δίκιο ο ίδιος ο Δον Ζουάν, ένας άντρας που παντρεύεται περίπου κάθε μήνα, ένας άντρας που η ζωή του σκανδαλίζει, ένας αθεράπευτα ρομαντικός καρδιοκατακτητής που καταφέρνει να παίρνει χάρη ακόμα και για θανάτους που προκάλεσε; Μήπως είναι λογικό να μην μπορεί να αρνηθεί την καρδιά του σε καθετί αξιαγάπητο που βλέπει, που και δέκα χιλιάδες καρδιές αν είχε, θα τις έδινε όλες; Έχουν ανεξήγητα θέλγητρα οι νεογέννητες ορμές και όλη η απόλαυση του έρωτα συνίσταται στην αλλαγή;

Ο Μιχαήλ Μαρμαρινός, με μια εξαιρετική ομάδα συντελεστών, τους ηθοποιούς Ilya Algaer, Γιάννη Βογιατζή, Έφη Γούση, Adrian Frieling, Ευαγγελία Καρακατσάνη, Τάσο Καραχάλιο, Ντένη Μακρή, Έλενα Μαυρίδου, Γιάννο Περλέγκα, Χάρη Φραγκούλη, μαζί με τη σοπράνο Μυρσίνη Μαργαρίτη, τον σολίστ Στέλιο Κατσατσίδη στο ακορντεόν και την εικόνα χορωδίας γυναικών, καταπιάνονται με την ιστορία του Δον Ζουάν, αυτού του αιώνιου εραστή, που ζει μέσα από τα πάθη του, που είναι σε διαρκή κίνηση, που αδημονεί να γευτεί τις χαρές της ζωής, αυτού του σκεπτικιστή, που δεν αρνείται να διαπραγματευτεί με το μεταφυσικό, που προκαλεί τη συντηρητική κοινωνία της κάθε εποχής αμφισβητώντας κανόνες, αναδεικνύοντας την υποκρισία, παραβιάζοντας κοινωνικά ταμπού. Με την αξεπέραστη γοητεία του, την αίσθηση ελευθερίας που τον διαποτίζει και το οξύ πνεύμα του, εκθέτει τους εχθρούς του αλλά και τον εαυτό του.

Ένας ήρωας-μύθος και ένα έργο-αίνιγμα που θίγει μεγάλα ερωτήματα της ανθρώπινης φύσης: την επιθυμία, το φόβο, την ελευθερία. «Ένα πρόσωπο-σημείο μέσα στο χάρτη του ανθρώπινου πόθου, του ανθρώπινου φόβου, τόσο φαντασιακό όσο ένα μετείκασμα, τόσο πραγματικό όσο ένα ποίημα» σημειώνει ο Μιχαήλ Μαρμαρινός. «Μια ουτοπική επανάσταση του ανθρώπου απέναντι σε ό,τι υποδύεται σταθερότητα, γεμάτη θύματα, πραγματικά και φανταστικά.»

Γνωρίζατε ότι:

Ο Μολιέρος (1622-1673), ένας από τους πιο σπουδαίους συγγραφείς του παγκόσμιου ρεπερτορίου, υπήρξε δραματουργός, ηθοποιός και θιασάρχης. Έζησε το «μεγάλο αιώνα» της γαλλικής κλασικής δραματουργίας. Στα έργα του στηλιτεύει την υποκρισία και, μέσα από μοναδικές κωμικές καταστάσεις, εξερευνά τη σκοτεινή πλευρά της ανθρώπινης φύσης. Η φήμη των ηρώων του ξεπερνά συχνά τα στενά όρια των έργων, περνώντας πια στη σφαίρα του μύθου: Δον Ζουάν, Ταρτούφος, Μισάνθρωπος.

Ο Δον Ζουάν ανέβηκε για πρώτη φορά στις 15 Φεβρουαρίου 1665 στο Παλαί Ρουαγιάλ. Το έργο προκάλεσε φοβερές αντιδράσεις. Ο Μολιέρος κατηγορήθηκε ως άθεος και αναγκάστηκε να προχωρήσει σε περικοπές του κειμένου. Ο βασιλιάς, ο οποίος θαύμαζε μεν τον συγγραφέα αλλά δεν κατάφερε να διαχειριστεί τις αντιδράσεις, ζήτησε από τον Μολιέρο να αποσύρει το έργο, ανανεώνοντας ταυτόχρονα τη δημόσια υποστήριξή του σε αυτόν: αποδέχτηκε να γίνει ο ανάδοχος του πρώτου παιδιού του Μολιέρου και πίστωσε το θίασό του με μια γενναία επιχορήγηση και με τον τίτλο του «Βασιλικού Θιάσου». Ο Μολιέρος απέσυρε την παράσταση και δεν εξέδωσε ποτέ το κείμενο. Από τότε και για σχεδόν δύο αιώνες, το έργο έμεινε στην αφάνεια. Το πλήρες κείμενο παρουσιάστηκε ξανά στη Γαλλία μόλις το 1841 στο Θέατρο Οντεόν και στην Κομεντί Φρανσαίζ το 1847. Ακόμη και το 1947, όταν το ανέβασε ο Λουί Ζουβέ, ο Δον Ζουάν μετρούσε μόλις 100 παραστάσεις στην Κομεντί Φρανσαίζ – ενώ, για παράδειγμα, ο Ταρτούφος πλησίαζε τις 2.500. Από τότε, όμως, ο Δον Ζουάν δεν εγκατέλειψε τη σκηνή: αυτό το απαγορευμένο έργο, το έργο-θύμα των «ορθώς σκεπτόμενων» θεατών, καταγράφεται πια στον 20ό αιώνα ως κορυφαίο του γαλλικού κλασικού θεάτρου.

Ο Δον Ζουάν γεννήθηκε από την πένα του Ισπανού δραματουργού Τίρσο ντε Μολίνα, αλλά η φήμη του εξαπλώθηκε στα πέρατα του κόσμου. Ο Μολιέρος μας έχει δώσει ίσως τον πιο γνήσιο, τον πιο ασεβή Δον Ζουάν απ’ όλους. Η μορφή του Δον Ζουάν έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον σημαντικών δραματουργών, ποιητών, πεζογράφων και φιλόσοφων ανά τους αιώνες: οι Μπωντλέρ, Μυσσέ, Σταντάλ, Πούσκιν, Βύρων, Χόρβατ, Κίργκεργκωρ, Νίτσε, Καμύ, Μαξ Φρις, Μοντερλάν προσέγγισαν εκ νέου τον αμετανόητο άθεο, τον αδίστακτο καρδιοκατακτητή, με στόχο να τον «αναστήσουν» ανάλογα με την επιθυμία ή τη φαντασία τους.

«O Δον Ζουάν είναι ένας μύθος και η λειτουργία του μύθου είναι να μας παρουσιάζει σε καθαρή, πυρακτωμένη μορφή αυτό που κινείται μέσα μας, ανάμεσα σε κάθε είδους σκουριές και συμβιβασμούς.» – Jean Massin

«Το μεγαλείο του Δον Ζουάν δεν είναι μόνο γήινο. Εκδηλώνεται παράλληλα σε ένα μεταφυσικό επίπεδο, μέσα από την επιθυμία της πρόκλησης, της περιφρόνησης και της αντιπαράθεσής του με το θεϊκό στοιχείο, γεγονός που κάνει απαραίτητη μια υπερφυσική εξέλιξη. Υπάρχει κάτι στον Δον Ζουάν που ξεπερνά τα συνήθη όρια της ανθρώπινης υπόστασης.» – Paul Bénichou

Ο Μιχαήλ Μαρμαρινός σπούδασε βιολογία, υποκριτική και θέατρο. Το 1983-84 ίδρυσε την εταιρεία Θεάτρου «διπλούς Έρως», η οποία αργότερα μετονομάστηκε σε "Theseum Ensemble" και χρησιμοποίησε ως βάση της το «Θησείον – ένα θέατρο για τις Τέχνες». Από τις πρώτες του παραστάσεις, στα μέσα της δεκαετίας του 1980, με σταθερή συνεργάτιδα την Αμαλία Μουτούση, μέχρι τα κορυφαία θεάματα Ρομαντισμός και Άμλετ τη δεκαετία του 1990 και από τα περίφημα έργα-σταθμούς Εθνικός Ύμνος (2002) και Ρομέο και Ιουλιέτα (2004) έως τις μνημειώδεις και site-specific περφόρμανς Πεθαίνω σαν χώρα και Insenso του Δημήτρη Δημητριάδη, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, αλλά και τον Ηρακλή Μαινόμενο, τη Νέκυια, σε συνεργασία με τον Rokuro Gensho Umewaka και το ιαπωνικό Θέατρο Νο, και τη Λυσιστράτη στο Φεστιβάλ Επιδαύρου, ο Μαρμαρινός παραμένει σημείο αναφοράς για το σύγχρονο ελληνικό θέατρο. Έχει σκηνοθετήσει σε κορυφαία θέατρα της Ευρώπης, όπως στη Volksbühne του Βερολίνου, και έχει ανεβάσει παραστάσεις του στα σημαντικότερα ευρωπαϊκά φεστιβάλ. Στη Στέγη, ο Μιχαήλ Μαρμαρινός είχε αναλάβει την τελετή των εγκαινίων της σε δική του σύλληψη και σκηνοθεσία και έχει σκηνοθετήσει τον Φάουστ του Γκαίτε, σε μια παράσταση που πυροδότησε μια συζήτηση για αυτό το έργο-μύθο της νεότερης ευρωπαϊκής σκέψης.

Στο Παρίσι, και μάλιστα στο φημισμένο θέατρο της Κομεντί Φρανσαίζ, είχε την τιμή να βρεθεί ο Μιχαήλ Μαρμαρινός το Μάρτιο του 2013, όπου σκηνοθέτησε τη Φαίδρα του Ρακίνα με το ανσάμπλ του ιστορικού γαλλικού θεάτρου. Ο Μαρμαρινός είχε παρουσιάσει για πρώτη φορά δουλειά του στο γαλλικό κοινό, αφήνοντας τις καλύτερες εντυπώσεις, το 2007, όταν ανέβασε στο θέατρο Οντεόν, στο πλαίσιο του Festival d’Automne, το Πεθαίνω σαν χώρα του Δημητριάδη. Κατά καιρούς έχει συνεργαστεί με σημαντικούς δημιουργούς, όπως ο Heiner Goebbels και οι Rimini Protokoll.

Η δουλειά του Μιχαήλ Μαρμαρινού διατρέχεται από δύο επίμονες παραδοχές: (α) Θέατρο είναι η τέχνη πάνω στην ιστορία των ανθρώπων. (β) Δεν υπάρχει στιγμή στην καθημερινότητα που να μην είναι «θέατρο» μόλις υπάρξει το κατάλληλο βλέμμα.

Συντελεστές

Μετάφραση κειμένου Μολιέρου: Δημήτρης Δημητριάδης

Σκηνοθεσία: Μιχαήλ Μαρμαρινός

Δραματουργία: Μιχαήλ Μαρμαρινός, Έρι Κύργια

Μουσική – Μεταγραφή Don Giovanni του Μότσαρτ: Δημήτρης Καμαρωτός

Διαμόρφωση Χώρου: Kenny McLellan

Κοστούμια: Εύα Νάθενα

Φωτισμοί: Ελευθερία Ντεκώ

Φωτογραφίες – Video γυναικών: Έφη Γούση

Επιμέλεια Κίνησης: Τάσος Καραχάλιος

Σχεδιασμός Ήχου: Κώστας Μπώκος

Βοηθοί Σκηνοθέτη: Ασπασία-Μαρία Αλεξίου, Ιωάννα Μπιτούνη

Υπεύθυνη Παραγωγής: Ρένα Ανδρεαδάκη

Ερμηνεύουν (με σειρά εμφάνισης):

Γιάννος Περλέγκας (Σγαναρέλ)

Χάρης Φραγκούλης (Δον Ζουάν)

Έλενα Μαυρίδου (Ελβίρα)

Γιάννης Βογιατζής (Δον Κάρλος)

Ευαγγελία Καρακατσάνη (Σαρλότ)

Τάσος Καραχάλιος (Πιερρό)

Έφη Γούση (Ματιουρίν)

Adrian Frieling (Δον Λουίς)

Ντένης Μακρής (Φρανσίσκ, ένας φτωχός)

Ilya Algaer (Δον Αλόνς)

Χορός

Χορωδία γυναικών

Σοπράνο: Μυρσίνη Μαργαρίτη

Ακορντεόν: Στέλιος Κατσατσίδης

Παραγωγή: Στέγη Ιδρύματος Ωνάση

Η παράσταση θα παρουσιαστεί με αγγλικούς υπέρτιτλους τα Σαββατοκύριακα 4-5, 11-12 και 18-19 Φεβρουαρίου 2017 (Μετάφραση υπερτίτλων: Μέμη Κατσώνη)

Παράλληλη δράση

Πέμπτη 2 Φεβρουαρίου

Μετά την παράσταση, συζήτηση του κοινού με τους συντελεστές

Εισιτήρια

Κανονικό: 7 - 10 - 15 - 20 - 25 €

Μειωμένο, Φίλος ή Μικρή Παρέα (5-9 άτομα): 8 - 12 - 16 - 20 €

Μεγάλη Παρέα (10+ άτομα): 7 - 11 - 14 - 18 €

ΑΜΕΑ & Άνεργοι: 5 € / Συνοδός ΑΜΕΑ: 10 €

Ομαδικές κρατήσεις στο T. 213 017 8176 και στο groupsales@sgt.gr

Γραμμή εισιτηρίων
Τ.: 210 900 5 800
ΔΕ-ΚΥΡ 09:00-21:00

Γραμμή Φίλων της Στέγης
Τ.: 213 017 8200
ΔΕ-ΚΥΡ 09:00-20:00