«Βλέπω το έργο του Pommerat σαν μια πορεία προς την ωριμότητα»
Δέκα μικρές ιστορίες γονέϊκων σχέσεων. Δεκαπέντε εικαστικοί καλλιτέχνες. Ένα πρωτότυπο εικαστικό – θεατρικό δρώμενο και μια αλήθεια κρυμμένη πάντοτε πίσω από οποιαδήποτε σχέση: το ανθρώπινο λάθος. Λάθη γονιών που έκαναν παιδιά; Λάθη παιδιών απέναντι στους γονείς τους; Λάθη που είμαστε καταδικασμένοι να κάνουμε ή ελεύθεροι να αποφύγουμε; Όπως και να χει τα λάθη είναι πολλές φορές το τίμημα που πρέπει να πληρώσει κανείς για να κερδίσει την ωριμότητα του. «Πιστεύω πιο πολύ στην γέννηση ενός καινούριου εαυτού κάθε φορά, στην αναθεώρηση των πραγμάτων και στον επαναπροσδιορισμό τους» , μας λέει η Φρόσω Λύτρα που σκηνοθετεί την παράσταση «Αυτό το Παιδί» βασισμένη στο έργο του Joel Pommerat, σε εικαστική επιμέλεια της Ίριδος Κριτικού και μετάφραση της Μαριάννας Κάλμπαρη , η οποία παρουσιάζεται ως τις 15 Ιουλίου στο Κτίριο 56 του Κέντρου Πολιτισμού Ελληνικός Κόσμος. Σαν να περπατά στους διαδρόμους της ζωής του λίγο πριν ανοίξει η αυλαία αυτού του κόσμου, το παιδί της παράστασης μοιάζει να ρίχνει μια κρυφή ματιά στις εκκωφαντικές αλήθειες που παραφυλάνε μετά την γέννηση του!
Γιατί επιλέξατε το συγκεκριμένο έργο του Pommerat ;
Το έργο μου το πρότεινε η Μαριάννα Κάλμπαρη πριν από ένα χρόνο. Μου το έφερε σπίτι και μου το διάβασε. Γοητεύτηκα τρομερά και έτσι άρχισα να το προετοιμάζω στο μυαλό μου πριν ένα χρόνο. Πρακτικά όμως η δουλειά ολοκληρώθηκε μέσα σε ενάμιση μήνα. Τις δύο πρώτες εβδομάδες πηγαίναμε με την βοηθό μου και συζητούσαμε με τους εικαστικούς το concept κάθε σκηνής και ένα μήνα κράτησαν οι πρόβες.
Η ανάγκη να δώσετε σε αυτό μια εικαστική μορφή, πότε προέκυψε;
Αφότου μου το διάβασε η Μαριάννα , για μια – δυο μέρες το έφερνα συνεχώς στο μυαλό μου. Ένιωθα σαν να παραβιάζω ιδιωτικούς, μυστικούς χώρους. Σαν να περπατάω σε ένα δρόμο και μέσα από ένα ανοιχτό παράθυρο ή μια μισάνοιχτη πόρτα να βλέπω μια εικόνα ή ένα δρώμενο που δεν συμμετείχα στην δράση, όμως παιζότανε λέει για μένα, όπως στα όνειρα. Μέσα από αυτή την οπτική γωνία που είδα το έργο, γεννήθηκε η ιδέα ενός εικαστικού τοπίου, ενός χώρου που θα επιτρέπει στον θεατή να παρακολουθεί τα δρώμενα σαν να συμμετέχει ,να πλησιάζει να αφουγκράζεται και να απομακρύνεται όπως στα όνειρα.
Η σκηνοθετική γραμμή που ακολουθήσατε σε αυτή την παράσταση αποτελεί παράλληλα και μια δική σας σκηνοθετική ταυτότητα ;
Και στις προηγούμενες τρεις παραστάσεις μου, οι επιλογές του ανεβάσματος ήταν σε έναν τέτοιο δρόμο. Η πρώτη μου παράσταση στο Φεστιβάλ της Τρίπολης με το έργο της Μαριάννας Κάλμπαρη, «Τα τρένα κινούνται την νύχτα» έγινε στο σιδηροδρομικό σταθμό της Τρίπολης χρησιμοποιώντας αληθινά τρένα, και γερανούς που κατέβαζαν τους ήρωες από τον ουρανό. «Η νεράιδα του Ζιροντού» παρουσιάστηκε σε ένα αντίστοιχο χώρο με αυτόν , γύρω στα 500 τ.μ. , όπου κατασκευάσαμε μια λίμνη και έβαλα την νεράιδα μου να βγαίνει στ’ αλήθεια μέσα από το νερό.
Μπορεί κανείς να ξεφύγει τελικά από τα λάθη των γονιών του;
Η απάντηση βρίσκεται μέσα στον καθένα μας ξεχωριστά. Σημασία έχει να μαθαίνουμε και να ωριμάζουμε. Εγώ βλέπω το έργο σαν μια πορεία προς την ωριμότητα. Εξάλλου ξεκινά με μια εγκυμοσύνη και ολοκληρώνεται με ένα τοκετό. Πιστεύω πιο πολύ στην γέννηση ενός καινούριου εαυτού κάθε φορά, στην αναθεώρηση των πραγμάτων και τον επαναπροσδιορισμό μας.
Υπάρχει πάντως και ένα παιδί που αρνείται να βγει προμηνύοντας την βίαιη είσοδο του στον κόσμο που ίσως ευθύνεται για τα όποια τραύματα στην ψυχή του.
Στην παράσταση ακούγονται ηχογραφημένα όνειρα που συνδέουν τις σκηνές. Στο πρώτο όνειρο υποτίθεται ότι το παιδί είναι μέσα σε ένα λευκό μπαλόνι δηλαδή στην κοιλιά της μητέρας του και ταξιδεύει μαζί με τον θεατή από την αρχή μέχρι το τέλος της παράστασης όπου και έρχεται η ώρα να γεννηθεί. Νομίζω ότι αν ένα παιδί έβλεπε πραγματικά τι μπορεί να του συμβεί, δεν θα ήθελε να έρθει στον κόσμο.
Επίσης το παιδί είναι ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα σε κάθε σκηνή.
Το παιδί συμβολίζει το θεατή – παιδί.
Ο θεατής ξαναγίνεται κατά κάποιο τρόπο παιδί παρακολουθώντας μια παράσταση
Υπάρχει κάποια δική σας αγαπημένη σκηνή ή φράση από το έργο;
Ναι υπάρχουν κάποιες στιγμές που με αγγίζουν ιδιαίτερα και εξακολουθούν κάθε φορά να με ξαφνιάζουν και να με σοκάρουν. Πρόκειται για την σκηνή της υιοθεσίας , που μια μάνα αποφασίζει ότι δεν είναι η κατάλληλη για να γίνει μητέρα και δίνει το παιδί της αντί να συνεχίζει να ζει μαζί του και να το κακοποιεί όπως κάνουν οι περισσότεροι γονείς. Αυτό το βρίσκω εξαιρετικά ώριμη και έντιμη στάση, όπως και η συγγνώμη της μάνας στο τέλος . Πάντα κλαίω όταν βλέπω αυτή τη σκηνή.
