«Σε κάποιους τα πράγματα χαρίζονται και κάποιοι πρέπει να αγωνίζονται συνέχεια για να αποδείξουν την αξία τους»
Είναι βράδυ Παρασκευής στο αμφιθέατρο του 9,84 στο Γκάζι , όπου άλλη μια θεατρική παράσταση έχει ολοκληρωθεί με την «Γηραιά Ηθοποιό» να χάνει μεν τον έλεγχο στο έργο αλλά να κερδίζει το παρατεταμένο, θερμό χειροκρότημα του κοινού, που επευφημούσε όρθιο την μεγάλη πρωταγωνίστρια του Εθνικού Μαρία Σκούντζου και τους τρείς νέους ταλαντούχους ηθοποιούς που έχει στο πλάι της, δικαιώνοντας απόλυτα το δεύτερο συγγραφικό βήμα του Χάρη Ρώμα για το θέατρο και αποδεικνύοντας ότι τελικά αυτός είναι ο δρόμος του. Στα μονοπάτια ενός λόγου ποιητικού, πάντα με όπλο του την αλήθεια της ανθρώπινης ψυχής, ο συγγραφέας διαπραγματεύεται κυρίως την έννοια της αυτοθυσίας κοιτάζοντας τα πράγματα με το βλέμμα της συγχώρεσης, της κατανόησης και της σοφίας και εφευρίσκοντας ένα ανθρώπινο πρότυπο , που ασφαλώς σπανίζει όμως ένας καλλιτέχνης οφείλει πάντα να δημιουργεί. Ευγενικός, όπως πάντα , παρά το ελαφρύ κρύωμα που τον ταλαιπωρεί, δέχτηκε να μας μιλήσει για την ιδέα του έργου, την σχέση ζωής με την Μαρία Σκούντζου αλλά και για την πρόσφατη, ξαφνική του αποχώρηση από την θεατρική παράσταση στην οποία συμμετείχε.
Η ιδέα του έργου πως προέκυψε;
Το έργο αυτό το έγραφα οχτώ χρόνια. Η ιδέα μου γεννήθηκε πριν 10 χρόνια , στην πορεία όμως έγραψα άλλα έργα και το άφησα. Έτσι το ξανάγραψα φέτος από την αρχή. Με ενδιέφερε πολύ το θέμα της υπέρβασης στην ζωή ενός ανθρώπου, με την έννοια της θυσίας και ειδικά της αυτοθυσίας, κάτι που είναι πάρα πολύ σπάνιο σήμερα. Μου κάνουν συχνά αυτή την ερώτηση και περιμένουν να αναφερθείς σε κάποιο σχετικό περιστατικό αλλά εγώ είμαι επαγγελματίας συγγραφέας και έχω μάθει να διαπραγματεύομαι στο μυαλό μου έννοιες που με απασχολούν ως άνθρωπο και ως καλλιτέχνη, να τις επεξεργάζομαι συγγραφικά και να τις κάνω θέατρο. Έτσι λοιπόν το θέμα του έργου είναι εξ’ ολοκλήρου προϊόν μυθοπλασίας. Η ανάγκη της συγγραφής γεννιέται επειδή σε κυριεύουν συναισθήματα , τα οποία έχουν να κάνουν με τις ανθρώπινες σχέσεις , τις ανθρώπινες συμπεριφορές την έννοια του θανάτου ή τον έρωτα, οπότε αισθάνομαι σαν ένα εργοστάσιο ιδεών που συνέχεια επεξεργάζεται πράγματα και ανάλογα με την έμπνευση της στιγμής ή την διαδικασία που θα ακολουθήσω παράγεται και το κατάλληλο έργο. Βέβαια δεν γίνεται αβασάνιστα. Κάποια πράγματα βγαίνουν πιο εύκολα και κάποια πιο δύσκολα.
Το έργο ωστόσο εστιάζει στην ψυχολογία του ηθοποιού και ασχολείται με όσα συμβαίνουν στο χώρο του θεάτρου.
Ναι. Το τοποθέτησα στο θέατρο γιατί εκεί είναι το σπίτι μου. Επέλεξα έναν οικείο για μένα χώρο, που όμως γίνεται αφορμή για να ειπωθούν πράγματα, τα οποία αφορούν τον καθένα. Το να προβεί σε μια πράξη θυσίας ένας άνθρωπος και να φανεί απόλυτα δοτικός όταν φτάσει στην κρίσιμη καμπή της ζωής του, πριν από τον θάνατο, ας πούμε, είναι κάτι που δεν αφορά μόνον έναν ηθοποιό. Το έργο διαπραγματεύεται σωρεία πραγμάτων. Η νεαρή ηθοποιός στο έργο, αντιπροσωπεύει την αλαζονεία τόσο της νιότης όσο και μιας μερίδας ανθρώπων. Χωρίς βέβαια να είναι αδικαιολόγητη η οργή που νιώθει για την κεντρική ηρωίδα , που της επιτέθηκε, βλέπουμε ωστόσο ότι διακατέχεται από έπαρση και ματαιοδοξία, σε σύγκρουση με το μεγάλο ταλέντο της που όλοι αποδέχονται ότι έχει. Πράγμα το οποίο είναι απολύτως βγαλμένο από την ζωή. Έχω γνωρίσει κι εγώ συναδέλφους αλλά και άλλους ανθρώπους, απλά στην show biz γίνεται πιο εμφανές γιατί και η ματαιοδοξία χτυπά πολλές φορές κόκκινο, ανάμεσα τους και θεατρίνες ή κυρίες που νομίζουν ότι είναι θεατρίνες αλλά δεν είναι, οι οποίες διέπονται σε μέγιστο βαθμό από ναρκισσισμό και ματαιοδοξία, πράγμα το οποίο για μένα είναι καθοριστικό για το μέχρι που μπορείς να φτάσεις σαν καλλιτέχνης. Μπορεί να έχεις ταλέντο , να σου δοθεί η ευκαιρία να τα εξελίξεις και να κάνεις κάποια πράγματα που να είναι εντυπωσιακά αλλά δεν θα φτάσεις ποτέ να γίνεις σταρ , αν στην πορεία της καριέρας σου δεν κάνεις συνεχώς αυτοκριτική και δεν προσπαθείς μετά μανίας να είσαι σεμνός, δεν θα φτάσεις ποτέ στο σημείο να γίνεις μεγάλος καλλιτέχνης.
Αυτός άλλωστε είναι και ο ορισμός του ηθοποιού : να ποιεί ήθη.
Ναι. Δεν ισχύει κατά βάση αλλά υπάρχουν και ορισμένα φωτεινά παραδείγματα, που χαρακτηρίζονται από πραγματικό και όχι θεατρινίστικο ύφος, όπως η κυρία Μαρία Σκούντζου, την οποία παρακαλάμε να δώσει μια συνέντευξη κι εγώ της λέω πως είναι εγωιστικό το να μην το κάνει, όμως εκείνης της αρκεί απλά να παίζει. Όλα τα άλλα δεν την αφορούν καθόλου. Κάναμε πρόβες τέσσερις μήνες για το έργο, είχαμε μια πάρα πολύ έντονη σχέση, με πάρα πολλές διαφωνίες και πραγματικά άκουγε ότι της έλεγα με τεράστια προσοχή και ερχόταν κάθε μέρα έχοντας δουλέψει αυτά που της είχα πει. Πολλές φορές ντρεπόμουνα που μια γυναίκα με τόσο μεγάλη εμπειρία και τόσο μεγάλο φορτίο καλλιτεχνικό στην πλάτη, την διόρθωνα ή της επέβαλα νέες μεθόδους προσέγγισης για τον ρόλο. Είχαμε μεγάλες διαμάχες αλλά επειδή υπάρχει τεράστια αλληλοεκτίμηση , η σχέση μας έγινε σχέση ζωής και τώρα είναι ένας άνθρωπος αναντικατάστατος, όπως και εγώ στην δική της ζωή.
Πως αποφασίσατε να της δώσετε αυτό τον ρόλο;
Την είχα δει μονάχα σε ένα έργο. Στην «Μαίρη Στιούαρτ» και μου είχε κάνει πολύ μεγάλη εντύπωση και όταν κάτι μου κάνει εντύπωση , χαράσσεται στο μυαλό μου ανεξίτηλα. Όταν αποφάσισα να της δώσω τον ρόλο πάρα πολλοί μου είπανε «εντάξει είναι γνωστό ότι η κυρία Σκούντζου είναι μια κορυφαία ηθοποιός αλλά ακριβώς επειδή δεν υπήρξε ποτέ σταρ , δεν θα σε βοηθήσει για να διαφημιστεί το έργο σου προς τα έξω». Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με τα λόγια της κεντρικής ηρωίδας που σε κάποιο σημείο λένε χαρακτηριστικά «υπήρξα πρωταγωνίστρια αλλά όχι σταρ», με έκανε να επιλέξω την συγκεκριμένη ηθοποιό. Δεν σου κρύβω ότι για τον ρόλο υπήρξαν πέντε πολύ σημαντικές υποψήφιες ηθοποιοί όμως οτιδήποτε ήταν τελικά εκείνο που με βοήθησε να επιλέξω τελικά την κυρία Σκούντζου και να με επιλέξει και η ίδια για να επιστρέψει μετά από δέκα χρόνια στο θέατρο, το ευχαριστώ μέσα από την ψυχή μου. Γιατί ο ρόλος είναι τεράστιος και τρομερά επίπονος, όπως και ο λόγος του έργου που είναι ποιητικός και δύσκολος, και εκείνη κάθε βράδυ τον αναδεικνύει τέλεια.
Αυτή την φορά κινείστε σε πιο ποιητικά μονοπάτια και ως προς το ύφος του λόγου. Πρόκειται για δική σας καλλιτεχνική ανάγκη έκφρασης ή για να ανάγκη διαφοροποίησης του λόγου από το προηγούμενο θεατρικό σας έργο;
Το προηγούμενο θεατρικό μου έργο «Οι ράγες πίσω μου» είχε μια εντελώς διαφορετική δομή και ένα εντελώς διαφορετικό ύφος. Ήταν ένα έργο που σημείωσε εξίσου μεγάλη επιτυχία και πραγματοποίησε την δική του διαδρομή, παρόλο που αντιμετωπίστηκε με αρκετή καχυποψία στην αρχή. Εκεί ήταν η πρώτη μου θαρραλέα απόφαση να αποτινάξω την εικόνα του τηλεοπτικού σεναριογράφου. Δεν την αποποιούμαι . Κάθε άλλο. Την αποδέχομαι γιατί το τηλεοπτικό σενάριο είναι κάτι πάρα πολύ δύσκολο που απαιτεί άλλη τεχνική. Όμως εμένα δεν μου αρκούσε αυτό. Ήθελα να είμαι και θεατρικός συγγραφέας και αυτό πρέπει να το αποδείξεις και με την γραφή σου, που πρέπει να μην είναι τηλεοπτική, και η δομή σου πρέπει να είναι διαφορετική αλλά θέλει και μια πολύ μεγάλη επιμονή για να πείσεις ότι το εννοείς ότι θέλεις να είσαι σε αυτό το χώρο και δεν είναι κάτι ευκαιριακό. Έκανα το πρώτο μου έργο, με το οποίο στην αρχή δεν ασχολείτο κανείς, ούτε παραγωγό δεν έβρισκα και σιγά- σιγά άρχισε να σημειώνει επιτυχία από στόμα σε στόμα και μέσα από σχόλια στο ίντερνετ του τύπου «απίστευτο τι κάνει ο Ρώμας… δεν του το χα…» Και τώρα διαβάζω παρόμοια σχόλια για αυτό το έργο σε site. Ξέρεις καμιά φορά οι αυτοαποκαλούμενοι θεατρόφιλοι , χωρίς να τους σνομπάρω , γιατί ανάμεσα τους είναι και άνθρωποι που τους αφορά βαθιά αυτό, παγιδεύονται σε ένα ρόλο που λειτουργεί με παρωπίδες και δεν αποδέχεται εύκολα ανθρώπους που έχουν κάνει καριέρα σε κάτι άλλο.
Νιώθετε δικαιωμένος από το χειροκρότημα του κοινού κάθε βράδυ μετά την παράσταση;
Ναι. Θεωρώ ότι είναι μια καλλιτεχνική δικαίωση για μένα αλλά και για την Μαρία Σκούντζου, που μετά από 10 χρόνια επιστρέφει στο σανίδι. Για μένα γιατί έχω περάσει και από στάδια του σταρ και το χω πληρώσει αυτό, με την έννοια ότι έχω αντιμετωπιστεί με παρωπίδες για άλλα πράγματα που θέλησα να κάνω. Δηλαδή η μεγάλη επιτυχία και μάλιστα σε κανάλι όπως ο ΑΝΤ1 που δεν είχε ποτέ την στήριξη του τύπου, ενώ έκανε παρεμφερή πράγματα με το MEGA. Ο ΑΝΤ1 δεν ήταν κανάλι του τύπου, οπότε εύκολα διασυρόσουνα. Παλιότερα τουλάχιστον. Αν με ρωτούσες τώρα θα προτιμούσα να δούλευα στο MEGA, ακριβώς για να είμαι πιο προφυλαγμένος. Έτυχε όμως να με προσλάβει ο ΑΝΤ1 και ο επαγγελματίας δεν κάνει επιλογή πάντα. Δραστηριοποιείται εκεί που του προσφέρεται πρόσφορο έδαφος να δείξει την δουλειά του. Δεν έχω κανένα παράπονο πια από την τηλεοπτική μου καριέρα. Άλλωστε δεν θα είχε και νόημα. Εκείνο που έχω να παρατηρήσω ότι σε κάποιους θα πράγματα χαρίζονται και κάποιοι πρέπει να αγωνίζονται συνέχεια για να αποδείξουν την αξία τους.
Σας κούρασε ποτέ αυτή η προσπάθεια;
Όχι. Σκέφτομαι ότι αν δεν γινόταν έτσι μπορεί να είχα σταματήσει να παράγω έργο. Εγώ αισθάνομαι τώρα σαν να ξεκινάω μια άλλη καριέρα. Και επειδή θέλω πάντα να βλέπω τα πράγματα και από την θετική τους πλευρά αισθάνομαι ότι ακριβώς αυτό το ότι δεν ήμουνα ποτέ από τους χαϊδεμένους του λεγόμενους «κυκλώματος» , με έκανε να αγωνίζομαι συνέχεια και έτσι να παράγω έργο.
Αχαριστία. Την συγχωρείτε;
Όλα τα συγχωρώ. Σπάνια βέβαια έχω συναντήσει την ολοκληρωτική απόρριψη από συνανθρώπους μου, όταν όμως συμβαίνει είναι πολύ οδυνηρό. Γιατί για να συμβεί πρέπει να είναι πάρα πολύ ακραίο αυτό που εκπέμπει ο άλλος. Αυτή η ματαιοδοξία ή πιθανώς αυτή η σαρκοβόρα διάθεση, που καταλαβαίνεις ότι δεν υπάρχει τρόπος να βοηθήσεις τον άλλο να βρει τον δρόμο , που θα τον οδηγούσε στην σωτηρία της ψυχής του, σε αναγκάζει να αμυνθείς. Κάτι το οποίο σιχαίνομαι. Εγώ θέλω να είμαι ανοιχτός σε όλα. Δεν είμαι από την φύση μου ούτε δύσπιστος, ούτε καχύποπτος , ούτε φοβισμένος. Ακόμα και την ανοιχτή σύγκρουση δεν την φοβάμαι. Θεωρώ ότι κάτι μπορεί να προκύψει. Αρκεί να υπάρχει και ανοιχτό βλέμμα και ανοιχτό μυαλό.
Πιστεύετε ότι ο άνθρωπος και ειδικά ο ηθοποιός συμβιβάζεται ποτέ με την λήθη;
Δεν είμαι σίγουρος γι’ αυτό. Πιστεύω όμως ότι είναι εξίσου δύσκολο να υπάρξεις ένα πρόσωπο που λούζεται από τα φώτα της δημοσιότητας και ξαφνικά οι προβολείς να σβήσουν με το να μην υπάρξεις ποτέ άνθρωπος που για οποιουσδήποτε λόγους γίνεται το επίκεντρο του ενδιαφέροντος, όταν μέσα σου το θέλεις πάρα πολύ. Αυτό πιστεύω ότι είναι το πιο επίπονο και αυτό δημιουργεί μεγαλύτερα απωθημένα. Να το θες και να μην σου προκύπτει.
Τι σιχαίνεστε σε έναν άνθρωπο και σε έναν ηθοποιό;
Σιχαίνομαι όχι τον ατομικισμό γιατί ξέρω ότι ειδικά στην έννοια του καλλιτέχνη εμπεριέχεται πάρα πολύ το εγωκεντρικό στοιχείο. Όμως σιχαίνομαι τους ανθρώπους που δεν παλεύουν με αυτό, που ούτε καν τους περνά από το μυαλό ότι είναι ένα από τα προβλήματά τους. Σιχαίνομαι τους ανθρώπους που αγνοούν τον ίδιο τους τον εαυτό και τα ίδια τους τα ελαττώματα. Η άγνοια είναι το χειρότερο από όλα γιατί δεν υπάρχει καμία ελπίδα βελτίωσης. Κάποτε είχα συνεργαστεί με μια καλλιτέχνιδα, που ήταν ότι πιο αρπακτικό μπορεί να φανταστεί ένας άνθρωπος και μου έλεγε με απόλυτη ειλικρίνεια μια μέρα «τι τρομερό είναι κι αυτό που περνάω… να με εκμεταλλεύονται οι άνθρωποι ακριβώς επειδή είμαι πάρα πολύ καλός άνθρωπος» έχοντας πλήρη άγνοια αυτού που εξέπεμπε όχι μόνο σε εμένα αλλά και σε άλλα 30 άτομα. Εκεί άρχισα να συνειδητοποιώ το πόσο μερικοί άνθρωποι δεν έχουν καν την ικανότητα της αυτοκριτικής. Βλέπουν ένα άλλο πρόσωπο από αυτό που είναι πραγματικά. Δεν βλέπουν την ψυχή τους ποτέ.
Είναι κρίμα που δεν πρόλαβα να σας απολαύσω και στην παράσταση «Μάτα Χάρι» στην οποία συμμετείχατε μέχρι πρόσφατα, καθώς έμαθα ότι διακόψατε την συνεργασία σας με το θέατρο REX.
Εσύ μπορεί να αισθάνεσαι ότι είναι κρίμα που δεν με είδες γιατί ήταν μια καλή παράσταση και όλοι ήταν καλοί σε αυτό που έκαναν. Εγώ όμως αισθάνομαι ανακουφισμένος που έκλεισε αυτός ο κύκλος. Έπρεπε να κλείσει εκεί.